Lẩu cá ngát nấu bần

Cá ngát thuộc loại cá da trơn, đầu to hơn thân, có râu (xúc tu), giống cá trê  trắng nước ngọt. Có hai loại cá ngát: một loại sống ở vùng biển nước lợ, người ta đánh bắt bằng ghe cào, ghe câu, đóng đáy... Loại cá ngát sống ở sông, người ta đánh bắt bằng câu, vợt hoặc  thụt hang.

Cá ngát sông làm hang chìm dưới nước, ở những bậc thềm, bờ đất sét cứng ven sông rạch. Cá ngát sông thường có trọng lượng trên dưới 3 kg/con, thịt dẽ và thơm béo. Dân chuyên nghiệp quan sát những hang nào có đất sình nhão đùn lên ngay cửa miệng hang và còn trơn láng, thì đó chính là những hang đang có cá ngát ở. Hang cá ngát thường có nhiều ngách ăn thông ra ngoài, giúp cho chúng thoát thân khi bị nguy hiểm. Phải tìm cho được những ngách phụ và bịt chặt, chỉ để một ngách thuận tiện cho việc đón bắt cá. Sau cùng, lấy một nắm sình trộn cỏ khô, nhém vào ngách chính và nhanh tay thụt, đẩy sâu xuống hang. Chú cá ngát trong hang bí quá trồi đầu lên cái ngách mà ta không bít kín, ở đó, có tay vợt đang chờ sẵn để tóm chú cá ngát xấu số ấy. Nhưng phải xem chừng, cảnh giác với những chiếc ngạnh bén nhọn đâm vào tay nhức đến tê tái, xám mặt. Cá ngát có thể chế biến thành nhiều món ăn, nhưng ngon nhất vẫn là món canh chua nấu với trái bần dốt. Bần dốt có khá nhiều ở những bãi ven sông vùng sông nước ĐBSCL .

Bắc nồi nước lên bếp, dằn ít muối hột. Cá làm sạch và cắt khúc để ráo. Rau, bổi  như  bạc hà, bông súng, rau muống, cù nèo, chuối ghém bày ra mâm, rổ. Khi nước sôi, ta cho vài trái bần dốt vào soong, sau đó chừng năm phút vớt bần ra tô, tán nhuyễn lấy chất bột chua, lược để loại bỏ hột và vỏ. Cho tô nước bần chua trở lại nồi và nêm thử, đủ độ chua vừa phải, sau đó cho những khúc cá vào, đợi nước sôi bùng lên, ta nêm nếm gia vị như đường, muối, bột ngọt, nước mắm. Rau nêm như ngò om, cần dầy lá, quế cho vào sau cùng. Nếu thích cay nồng có thể thêm ớt hiểm xanh đâm giập và sả bằm vào nước chua. Để lẩu cá ngát sôi riu riu, muốn ăn rau gì, gắp nhúng vừa miếng ăn... Chấm cá với muối ớt sừng trâu đâm giã hoặc một chén nước mắm ngon nguyên chất để vài trái ớt hiểm xanh. Những khứa cá ngát thơm lừng, béo ngậy, ăn với cơm gạo dẻo hoặc bún, hoặc có thể lai rai với ít rượu đế ngon thì thật tuyệt vời...