Linh hoạt trong điều hành lãi suất, tích cực hỗ trợ tăng trưởng kinh tế năm 2010

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Để hạn chế những tác động không mong muốn do biến động của lãi suất trên thị trường tín dụng và thị trường liên ngân hàng đối với chỉ tiêu lạm phát và tăng trưởng kinh tế; thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, NHNN Việt Nam đã rất kiên quyết, linh hoạt trong điều hành, triển khai đồng bộ các giải pháp cụ thể nhằm khẩn trương hạ thấp mặt bằng lãi suất huy động xuống khoảng 10%/năm và lãi suất cho vay xuống khoảng 12%/năm, tiếp tục duy trì ổn định thị trường tiền tệ, chủ động kiểm soát lạm phát và tích cực hỗ trợ tăng trưởng kinh tế vĩ mô trong năm 2010.

 Lãi suất thị trường ổn định và tiếp tục xu hướng giảm dần:

Theo báo cáo của NHNN, trong tháng 5/2010, lãi suất cho vay ngắn hạn VND của nhóm các NHTM Nhà nước ở mức 13-14%/năm; trung và dài hạn ở mức 13,5-14,5%/năm; lãi suất cho vay ngắn hạn VND của nhóm các NHTM cổ phần là 14 – 14,5%/năm; trung và dài hạn ở mức 14,5-15,5%/năm; riêng đối với cho vay sản xuất nông nghiệp, nông thôn và xuất khẩu mức lãi suất thấp hơn từ 0,5- 1%/năm.

Để có được những kết quả này, trong những tháng đầu năm 2010, NHNN đã rất chủ động, khẩn trương và quyết liệt triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm ổn định lãi suất thị trường như: Yêu cầu các TCTD không được huy động vốn trên thị trường liên ngân hàng vượt quá 20% tổng huy động vốn trên thị trường tín dụng; thực hiện mua vào trên 1 tỉ đô la Mỹ từ tháng 4/2010 để tăng cường cho quỹ dự trữ ngoại hối quốc gia và tạo thanh khoản cho thị trường; tiếp tục hỗ trợ thanh khoản thông qua nghiệp vụ thị trường mở, SWAPS ngoại tệ, tái cấp vốn…cho các TCTD để thanh toán các khoản nợ ngắn hạn trên thị trường liên ngân hàng; yêu cầu các TCTD báo cáo về lãi suất huy động và dư nợ cho vay ngoại tệ cũng như đưa ra cảnh báo sẽ thanh tra các TCTD có lãi suất huy động vượt quá 12%/năm; phối hợp với Hiệp hội ngân hàng và chỉ đạo các NHTM nhà nước tiếp tục nâng cao vị thế và giữ vai trò chủ đạo trong cung ứng vốn, từng bước điều chỉnh giảm dần mặt bằng lãi suất cho phù hợp với diễn biến kinh tế và quy luật thị trường… Chính những động thái điều hành chính sách tiền tệ cương quyết, linh hoạt và đúng hướng đã đóng góp quan trọng vào việc ổn định các chỉ số kinh tế vĩ mô. Theo thống kê, tăng trưởng kinh tế quý 1 đạt 5,83% (dự báo 6 tháng tăng trưởng trên 6%), tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng 26,2%; CPI 5 tháng tăng 4,55% so với 31/12/2009 và tăng 8,76% so 5 tháng cùng kỳ năm 2009.

Đến nay, tăng trưởng tín dụng đã lấy lại nhịp độ bình thường: tháng 1 tăng 0,26%; tháng 2 tăng 2,09%, tháng 3 tăng 2,26%, tháng 4 tăng 1,64%, tháng 5 tăng 1,7%. Mặc dù nhiều ý kiến cho rằng 6 tháng đầu năm tăng trưởng tín dụng đạt thấp so với chỉ tiêu định hướng cả năm là 25% nhưng trước bối cảnh hiện nay của kinh tế trong nước và quốc tế, mức tăng trưởng tín dụng dự kiến 10,52% trong 6 tháng đầu năm là tương đối hợp lý.

Cũng trong tháng 5/2010, Kho bạc Nhà nước đã tổ chức thành công 3 phiên phát hành trái phiếu Chính phủ với kỳ hạn từ 3 - 5 năm, huy động được 8.125 tỉ đồng, lãi suất 10,9%/năm trong đó đối tượng mua trái phiếu Chính phủ phần lớn là các TCTD. Đây là những tín hiệu tích cực chuẩn bị cho việc hạ dần lãi suất, bởi trái phiếu Chính phủ là chứng từ có giá để TCTD thế chấp vay vốn từ NHNN với lãi suất 7%-8%/năm, kỳ hạn 7-28 ngày. Từ đó, các TCTD sẽ cân đối nguồn vốn để hạ lãi suất huy động, kéo lãi suất cho vay đi xuống.

Theo ý kiến của hầu hết các chuyên gia kinh tế, lãi suất, tín dụng ngân hàng hiện đang là một trong những mối quan tâm hàng đầu của hầu hết các TCTD và doanh nghiệp hiện nay; chính vì vậy, việc Chính phủ chỉ đạo hệ thống ngân hàng tiếp tục hạ thấp mặt bằng lãi suất nhằm giúp doanh nghiệp phát triển sản xuất kinh doanh và những dấu hiệu tích cực về việc lãi suất tín dụng tiếp tục xu hướng giảm có được từ cam kết đồng thuận của các TCTD đã tạo kỳ vọng và động lực đáng kể cho nền kinh tế. Dự báo, lãi suất từ nay tới cuối năm lãi suất sẽ tiếp tục giảm hơn nữa.

Cương quyết, linh hoạt trong điều hành lãi suất, duy trì ổn định thị trường tiền tệ, tích cực hỗ trợ tăng trưởng kinh tế:

Để bảo đảm an toàn hệ thống, kiểm soát chặt chẽ lạm phát, ổn định thị trường tiền tệ, trong thời gian tới, NHNN tiếp tục cương quyết, linh hoạt hơn nữa trong điều hành lãi suất, ổn định thị trường tiền tệ, tích cực hỗ trợ tăng trưởng kinh tế nhằm thực hiện thành công chủ trương của Chính phủ về việc điều hành giảm lãi suất huy động xuống dưới 10%/năm và lãi suất cho vay dưới 12%/năm và triển khai đồng bộ các giải pháp sau:

- Linh hoạt, đồng bộ trong điều hành các công cụ chính sách tiền tệ, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu để kiểm soát mặt bằng lãi suất thị trường ở mức hợp lý, theo đó NHNN tích cực hỗ trợ thanh khoản đối với TCTD với kỳ hạn dài hơn, khối lượng lớn hơn so với trước đây thông qua tái cấp vốn và hoán đổi ngoại tệ và chỉ đạo các NHTM nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong cung ứng vốn và điều chỉnh lãi suất giảm dần phù hợp diễn biến nền kinh tế, đảm bảo an toàn hệ thống đồng thời có chính sách hỗ trợ cho các ngân hàng cổ phần quy mô nhỏ tiếp cận được vốn thanh khoản giá rẻ hơn, thời hạn đến 3 tháng nhằm tăng thanh khoản qua đó chấm dứt cuộc đua tăng lãi suất trên thị trường. Hình thành đồng bộ và phù hợp các mức lãi suất chỉ đạo, như lãi suất cơ bản, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm và lãi suất nghiệp vụ thị trường mở nhằm chủ động điều tiết lãi suất thị trường và các hành vi cho vay, đi vay của các thành viên trên thị trường tiền tệ.

- Xây dựng lộ trình và tạo đồng thuận chung, chậm nhất đến cuối quý III giảm mặt bằng lãi suất huy động xuống quanh mức 10%/năm qua đó tạo điều kiện giảm lãi suất cho vay xuống quanh mức 12%/năm để tích cực kiểm soát lạm phát, giữ ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong những tháng cuối năm 2010 trong đó ưu tiên giảm lãi suất các kỳ hạn ngắn trước và giảm lãi suất các kỳ hạn dài sau, chú trọng và tập trung vốn tín dụng vào các đối tượng khách hàng và lĩnh vực sản xuất - kinh doanh như Chính phủ đã chỉ đạo trong Nghị quyết 18/NQ-CP.

- Tiến hành kiểm tra, thanh tra tất cả các TCTD nâng lãi suất huy động lên trên 12%/năm, có biện pháp hạn chế tiền dịch chuyển tiền gửi từ TCTD này sang TCTD khác, xếp hạng tín nhiệm và công bố rộng rãi thông tin hoạt động của các TCTD như tiến độ tăng vốn điều lệ, tỉ lệ nợ xấu, số lần kinh doanh phạm luật, mạnh tay xử lý ngân hàng thương mại làm rối thị trường.

- Bên cạnh đó, Chính phủ cần chỉ đạo các Bộ, ngành có biện pháp giảm bội chi ngân sách, đẩy mạnh xuất khẩu, hạn chế nhập siêu qua đó cải thiện cán cân thanh toán, cán cân vãng lai, cán cân thương mại, giảm lãng phí trong đầu tư nhằm cải thiện hệ số ICOR, đơn giản hóa thủ tục hành chính; củng cố thị trường nội địa… đưa chỉ số tăng giá tiêu dùng giảm xuống đồng thời giải quyết hài hoà mối quan hệ giữa lãi suất trái phiếu Chính phủ và lãi suất kinh doanh ngân hàng, tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại có căn cứ giảm lãi suất kinh doanh mà vẫn thu hút được vốn từ nền kinh tế, trên cơ sở đó lãi suất tiền gửi sẽ giảm theo và lãi suất cho vay sẽ giảm.

- Các TCTD cần cân nhắc giữa hiệu quả và việc mở rộng quy mô huy động, tránh tình trạng tự gây sốc chi phí huy động đầu vào cao đồng thời tiếp tục đồng thuận, xác định rõ lộ trình và cùng cắt giảm mặt bằng lãi suất nhằm tránh các cú sốc tiêu cực trong đó tập trung vào nhóm khách hàng vay vốn sản xuất kinh doanh trước, nhóm khách hàng vay vốn tiêu dùng sau…và thực hiện cắt giảm lãi suất các kỳ hạn ngắn trước, cắt giảm lãi suất các kỳ hạn trung dài hạn sau nhằm khuyến khích người gửi tiền gửi kỳ hạn dài.

Kiên định theo đuổi mục tiêu tự do hoá lãi suất theo chủ trương của Chính phủ và chỉ đạo của NHNN nhằm đưa thị trường tài chính minh bạch hơn, bình đẳng hơn và tiến gần hơn đến các thông lệ của thị trường tài chính quốc tế là một định hướng lâu dài, đúng đắn và đang trở thành hiện thực tại Việt Nam. Tuy vậy, song song với nó cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế chế điều hành lãi suất, từng bước ổn định lãi suất thị trường và kiểm soát lạm phát, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ trọng tâm của ngành Ngân hàng trong năm 2010 là kiểm soát tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán khoảng 20% và tăng trưởng tín dụng khoảng 25%, đồng thời tiếp tục điều tiết lãi suất và tỷ giá theo hướng ổn định nhằm thực hiện thành công  mục tiêu của phát triển kinh tế - xã hội của Quốc hội và Chính phủ trong năm 2010 là kiểm soát chỉ số giá tiêu dùng dưới 7% và đảm bảo tăng trưởng kinh tế khoảng 6,5%, trong những tháng cuối năm 2010.

(Ngân hàng Nhà nước)