Các nhà máy đường tranh giành vùng nguyên liệu

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

 Hiện nhiều nhà máy đường (NMĐ) ở khu vực ĐBSCL và miền Trung - Tây Nguyên đã vào niên vụ ép mía 2010 - 2011. Nhưng với nỗi lo thường trực thiếu mía nguyên liệu nên đang tái diễn “cuộc chiến” tranh giành từng tấn mía cây ở các vùng nguyên liệu mía.

ĐBSCL: Trúng mùa, được giá

Mía nguyên liệu đầu vụ ở ĐBSCL dao động từ 1.000 - 1.200 đồng/kg, giá cao kỷ lục từ trước đến nay. Giá càng cao, thương lái các nơi mua mía càng nhiều. Tại vùng mía chín sớm Phụng Hiệp (Hậu Giang) đang nóng bỏng với cuộc chiến tranh giành nguyên liệu.

Thương lái các nơi đưa ghe về Phụng Hiệp (Hậu Giang) tranh giành mua mía nguyên liệu. Ảnh: H.LỢI

Dọc các xã Hiệp Hưng, Hòa Mỹ, Tân Phước Hưng… thuộc huyện Phụng Hiệp (Hậu Giang), chúng tôi chứng kiến không khí thu hoạch mía đầu vụ diễn ra rất sôi động. Ông Phạm Văn Quốc, thành viên Câu lạc bộ 200 tấn mía ở xã Hiệp Hưng mừng ra mặt khi vừa thu hoạch 14 công mía, bán tại ruộng với giá 1.170 đồng/kg, thu lời khoảng 140 triệu đồng, cao nhất trong hàng chục năm trồng mía. Ông Lê Văn Gàng, xã Hiệp Hưng hồ hởi: “8 công mía vừa bán được giá 1.200 đồng/kg, trừ hết các khoản chi phí, còn bỏ túi gần 80 triệu đồng, số tiền này gia đình tôi dư sống”. Chủ nhiệm Câu lạc bộ 200 tấn mía Trương Văn Hiền cho biết: Mấy ngày nay thương lái các nơi về đây “săn” mía dữ lắm, giá nào họ cũng mua và trả tiền một lần. Ước tính 61 thành viên trong câu lạc bộ đạt năng suất trung bình từ 170 - 200 tấn/ha. Với giá cao hiện nay mỗi ha mía thu lời khoảng 100 triệu đồng sau khi trừ chi phí đầu tư.

Theo báo cáo mới nhất của Phòng NN-PTNT huyện Phụng Hiệp, hơn 8.300 ha mía toàn huyện đến nay đã thu hoạch trên 50% diện tích. Năm nay, nhờ thời tiết thuận lợi, cộng với đầu tư chăm sóc tốt nên năng suất mía rất cao. Đặc biệt, mía đầu vụ được giá nên 100% nông dân thắng lớn. Ông Nguyễn Văn Đồng, Giám đốc Sở NN-PTNT Hậu Giang, cho biết đây là lần đầu tiên người dân trồng mía thắng lợi kép “trúng mùa - trúng giá” nên mức lợi nhuận cao. Tình hình này, khả năng vụ tới diện tích mía sẽ tăng mạnh.

Tại Sóc Trăng và Trà Vinh cũng đang thu hoạch mía, giá bán tại đây từ 1.000 - 1.100 đồng/kg. Ông Phạm Hồng Văn, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Cù Lao Dung, cho biết: 7.600 ha mía chỉ mới vào vụ nhưng đã có thương lái về mua tấp nập. Nếu so với các vụ trước, năm nay thương lái thu mua với giá cao và rất dễ dãi không phân biệt chữ đường, chất lượng mía… lợi nhuận bình quân từ 50 - 70 triệu đồng/ha.

Tranh giành do lợi nhuận

Ngược lại với niềm vui của nông dân, các NMĐ lại lo âu vì vùng nguyên liệu do chính mình đầu tư đang bị xâm phạm - nhiều hợp đồng bao tiêu đã bị phá vỡ. Theo ông Nguyễn Hoàng Ngoan, Phó Giám đốc NMĐ Phụng Hiệp, mỗi ngày nông dân trong huyện Phụng Hiệp thu hoạch khoảng 10.000 tấn mía cây nhưng có đến 50% sản lượng do các nhà máy ngoài tỉnh đưa thương lái đến mua mà không hề đầu tư, bao tiêu vùng nguyên liệu. Do các nhà máy bên ngoài mua giá cao nên người dân bán rất nhiều, thậm chí mía chưa đủ tuổi thu hoạch, chưa đạt 10 chữ đường cũng mua, khiến tình trạng tranh mua - tranh bán tràn lan, phá hỏng mô hình liên kết có sự đầu tư bài bản mà những NMĐ làm ăn đàng hoàng đã ra sức xây dựng.

Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam, đến nay tất cả 10 NMĐ ở ĐBSCL đã chính thức vào vụ sản xuất. Do diện tích mía tới tuổi thu hoạch chưa nhiều nên mỗi ngày các nhà máy chỉ chạy khoảng 15.000 tấn mía, thiếu 8.000 tấn so công suất hoạt động. Từ sự thiếu nguyên liệu đã khiến việc tranh chấp mía hết sức phức tạp.

Trước sự việc trên, Hiệp hội Mía đường Việt Nam đã gởi công văn đề nghị Bộ NN-PTNT có biện pháp can thiệp đối với những nhà máy không là thành viên của hiệp hội đã tự ý nâng giá mía khiến vùng nguyên liệu bị đảo lộn. Thế nhưng mọi việc vẫn đâu vào đấy. Các nhà máy bên ngoài cho rằng, ai bán thì họ mua, giá cả thỏa thuận theo thị trường. Ngoài ra, nhà máy cũng không trực tiếp đến mua mà phần lớn do thương lái chở mía đến (!?).

Cũng theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam, một trong những nguyên nhân dẫn đến tranh giành mía nguyên liệu gay gắt là do giá đường trên thị trường ở mức cao. Hiện giá đường bán sỉ dao động từ 18.000 - 19.000 đồng/kg, bán lẻ từ 20.000 - 22.000 đồng/kg, với giá này các nhà máy đều đảm bảo lợi nhuận. Trong khi đó giá đường cát trên thế giới duy trì ở mức cao, từ 700 - 750 USD/tấn, đường nhập lậu qua biên giới Tây Nam có giá từ 18.000 - 19.000 đồng/kg. Riêng đường nhập chính ngạch về Việt Nam khoảng 19.000 đồng/kg.

Hiệp hội Mía đường Việt Nam cho rằng, giá đường nội địa cao không phải do doanh nghiệp tự làm giá mà phụ thuộc vào diễn biến thị trường và giá đường thế giới. Thời gian qua lượng đường trong nước ít bởi vào giai đoạn giáp hạt, tuy nhiên hiện nay các nhà máy ở ĐBSCL và miền Trung - Tây Nguyên đã đồng loạt vào vụ nên giá đường sẽ sớm bình ổn trở lại. Tuy nhiên, theo cân đối cung cầu trong nước và tình hình thế giới, dự báo giá đường trong nước những tháng cuối năm 2010 và sang năm 2011 sẽ đứng ở mức cao. Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam, nếu duy trì được giá đường trong nước khoảng 18.000 đồng/kg, người trồng mía và các nhà máy sản xuất đều đảm bảo lợi nhuận.

( Theo HUỲNH PHƯỚC LỢI // Báo SGGP Online )