Dùng y học cổ truyền trị chứng mất ngủ

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Minh họa: Khều.

Không nên để tình trạng bị mất ngủ kéo dài. Khi có biểu hiện mất ngủ vài đêm liên tục, hoặc giấc ngủ không sâu, phải lập tức tìm cách điều trị.

Làm việc cả ngày mệt mỏi, thế nhưng khi đêm về lại tỉnh như sáo, trăn trở cách nào cũng không ngủ được. Nghe tiếng người thân ngáy “phò phò”, tiếng tích tắc của đồng hồ, tiếng côn trùng rả rích, cảm thấy mệt mỏi dâng trào trong cơ thể, lồng ngực nóng ran, cổ họng khô khốc, tim hồi hộp, nặng ngực như có ai bóp chặt… những lo âu căng thẳng trong ngày lại ngập tràn. Xoay qua, xoay lại cố tìm một tư thế yên tĩnh để dỗ giấc ngủ nhưng vẫn thất bại… Trời sáng, tiếng xe cộ càng lúc càng ồn ào. Một ngày mới bắt đầu trong sự mệt nhọc cả tinh thần lẫn thể xác! Phải cố gắng ngồi dậy vì đã đến giờ đi làm. Uể oải lê mình vào phòng tắm, chuẩn bị cho một ngày làm việc nặng nhọc và căng thẳng.

Điệp khúc trên lặp đi lặp lại trong một thời gian thì người bị mất ngủ sẽ rơi vào tình trạng suy sụp vì hiện tượng mất ngủ làm cho cơ thể không thể nào tái tạo năng lượng tinh thần cũng như thể chất để có đủ sức khỏe làm việc vào ngày hôm sau. Theo thời gian, nguồn sinh lực chung vơi dần… Nếu bạn bị mất ngủ, không nên để tình trạng này kéo dài. Khi có biểu hiện mất ngủ vài đêm liên tục, hoặc ngủ không sâu, phải lập tức tìm cách điều trị.

Trước hết, người bị mất ngủ nên tự điều trị bằng những phương pháp thuần thiên nhiên như uống một số dược thảo thông thường có tác dụng an thần (có thể mua dễ dàng ngoài chợ) như các thành phần của sen (bông, nhụy hoa, lá sen, hạt sen, tim sen, củ sen), lá vông nem, lạc tiên… kết hợp tập thể dục thể thao, tập yoga, thái cực quyền, khí công, dưỡng sinh, nhất là tập thư giãn và thiền định (nếu tập luyện nhuần nhuyễn và đều đặn sẽ có tác dụng rất tốt đối với giấc ngủ cũng như sức khỏe chung).

Người bị mất ngủ cũng nên trầm lắng lại một chút để tự vấn xem cách ăn uống, làm việc và nghỉ ngơi của mình đã quân bình chưa, đồng thời nhớ lại những stress hàng ngày có gây căng thẳng quá sức chịu đựng của bản thân không? Nếu có, phải điều chỉnh lối sống và cố gắng loại bỏ bớt stress.

Những cách trên có thể giúp chúng ta trở lại với giấc ngủ ngon, bình an và thức dậy vào ngày hôm sau trong sự tươi mới và sung mãn. Nếu đã tự điều trị như đã nêu mà vẫn không có kết quả hoặc kết quả chưa tốt, có thể tìm đến những phương pháp không dùng thuốc của y học cổ truyền như châm cứu, xoa bóp, day bấm huyệt. Những phương pháp này nếu được các thầy thuốc giỏi trực tiếp điều trị thì kết quả sẽ rất khả quan. Người bị mất ngủ chỉ dùng thuốc đặc hiệu trong những trường hợp mất ngủ nặng, điều trị không hiệu quả với những phương pháp trên.

Khi dùng thuốc, có thể chọn điều trị theo Tây y hoặc y học cổ truyền. Bác sĩ Tây y sẽ kê toa một số loại thuốc an thần thông thường gây ngủ ít bị lệ thuộc (để hạn chế những tác dụng phụ của thuốc) cho bệnh nhân. Nếu vẫn không đáp ứng được thì thầy thuốc sẽ cho thuốc có tác dụng an thần mạnh hơn. Khi bệnh nhân ngủ bình thường trở lại thì phải giảm liều và ngưng hẳn để tránh lệ thuộc vào thuốc.

Nếu bệnh nhân chủ quan để bệnh kéo dài, lạm dụng thuốc an thần, đồng thời không chịu thay đổi lối sống, cách làm việc… dần dần sẽ rơi vào những dạng mất ngủ khó khăn, phức tạp và nặng nề hơn do bị thêm nhiều rối loạn về tâm thần kinh như trầm cảm, hưng cảm hoặc hưng trầm cảm. Khi ấy bệnh nhân cần được chữa trị với bác sĩ chuyên khoa tâm thần kinh vì với bệnh cảnh lâm sàng này, ngoài những loại thuốc an thần, bác sĩ phải cho bệnh nhân uống kết hợp thêm một số thuốc chống trầm cảm, chống hưng cảm hay điều trị cả hưng trầm cảm cùng lúc. Với một phức hợp điều trị như thế, bệnh nhân phải được bác sĩ chuyên khoa tâm thần kinh theo dõi điều trị để có thể biết được khi nào có thể giảm liều, khi nào có thể ngưng thuốc, ngưng loại nào trước, loại nào sau và thuốc sẽ có những phản ứng phụ như thế nào, hạn chế những tác hại cho cơ thể ra sao…

Nếu chọn điều trị theo y học cổ truyền, thầy thuốc sẽ thăm khám, biện chứng luận trị và lập ra những phương thuốc thang (cần phải sắc để uống) hay những chế phẩm được bào chế từ các thang thuốc trị mất ngủ. Bên cạnh đó, bệnh nhân thường được điều trị kết hợp với châm cứu hay một phương pháp không dùng thuốc khác, đồng thời ăn những thức ăn có tác dụng bổ dưỡng và an thần, tập luyện một trong những phương pháp đã trình bày ở trên, đặc biệt là phương pháp thư giãn và thiền định.

Khi bệnh nhân bị mất ngủ nặng, có thể được điều trị kết hợp giữa y học cổ truyền và Tây y. Bệnh nhân sẽ được điều trị bằng các loại thuốc Tây trong giai đoạn nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Khi bệnh nhân đáp ứng với thuốc Tây, đã ngủ lại được, trong người khỏe hơn thì có thể kết hợp thêm với những loại thuốc y học cổ truyền cùng với những phương pháp không dùng thuốc khác cho đến khi bệnh nhân ngủ được sâu hơn, lúc ấy sẽ giảm dần các loại thuốc điều trị theo Tây y và điều chỉnh liều lượng các loại dược thảo sao cho phù hợp, mục đích cuối cùng là bỏ hết các thuốc Tây y, dùng đơn thuần thuốc y học cổ truyền cho đến khi ngưng hẳn thuốc (nhưng không bao giờ được ngưng tập luyện, thư giãn và thiền định).

Việc điều trị được xem là thành công khi bệnh nhân có một giấc ngủ sâu, an bình và thức dậy với một cơ thể sung mãn, tràn đầy sinh lực mà không cần dùng bất cứ một loại thuốc nào nữa.

___________________________________

^(*) Nguyên Phó viện trưởng Viện Y dược học dân tộc TPHCM

(Theo BS.Lê Hùng (*) // Thời báo kinh tế Sài Gòn)