Diễn viên nhí: “Trông người lại ngẫm đến ta”

Điểm danh những ngôi sao nhí trên thế giới, chắc chắn sẽ phải mất nhiều thời gian. Không nói đâu xa, ở Hàn Quốc, các diễn viên nhí tài năng thực sự được đón tiếp vào hạng sao với lịch làm việc, lịch diễn xuất, quảng cáo và cát xê không thua gì các bậc đàn anh, đàn chị.

Có một nhận định rằng, ở xứ sở Kim Chi này, phụ huynh đặc biệt thiết tha với việc hướng cho con trở thành diễn viên, ca sĩ. Bởi với lĩnh vực nghệ thuật này, con cái họ có thể nhanh chóng nổi tiếng chứ không phải chờ đợi một thời gian dài như với nhiều ngành nghề khác.

Niềm tin này là hoàn toàn có cơ sở bởi công nghệ làm phim truyền hình Hàn Quốc đã phát hiện, nuôi dưỡng và phát triển được không ít tài năng nhỏ tuổi trở thành những ngôi sao có vị thế trong làng nghệ thuật. Diễn viên Moon Geun Young là một ví dụ. Vai Eun Seo ngày nhỏ trong bộ phim truyền hình nổi tiếng Trái tim mùa thu đã là khởi đầu lý tưởng cho cô liên tục góp mặt và thành công trong những phim ăn khách tiếp theo. Ở tuổi 22. Moon đã trở thành một trong những nữ diễn viên được yêu thích nhất, một gương mặt quảng cáo đắt giá.

Diễn viên Moon Geun Young.

Trong khi đó ở Việt Nam, vị trí của diễn viên nhí là rất khiêm tốn. Chúng ta có những diễn viên thiếu nhi đủ sức thuyết phục về khả năng đóng phim, nhập vai. Hùng Thuận trong Đất phương Nam là một ví dụ. Hầu như bất cứ ai đã từng xem qua bộ phim này đều không thể quên được vai An do Thuận đóng. Dàn diễn viên của Kính vạn hoa hay Đội đặc nhiệm nhà C21 cũng được khán giả dành cho nhiều tình cảm. Nhưng những cánh én lẻ loi đó không thể làm nên mùa xuân, không thể cứu vãn một thực tế rằng, vai trò của diễn viên nhí trong các bộ phim truyền hình Việt Nam thật mờ nhạt.

Đạo diễn Vũ Hồng Sơn, người từng làm hhim Đội đặc nhiệm nhà C21 khẳng định: “Diễn viên nhí của Việt Nam có thể đóng rất hay, rất đạt. Tuy nhiên, với thực tế cuộc sống và xu hướng làm phim truyền hình Việt Nam hiện nay, sẽ khó để cho các em có cơ hội toả sáng, phát triển. Từ phía gia đình, tuy rất thích cho con đóng phim để nổi tiếng nhưng hầu như gia đình nào cũng coi trọng việc học hành. Mà để theo đuổi được các vai diễn trong những bộ phim nhiều tập, các em sẽ phải mất vài tháng ảnh hưởng đến việc học tập… Bên cạnh đó, cát xê, chế độ chăm sóc, đãi ngộ cho các em vẫn là điều các đoàn làm phim khó mà bù đắp được trong điều kiện làm phim eo hẹp”.

Diễn viên Hùng Thuận.

Từ phía các nhà làm phim trong cơn bão chân dài, tình yêu tay ba, tay tư, lọ lem, hoàng tử… hiện nay của phim Việt, đầu tư vào phim thiếu nhi cũng là điều khá mạo hiểm. Khó làm đã đành (với đủ cái thiếu về kịch bản, nguồn diễn viên, kinh phí), nhưng có được làm và làm có hiệu quả hay không lại là chuyện khác vì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó phần quan trọng là sự mặn mà của các công ty, doanh nghiệp được biểu hiện bằng lượng quảng cáo.

Cũng theo đạo diễn Vũ Hồng Sơn, để bộc lộ được khả năng, chiếm được cảm tình của khán giả, thu hút sự quan tâm của các phương tiện thông tin đại chúng, diễn viên nhí cần có vai diễn đủ đầy đặn, đủ quan trọng trong diễn biến của phim.

Trong khi đó, ngoại trừ một số ít bộ phim thiếu nhi, thì đa phần với các bộ phim khác, vai trẻ con chỉ đóng vai trò phụ. Ngay cả khi các em xuất hiện nhiều lần trên màn hình, thì tính cách, số phận của các em cũng không phải là điều những nhà làm phim tập trung hướng tới.

Hơn nữa, khi đưa ra những câu chuyện của nhân vật trẻ con, mô típ phổ biến của phim Việt đó là đặt các em trong những bi kịch gia đình, để cho các em dằn vặt, khóc lóc với những suy nghĩ, phát ngôn mà ai cũng có thể thốt lên rằng: như ông (bà) cụ non! Nhưng theo ý kiến của người viết, lỗi này là do những nhà làm phim Việt Nam đã không quan tâm, chú ý và phát triển các vai diễn nhí một cách bình đẳng, đủ để tạo sức hút cho khán giả.

Nếu cứ coi “cụ non” là lỗi của những vai trẻ con trong phim Việt thì phải nói rằng, nhìn sang phim truyền hình nước ngoài, thậm chí các diễn viên nhí còn có những phát ngôn, suy nghĩ “cụ non” hơn nhiều. Có điều, người xem vẫn cảm thấy thuyết phục bởi những suy nghĩ đó phù hợp và cần thiết với diễn biến chuyện, phù hợp với sự phát triển của nhân vật.

Các diễn viên trong phim "Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên".

Cậu bé Jun trong Mùa tuyết tan chẳng phải có những suy nghĩ, lời nói rất già dặn đó sao. Nhưng người xem vẫn thích thú bởi tình huống đưa đẩy đến suy nghĩ đó cho Jun rất tự nhiên…

Khi chỉ chú trọng vào khai thác các vai trẻ con theo chiều hướng để bật lên bi kịch, câu chuyện của người lớn, vô tình những nhà làm phhim đã bỏ qua rất nhiều điều thú vị, đáng yêu khác của con trẻ. Sự tò mò khám phá về giới tính, sự cuốn hút bởi vẻ đẹp thân thể của người khác giới như cậu bé Jun trong Mùa tuyết tan là điều hết sức bình thường của bất cứ cậu bé nào nhưng điều bình thường như thế lại khó tìm thấy ở trong phim truyền hình Việt Nam.

Xin được khép lại bài viết bằng câu chuyện nhỏ về “số phận” của những diễn viên nhí. Trên thế giới, có những ngôi sao nhí mãi mãi là niềm tiếc nuối của khán gả khi không thể trưởng thành, không vượt qua được cái bóng quá lớn của mình thời con trẻ. Tiêu biểu nhất là ngôi sao của phim Ở nhà một mình – Macaulay Culkin.

Ngay cả ở những quốc gia mà việc phát hiện, nuôi dưỡng và phát triển sao nhí đã trở thành công nghệ, chiến lược rất bài bản như Mỹ, Hàn Quốc thì việc các diễn viên nhỏ tuổi có thành tài sau này hay không đôi lúc vẫn là một ẩn số. Vậy thì, với Việt Nam khi mà lựa chọn diễn viên nhí vẫn chủ yếu từ nguồn con em diễn viên, từ các nhà văn hoá thiếu nhi hoặc một phát hiện ngẫu nhiên nào đó của đạo diễn chứ chưa hề có sự đào tạo, chăm sóc nghiêm túc nào, chuyện tìm không ra người phù hợp, hoặc tìm được nhưng không tạo cơ hội cho các tài năng nhỏ đó toả sáng xem ra cũng là điều dễ hiểu.

Những người tham gia làm phim Đội đặc nhiệm nhà C21 từng rất ấn tượng với một cô diễn viên nhí tên Huyền, tuy vai của Huyền nhỏ thôi nhưng được nhận xét là đóng rất đạt và có thể tiến xa. Cô bé ấy chính là diễn viên Bích Huyền. Mới ngoài đôi mươi nhưng Huyền đã tham gia trên 70 bộ phim. Nhưng rồi, nghề diễn không đủ sức níu giữ Bích Huyền, cô nhanh chóng từ giã phim trường để lại sự nuối tiếc về một diễn viên trẻ có triển vọng.