Tập đoàn Nortel Networks, hãng sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất khu vực Bắc Mỹ, đồng thời từng là công ty lớn nhất Canada theo giá trị thị trường, vừa nộp đơn xin bảo hộ chống phá sản do thua lỗ chồng chất và khủng hoảng thanh khoản, trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu.
Đơn của Nortel được nộp lên Tòa án Tối cao thành phố Ontario của Canada vào ngày 14/1, một ngày trước khi hãng này phải trả 107 triệu USD tiền lãi tới hạn cho các chủ nợ. Đơn của chi nhánh Nortel tại Mỹ cũng đã được nộp lên tòa án ở bang Delaware.
Là công ty đã có lịch sử dài cả thế kỷ, ở thời kỳ hoàng kim năm 2000, hãng Nortel có giá trị thị trường lên tới 250 tỷ USD. Tuy nhiên, trong lần khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế này, hãng đã không thể chống chọi nổi trước việc khách hàng các hãng viễn thông lớn như Verizon Communications cắt giảm chi tiêu, cũng như sự cạnh tranh gay gắt từ đối thủ Cisco Systems.
Trong vòng 1 năm trở lại đây, giá cổ phiếu của Nortel đã giảm mất 99% và hiện cổ phiếu này đã bị ngừng giao dịch tại Sở Giao dịch Chứng khoán New York (NYSE). Ở thời kỳ “bong bóng” dot.com năm 2000, giá cổ phiếu của Nortel tại Mỹ có lúc đạt mức 900 USD/cổ phiếu. Tuy nhiên, hiện nay, giá cổ phiếu này chỉ còn hơn 0,5 USD/cổ phiếu.
Từ năm 2000 tới nay, doanh số của Nortel liên tục sụt giảm do hãng mất dần thị phần vào tay các đối thủ lớn như Cisco và Juniper Networks. Đặc biệt, từ năm 2006, doanh số của hãng càng lao dốc nhanh hơn khi hãng bán lạ bộ phận thiết bị điện thoại di động tốc độ cao cho hãng Alcatel với giá 320 triệu USD nhằm tập trung vào công nghệ WiMax.
“Họa vô đơn chí”, Nortel còn vướng vào nhiều vụ kiện tụng đầy tốn kém. Do giá cổ phiếu Nortel sụt giảm mạnh, nhiều cổ đông đã kiện hãng ra tòa với lời buộc tội là công ty đã thổi phồng doanh số và giả mạo số lượng hợp đồng cáp quang nhận được với giá trị sai lệch lên tới 3,2 tỷ USD. Để giải quyết vụ này, vào năm 2006, Nortel đã chấp nhận trả 575 triệu USD tiền mặt và phát hành gần 63 triệu cổ phiếu.
Năm 2007, Nortel lại bị Ủy ban Giao dịch và Chứng khoán Mỹ (SEC) đưa ra tòa vì lời buộc tội rằng hãng đã lừa dối các nhà đầu tư bằng cách làm giả mạo chứng từ kế toán trong thời gian từ năm 2000 - 2003. Kết quả, Nortel lại phải mất thêm 35 triệu USD để giải quyết vụ việc này.
Trước những khó khăn chồng chất, vào năm 2005, Nortel đã thuê ông Mike Zafirovski, một quan chức của hãng Nokia, vào ghế CEO. Tuy nhiên, trái với kỳ vọng, từ khi vị CEO này nhậm chức tới nay, hãng đã thua lỗ tổng cộng 7 tỷ USD. Riêng trong quý 3/2008, hãng lỗ tới 3,4 tỷ USD.
Suy thoái kinh tế toàn cầu như một giọt nước làm tràn ly, đẩy Nortel tới miệng vực phá sản. Tới ngày 30/9/2008, tổng nghĩa vụ nợ của Nortel đã lên tới 12 tỷ USD, trong khi lượng tiền mặt mà hãng có trong tay chỉ là 2,3 tỷ USD.
Trước khi xin bảo hộ phá sản, hãng Nortel đã đồng ý tài trợ 15 triệu USD cho Olympic mùa đông tổ chức tại Vancouver, Canada. Sau khi nộp đơn xin phá sản, Nortel đã tuyên bố họ vẫn sẽ thực hiện đầy đủ lời cam kết tài trợ này.
Nortel tiền thân là công ty Northern Electric and Manufacturing được thành lập vào năm 1895 tại Canada. Ban đầu, Nortel chuyên về cung cấp thiết bị cho các mạng điện thoại mới của Canada và là hãng sản xuất thiết bị quay số đầu tiên ở Canada. Thiết bị chuyển mạch của hãng đã dược sử dụng cho hệ thống điện thoại toàn Canada thu phí đầu tiên vào năm 1932.