Trước hết, cần khẳng định y học hiện nay không bài xích, phê phán phương pháp nhịn ăn chữa bệnh nhưng cũng không khuyến khích vì quá trình nhịn ăn kéo dài sẽ xảy ra một số diễn biến khác thường trong cơ thể; cần phải có những nghiên cứu chứng minh một cách khoa học các diễn biến đó không ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ.
Cơ thể con người luôn cần cung cấp năng lượng. Nếu nhịn ăn kéo dài, nguồn năng lượng cạn kiệt, gây ảnh hưởng không tốt tới hàng loạt các chức phận trong cơ thể, đặc biệt là não (ảnh chỉ mang tính minh hoạ). Ảnh: Lê Kiên |
Nhịn ăn kéo dài, não sẽ đói
Cơ thể con người gồm nhiều bộ phận luôn cần cung cấp năng lượng và các chất dinh dưỡng để tồn tại và hoạt động. Nếu nhịn ăn kéo dài, nguồn năng lượng sẽ cạn kiệt, các chất dinh dưỡng thiếu hụt, gây ảnh hưởng không tốt tới hàng loạt các chức phận bên trong cơ thể, đặc biệt là não. Trọng lượng não chỉ chiếm 1/40 trọng lượng cơ thể nhưng lại tiêu hao 1/4 lượng ôxy và 1/5 lượng máu cung cấp dưỡng chất cho toàn thân. Não là bộ phận tiêu thụ lớn nhất nguồn năng lượng cơ thể. Nếu tế bào não bị đói sẽ dẫn đến rối loạn hệ thống thần kinh trung ương, là nơi điều hành mọi hoạt động chức năng của cơ thể.
Ngoài ra, lượng đường huyết trong máu nếu giảm thấp dưới 80mg/dl sẽ có những biểu hiện mệt mỏi, bủn rủn chân tay, đầu óc kém minh mẫn, hạ huyết áp, tim loạn nhịp, toàn thân vã mồ hôi; nếu đường huyết giảm nhiều hơn nữa sẽ dẫn đến hôn mê, nguy kịch. Trong khi đó, việc duy trì mức đường huyết ổn định bình thường là nhờ cung cấp các thức ăn tạo năng lượng như chất bột, chất béo, chất đạm. Nếu nhịn ăn, quá trình này sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Trái ngược khoa học dinh dưỡng
Trên cơ sở lý thuyết của nhịn ăn chữa bệnh là khi nhịn cơ thể sẽ phải tự tiêu hao phần thịt của mình để duy trì sự tồn tại, do đó một số khối u, tổ chức viêm... tiêu đi, thay vào đó là các tổ chức lành lặn. Ở Việt Nam và một số nước như Nhật, Pháp... mặc dù có một số người công bố đã khỏi bệnh bằng cách nhịn ăn nhưng sự thật có đúng không vẫn còn bỏ ngỏ, vì chưa có bằng chứng khoa học nào công nhận. Tuy nhiên có một điều dễ nhận thấy nhất là việc nhịn ăn rất khó thực hiện, người nhịn ăn phải có quyết tâm cao, phải nhịn từ 7 – 8 ngày trở lên và phải tuân thủ nghiêm ngặt một số nguyên tắc ăn uống. Nếu không có chỉ dẫn và theo dõi của người có chuyên môn y tế để phát hiện và xử trí kịp thời những diễn biến không tốt xảy ra, người nhịn ăn có thể gặp nhiều nguy hiểm.
Nhịn ăn hoặc ăn kiêng một cách quá khắt khe về cơ bản là trái ngược với khoa học dinh dưỡng. Theo khuyến cáo của các nhà dinh dưỡng, để đảm bảo có đủ sức khoẻ, người ta cần ăn phối hợp nhiều loại thức ăn trong ngày (khoảng 15 – 20 loại thực phẩm khác nhau), như vậy mới cung cấp đủ các chất dinh dưỡng và vi chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Trở lại chuyện nhịn ăn chữa bệnh, cần có những nghiên cứu đúc kết một cách khoa học, đưa ra những kết luận, khuyến nghị cụ thể sao cho phù hợp với từng trường hợp (trẻ, già, mập, ốm...) và cả những trường hợp nào là chống chỉ định. Vấn đề này cần được nghiên cứu kỹ, sâu hơn, lúc này chưa nên khuyến khích.
Không phải ai nhịn ăn cũng hết bệnh Mỗi cơ thể có sự điều chỉnh, thích hợp khác nhau nên không phải ai áp dụng nhịn ăn cũng chữa được bệnh. Trong thực tế khám dinh dưỡng cũng đã chứng minh điều này, có những người suy kiệt đến suýt chết nhưng bệnh tình thì vẫn còn nguyên đó. Chưa kể có những trường hợp thất bại dẫn đến hậu quả nặng nề như viêm phổi, suy nhược cơ thể, ngất... Do đó, việc nhịn ăn với mục đích chữa bệnh cần được cân nhắc với từng cá thể, từng loại bệnh và có sự theo dõi chặt chẽ của người có kiến thức về y tế, kinh nghiệm trong lĩnh vực này. |
(Theo TS.BS Hoàng Kim Thanh // SGTT Online)