Xôi cốm - hương thu Hà Nội

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Xôi là món ăn sáng quen thuộc của người dân Hà Nội, nhưng xôi cốm thì chỉ có thể được thưởng thức trong một khoảng thời gian ngắn, khi sắc thu tràn ngập phố phường. Nét quyến rũ đặc trưng của xôi cốm chính là mùi lúa non và hương thơm tinh khiết của hạt sen, lá sen...

Xôi cốm Hà Nội. Ảnh: Thanh Hương

Nếu nói cốm là món quà thiên nhiên ban tặng cho người Hà Nội khi tiết trời chuyển sang thu, thì xôi cốm lại khiến người ta lưu luyến bởi sự công phu và khéo léo của đôi bàn tay người lao động. Để có một đĩa xôi cốm thơm ngon, phải chọn loại cốm hơi già cánh từ làng Vòng, địa danh nổi tiếng lâu đời về món đặc sản dân dã này.

Công đoạn nấu xôi cốm cũng phức tạp và cầu kỳ hơn so với những loại xôi thông thường. Nguyên liệu chính là hạt cốm phải được để trong chiếc rổ dày mắt, nhúng vào một chậu nước ấm pha đủ độ rồi nhấc ra ngay. Xôi cốm ngon hay không phụ thuộc phần lớn vào khâu này, nếu nước quá nóng hoặc người nhúng chậm tay chút thôi thì hạt cốm đã nhạt thếch, nát toét và xôi cốm không còn ngon nữa.

Khi nấu xôi phải canh lúc xôi vừa chín tới, hạt nở đều, mềm dẻo là bắc ngay ra, nếu không sẽ bị nát và mất đi hương vị thơm ngon đặc trưng của cốm. Tiếp đó rắc chút đường kính vừa đủ độ ngọt dịu và đồ xôi thêm lần nữa cho ngấm đường và chín dẻo rồi rải ra mâm. Vị ngon của xôi cốm sẽ không trọn vẹn nếu thiếu chút hạt sen, đỗ xanh ninh nhừ giã nhỏ và chút dừa nạo đảo qua đường và ít mỡ.

Xôi cốm không chỉ hấp dẫn ở vị thơm dẻo của hạt cốm mà còn đánh thức cả khứu giác và thị giác của người ẩm thực. Đó là sự hòa hợp tới kỳ diệu giữa những màu sắc thiên nhiên, bao gồm màu xanh non của cốm, màu trắng ngà của hạt sen, điểm xuyết lấp ló màu trắng sữa của dừa, vàng đỗ xanh, hơn cả là mùi thơm ngọt, thanh tinh khiết của lúa non và sen, gợi nhớ về cảnh đồng quê Việt vào thu yên bình êm ả. Khi thưởng thức, xôi cốm dẻo mềm chứ không cứng hạt như xôi thường, thơm phức mùi lúa non hòa cùng vị ngòn ngọt của đường, bùi của đỗ xanh và sen, chút sậm sựt của những sợi dừa.

Mỗi độ thu sang, hình ảnh các chị các mẹ đội mâm xôi cốm bán rong trên những nẻo đường thủ đô đã trở nên quá đỗi quen thuộc. Người Hà Nội có thói quen dừng lại để mua một gói bọc trong chiếc lá sen, thưởng thức hương vị thơm ngon của món ăn bình dị này, cũng như tranh thủ tận hưởng món quà quý giá của mùa thu, vì chẳng mấy chốc mà sang đông và sẽ phải đợi thêm một năm nữa mùa cốm mới lại về!