Thị trường xuất, nhập khẩu- những tín hiệu khởi sắc

Khởi tạo bởi : diembao |  Đăng bởi : tinkinhte  | Cập nhật: 16/10/2009 22:59

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Sản xuất hải sản xuất khẩu tại Công ty XNK Thủy sản An Giang.

Những tín hiệu phục hồi kinh tế toàn cầu kèm theo nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp và các bộ, ngành sẽ là những lực đẩy quan trọng, hỗ trợ thị trường xuất nhập khẩu (XNK) Việt Nam sớm khôi phục đà tăng trưởng... Đây là nội dung chính được thảo luận tại hội thảo "Thị trường XNK Việt Nam năm 2009" do Viện Khoa học thị trường giá cả (Bộ Tài chính) tổ chức ngày 30-9 tại Hà Nội.

Nỗ lực vượt khó

Tác động tiêu cực của tình trạng suy thoái toàn cầu đã ảnh hưởng rõ nét tới thị trường XNK Việt Nam. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, kim ngạch xuất khẩu (XK) tháng 9 ước đạt 4,68 tỷ USD, tăng 3,5% so với tháng 8, song vẫn giảm 11,4% so với cùng kỳ năm 2008. Tính chung 9 tháng qua, kim ngạch XK ước đạt 41,7 tỷ USD, giảm 14,3% so với cùng kỳ. Nhập siêu tháng 9 đạt khoảng 1,52 tỷ USD, nâng tổng số nhập siêu 9 tháng lên tới 6,54 tỷ USD. Sự sụt giảm kim ngạch XK trong 9 tháng qua là trường hợp đặc biệt trong chuỗi thành công về ngoại thương của Việt Nam.

Theo các chuyên gia kinh tế, ngoài nguyên nhân khách quan dẫn tới sự sụt giảm XK là do ảnh hưởng của cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu, thị trường XK Việt Nam đã bộc lộ nhiều điểm yếu. Thạc sỹ Thái Bình Dương, Viện Chiến lược và phát triển nhận xét, ngoài những ưu thế vốn có, XK hiện nay chủ yếu vẫn phụ thuộc vào các mặt hàng thô như khoáng sản (dầu thô, than đá), nông, lâm, thủy, hải sản; trong đó dầu thô chiếm hơn 50% giá trị XK. Các mặt hàng công nghiệp như dệt may, giày dép, điện tử và linh kiện máy tính… vẫn mang tính chất gia công, lắp ráp khiến thu nhập ròng từ XK rất thấp. Thực tế này đã tạo thế bất lợi trong đàm phán, vì XK hàng thô sẽ khiến doanh nghiệp Việt Nam khó đa dạng về mẫu mã chủng loại, khó tạo thương hiệu riêng cho hàng hóa. Do đó, các nhà sản xuất và XK của Việt Nam chỉ thu về một phần lợi ích nhỏ trong chuỗi giá trị gia tăng, còn lợi ích cao nhất lại nằm trong tay các nước phát triển. Cơ cấu hàng hóa lạc hậu cũng khiến XK của Việt Nam thời gian qua tăng trưởng nhanh nhưng không ổn định và phụ thuộc lớn vào những biến động của thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, nếu đánh giá một cách tổng quát, mặc dù kim ngạch XNK 9 tháng đầu năm sụt giảm song tháng 9 đã tăng 3,5% so với tháng 8. Bên cạnh đó, nhiều mặt hàng có lượng XK tăng cao như cà phê, hạt điều, gạo tăng từ 8 đến 10%; dầu thô: 6%; cao su: 8%; riêng mặt hàng hạt tiêu tăng tới 43%. Trong bối cảnh giá trị XK giảm mà khối lượng hàng hóa vẫn tăng thì đồng nghĩa với việc hoạt động XK của Việt Nam vẫn đạt được những kết quả đáng khích lệ.

Những lực đẩy hỗ trợ xuất khẩu

Nhận định về thị trường XK thời gian tới, các chuyên gia kinh tế đều cho rằng, hiện có nhiều yếu tố thuận lợi hỗ trợ XK. Theo quy luật, trong những tháng cuối năm, XK của Việt Nam thường tăng mạnh. Thêm vào đó, kinh tế thế giới đang có những dấu hiệu phục hồi sẽ khiến giá các loại hàng hóa cơ bản trên thị trường thế giới lên cao. Đây chính là cơ sở để XK những tháng cuối năm đạt tốc độ tăng trưởng khả quan.

Một trong những yếu tố đặc biệt quan trọng hỗ trợ XK Việt Nam là khả năng mở rộng thị trường XK sang Mỹ, Ô-xtrây-li-a, Nam Phi, các quốc gia châu Á, là những thị trường được đánh giá là giàu tiềm năng. Bên cạnh đó, Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản đã chính thức có hiệu lực thi hành sau khi được Quốc hội hai nước phê duyệt vào tháng 6-2009. Theo đó, từ ngày 1-10-2009, 86% các mặt hàng nông, lâm, thủy sản của Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế khi XK sang thị trường Nhật Bản. Riêng mặt hàng tôm sẽ được giảm thuế suất thuế nhập khẩu xuống 1-2% ngay sau khi hiệp định này có hiệu lực. Bộ Công thương cho biết, Bộ Y tế và Tiêu dùng Tây Ban Nha đã ra thông báo nhấn mạnh, sản phẩm cá tra, cá ba sa XK của Việt Nam đáp ứng các quy định về an toàn thực phẩm của Liên minh châu Âu. Hiện nay, Tây Ban Nha là một trong những nước tiêu thụ cá tra, cá ba sa nhiều nhất trong các nước EU với lượng nhập khẩu mỗi năm ước tính khoảng 40.000 tấn…

Để tạo lực đẩy, hỗ trợ XK khôi phục đà tăng trưởng, các chuyên gia kinh tế đã kiến nghị nhiều biện pháp cụ thể. Theo đó, việc sử dụng hợp lý những gói kích cầu của Chính phủ là yếu tố đặc biệt quan trọng giúp cơ cấu lại nền kinh tế, từ đó tác động tích cực đến chiến lược phát triển của từng ngành. Bên cạnh đó, cần tận dụng cơ hội phục hồi có được do các gói kích thích kinh tế của các quốc gia trên thế giới triển khai để đẩy mạnh XK. Việc tăng cường trang bị luật thương mại quốc tế cho các doanh nghiệp XNK nhằm hạn chế xảy ra những vụ kiện; đồng thời tăng cường quảng bá sản phẩm XK cũng sẽ tạo ra nhiều cơ hội cho thị trường XK Việt Nam khởi sắc.

(Theo HNM)