Những ngày tháng 10 (âm lịch), khi cơn gió heo may của mùa thu dần chuyển sang cái giá lạnh tê người len lỏi trên từng ngõ phố thì niễng xào xuất hiện như một món ăn bình dị, thân thuộc mà được mong đợi đến nao lòng.
Niễng là giống cây không phổ biến, chỉ mọc ở vùng đất nhiều bùn hoặc phù sa, bãi bồi của sông. Mùa niễng cũng không kéo dài, chỉ vỏn vẹn hơn một tháng. Những ai vô tình hoặc quá bận rộn có lẽ chẳng biết mùa niễng bắt đầu và kết thúc lúc nào.
Song, như một nét ẩm thực đặc trưng, trong bữa ăn ấm cúng vào tiết thu đông của người dân Đồng bằng Bắc bộ. Người Nam Định quê tôi dù đi đâu xa cũng cố nhờ bạn bè mua những bó niễng để làm quà, để thưởng thức cho vơi đi nỗi nhớ quê hương.
Niễng xào thịt bò ăn không kém gì cao lương, mĩ vị. |
Niễng được bó năm bẩy cây một như bó hành, phía bên trên là lớp thân xốp xanh lá mạ già, che chở cho phần củ trắng nõn nường vẫn còn đọng những giọt sương long lanh. Sớm mùa thu trong veo, ký ức tuổi thơ tôi hiện lên hình ảnh các bà, các mẹ kĩu kịt gánh trên vai từng chồng niễng tươi non, hối hả bước cho kịp phiên chợ.
Khẽ tách lớp thân xốp màu xanh bên ngoài niễng sẽ thấy hiện ra ngay phần củ bụ bẫm, trắng bóc và mềm mượt, khẽ bấm đã ngập móng tay. Cái phần củ sờ vào mềm tay và mát rượi ấy, phải không có vết đen nào bởi những vệt đen lờ mờ là dấu hiệu của cây đã già. Người sành mua thường chọn những cây bụ, cao vừa, bó đều, và củ không gồ ghề. Thái mỏng phần củ và xào nhanh tay trên lửa lớn cùng với thịt bò, trứng hoặc con rươi, hoặc chỉ cần xào không, điểm mấy sợi mùi - cũng đã thấy háo hức bữa cơm ngày rét!
Những bó niễng non tơ, mềm ngọt. |
Cái rét Bắc bộ đến sao mà ngọt ngào. Ngồi bên mâm cơm ấm cúng, cả gia đình sum họp, bên bát cơm nóng hổi, mọi ánh mắt bị thu hút bởi món xào hấp dẫn. Củ niễng trắng tinh hài hoà cùng màu hồng hồng của thịt bò, màu vàng xuộm của trứng, đậm đà gia vị, điểm xuyết mấy sợi rau mùi, thật không chê vào đâu được! Món ăn ngon không hẳn bởi cao lương, mỹ vị mà vì cái chất dân giã, thôn quê rất riêng đã làm thức dậy những thương nhớ đến nao lòng trong hồn người xa quê.
(Theo báo Đất Việt/Báo Lào Cai)