Ô liu, loại dầu ăn với lịch sử văn hoá xưa nhất khá đặc biệt. Khó có loại dầu nào vượt qua nhiều mặt phong phú của nó. Nội cái bảng màu của dầu ô liu cũng đã chuyển từ màu vàng nhạt đến xanh đậm. Mùi từ dịu đến nồng đậm. Nhưng cái đáng ngạc nhiên nhất là vị
Dầu ô liu có thể ngọt, hoặc đắng, vị trái cây, hoặc vị đậu, hoặc rất đậm hoặc nhẹ. Dân chuyên nghề thậm chí có thể phân biệt đâu là vị atisô, chuối, hoặc táo. Giống như vang, sự phong phú, gốc gác, vùng miền, và khí hậu, mỗi nơi đều tạo nên sự đặc trưng của các thứ dầu.
Những nước trồng ô liu vùng Địa Trung Hải am tường loại cây gây nhiều ngạc nhiên này vào những thế kỷ xưa nhất. Ngay từ thời cổ đại, dầu ô liu không chỉ là một trong những món ăn chính yếu mà còn là một loại nước hoa xức tóc, thuốc trị vết thương và, nguồn dầu đèn quan trọng.
Nguồn gốc của cây ô liu được tìm thấy ở Cận Đông. Chúng có ở đấy có đến 6.000 năm. Nhờ những thương lái người Phoenicia, giống cây này đến châu Âu. Giống cây có dầu đã có mặt trong Kinh thánh. Như ta biết, con chim câu mái của Noah đã quay trở lại con tàu tránh đại hồng thuỷ với nhánh ô liu. Người Hy Lạp gọi dầu này là “tinh mật của thần linh”, và những cây ô liu được xem là hiện thân của nữ thần Athena. Trên những chiếc bình từ thời cổ đại, người ta đã thấy mô tả chi tiết chiết loại dầu quý từ trái cây ô liu như thế nào. Về nguyên tắc, mọi thứ đã thay đổi rất nhiều kể từ quy trình ngày ấy so với hiện nay.
Mùa hè khô, kéo dài, nhiều nắng, và chỉ có vài ngày sương là những điều kiện tối ưu cho những cây ô liu lưu niên có lá lấp lánh bạc. Những cây này có thể có cả trăm năm trong Kinh thánh. Khí hậu dịu mát của Địa Trung Hải thật hoàn hảo đối với loại cây bẳn tính này. Ý, Tây Ban Nha, Hy Lạp, Pháp và Bồ Đào Nha là vùng đất của ít nhất là 50 loại cây ô liu cho những loại trái với vị hoàn toàn khác biệt. Sự biến thể của hình dạng từ tròn đến bầu dục, đến nhọn. Sự biến thể của kích cỡ từ vừa đến lớn. Giữa tháng tư và tháng sáu, những rừng ô liu là biển hương ngào ngạt của hoa. Từ khoảng 100 hoa vàng ấy, chỉ đậu chừng năm trái. Chúng đổi màu từ xanh đến tím sẫm đến đen. Màu sắc tuy không là gì với loại giống cây nhưng là cấp độ chín. Trong giai đoạn chín, dầu phát triển trong trái cây: trữ dầu biến động từ 15 – 75%.
( Theo báo Sài Gòn Tiếp Thị )