Thực đơn “vàng” cho người viêm gan

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Bên cạnh điều trị nguyên nhân gây viêm gan, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng để góp phần phục hồi chức năng của tế bào gan
 

Người bệnh viêm gan cần hạn chế ăn trứng, chỉ nên ăn 1 – 2 quả/tuần. Ảnh: Tuấn Dũng

Chế độ dinh dưỡng của người viêm gan đòi hỏi phải cung cấp đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng nhằm ngăn ngừa huỷ hoại thêm tế bào gan và thúc đẩy tái tạo mô gan. Chính vì thế, khi xây dựng các thực đơn nên chọn thực phẩm đa dạng để tránh nguy cơ thiếu hụt các chất dinh dưỡng và đỡ nhàm chán. Thức ăn nên nấu mềm, bữa ăn chia nhỏ thành nhiều bữa, tránh ăn quá no hoặc để đói quá.

Với người viêm gan B cấp tính

Cần ăn thành nhiều bữa (6 – 7 bữa), tránh ăn quá no và ăn những thức ăn khó tiêu có nhiều gia vị, dầu mỡ như tiêu, ớt, đồ ăn chiên rán, nên uống nhiều nước rau quả, đặc biệt không uống rượu, bia, cà phê, thuốc lá. Thực đơn mẫu (xem bảng).

Với người viêm gan mạn tính

Nên ăn uống một cách gần như bình thường, tránh ăn kiêng quá mức cần thiết. Ăn nhiều rau quả và trái cây để có đủ chất xơ cũng như ăn nhiều đạm, nhất là đạm thực vật. Uống bổ sung thêm vitamin nhóm B và khoáng chất như kẽm, selen nhưng không nên uống hay ăn những thực phẩm chứa nhiều chất sắt để tránh ứ đọng sắt trong gan. Ăn các thức ăn dễ tiêu, tránh thức ăn có nhiều chất béo, tránh các thực phẩm lạ, dễ gây dị ứng. Số bữa ăn: 3 – 4 bữa/ngày. Cung cấp đủ vitamin, đặc biệt vitamin nhóm B, K, muối khoáng và nước: 2 lít/ngày.

Với người bị xơ gan

Các chất đa sinh tố, axít folic, kẽm, selen được khuyến khích sử dụng nhất trong những trường hợp viêm xơ gan do rượu. Tuỳ vào giai đoạn xơ gan còn bù hoặc mất bù (các tế bào gan còn lại không thể gánh vác hay thực hiện các chức năng của một lá gan bình thường), cần giảm từ 20 – 25% năng lượng. Giảm 25 – 30% chất béo, chất đạm cũng giảm theo mức độ bệnh lý. Cung cấp các vitamin nhóm B, vitamin K, ăn nhạt tương đối. Đến giai đoạn này người bệnh cần được xác định mức độ xơ gan và các biến chứng để chỉ định chế độ ăn cụ thể.

Thực đơn mẫu: Sáng: phở bò, không ăn nước béo (bánh phở 200g, thịt bò 30g). Trưa: cơm hai chén lưng (100g gạo), thịt gà nạc rang (60g), rau muống luộc (200g), nước trái cây (200ml). Chiều: cơm hai chén lưng (100g gạo), giá xào thịt nạc (thịt nạc 50g + giá 100g), canh cải ngọt nấu thịt heo nạc (cải xanh 50g + 50g thịt heo nạc). Thanh long (100g). Tối: sữa tươi 200ml.

Những lưu ý khi chọn thực phẩm

Các thực phẩm nên dùng: thịt bò, thịt heo nạc, cá, sữa tách béo, sữa đậu nành, sữa có tăng cường axít béo bảo hoà chuỗi trung bình, gạo tẻ, nếp, bánh phở, miến, nui, khoai tây, khoai lang, đường mía, mật ong, các loại rau củ và trái cây chín. Dầu thực vật: dầu dừa, dầu cọ, đậu nành, mè, hướng dương. Đồ uống có đặc tính lợi gan, mật: trà nhân trần, atiso.

Thực phẩm hạn chế hoặc không nên dùng: mỡ động vật, thịt mỡ, trứng chỉ nên ăn 1 – 2 quả/ tuần, bơ, sữa nguyên kem, nội tạng (tim, gan, lòng…); thức ăn mặn; các chất kích thích, thực phẩm dễ gây dị ứng đối với từng người bệnh.

TS-BS Nguyễn Thanh Danh trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM
 

Thực đơn 1 (chia làm bảy bữa)   Bữa 1:   300ml sữa nguyên Bữa 2:   300ml nước ép trái cây + 15g đường Bữa 3:   300ml nước cháo đường (15g đường) Bữa 4:   300ml nước ép trái cây + 15g đường Bữa 5:   300ml sữa nguyên Bữa 6:   300ml nước ép trái cây + 15g đường Bữa 7:   300ml sữa nguyên. Thực đơn 2 Sáng - Cháo thịt (gạo 50g, thịt heo nạc hoặc thịt bò 50g, dầu 5g), bữa phụ: nước trái cây (200ml) Trưa - Xúp thịt heo hoặc xúp cá (khoai tây: 400g, bí đỏ 100g, thịt heo hoặc cá 50g, dầu ăn 5g), bữa phụ: sữa 200ml Chiều - Cháo thịt gà (gạo tẻ 50g, thịt gà 50g, dầu ăn 5g) Tối - Sữa 200ml.   Thực đơn 3 Sáng - Phở bò, không ăn nước béo (bánh phở 120g, thịt bò 30g) Trưa - Cơm hai chén lưng (100g gạo), cá lóc kho (30g thịt + 5g dầu ăn), canh bí đỏ nấu thịt heo nạc (bí đỏ 100g + 5g thịt heo nạc), nho ngọt 50g Chiều - Cơm hai chén lưng (100g gạo), thịt bò xào khoai tây (thịt bò 30g + 100g khoai tây + 5g dầu ăn), canh cải xanh nấu thịt heo nạc (cải xanh 100g + 50g thịt heo nạc), đu đủ chín: 100g Tối - Sữa tươi 200ml. Giai đoạn phục hồi Sáng - Cháo gạo tẻ (30g), thịt nạc (30g), trái cây (100g) Trưa - Cơm (hai chén), thịt bò (50g) xào thập cẩm (5g hành tây, 5g nấm mèo, 30g cà rốt, 20g đậu cô ve) và một chén canh rau xanh Chiều - Cơm (hai chén), đậu hũ (100g) xốt cà chua (50g), tôm ram (50g), một chén canh rau xanh, 100g trái cây tươi Tối - 200ml sữa tươi.

( Theo SGTT Online)