Việc 16 công ty bảo hiểm thỏa thuận tăng giá:Dấu hiệu vi phạm Luật Cạnh tranh

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Ngày 18-11, Cục Quản lý cạnh tranh (QLCT) Bộ Công thương đã quyết định điều tra vấn đề 16 công ty bảo hiểm (BH) phi nhân thọ thỏa thuận nâng mức phí tiêu chuẩn BH vật chất xe ô tô, khiến khách hàng phản ứng gay gắt. Theo Luật Cạnh tranh, "Thỏa thuận ấn định giá hàng hóa, dịch vụ một cách trực tiếp hoặc gián tiếp..." bị coi là thỏa thuận hạn chế cạnh tranh...

Thỏa thuận hạn chế cạnh tranh?

Tại Hội nghị các Tổng Giám đốc (CEO) Công ty bảo hiểm phi nhân thọ lần thứ 6, diễn ra ngày 15-9-2008 tại TP Hồ Chí Minh, Hiệp hội Bảo hiểm (BH) Việt Nam cùng 16 công ty BH: Bảo Việt, Petrolimex, Dầu khí, SamsungVina, Toàn cầu, Viễn Đông, Bảo Long, Bảo Ngân, Bảo Minh, Bảo Tín, AAA, Quân đội, Bưu điện, BH Quốc tế Việt Nam; BH của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam đã ký thỏa thuận hợp tác gây xôn xao dư luận. Cụ thể, các DN đã thỏa thuận điều khoản về biểu phí tiêu chuẩn BH vật chất xe ô tô. Theo đó, phí BH vật chất một năm (chưa có VAT) áp dụng cho xe taxi là 3,95%, ô tô đầu kéo: 2,84%, ô tô chở hàng đông lạnh: 2,62%... Mức phí BH vật chất cho xe taxi hiện phổ biến ở mức 2%/năm, nếu theo thỏa thuận này (3,95%/năm) sẽ tăng gần gấp đôi so với mức hiện hành.

Trong Công văn số 226/HHBH/2008 ngày 18-9-2008 của Hiệp hội BH Việt Nam gửi Tổng Giám đốc 8 DN BH phi nhân thọ chưa tham gia ký thỏa thuận hợp tác có nêu rõ: Tại hội nghị CEO phi nhân thọ lần thứ 6 đã thảo luận và đi đến ký kết các văn bản thỏa thuận hợp tác trong BH tàu thủy, hàng hóa, xe cơ giới và điều khoản biểu phí tiêu chuẩn BH vật chất xe ô tô, nhằm hạn chế tình trạng cạnh tranh gay gắt, trong bối cảnh tỉ lệ bồi thường cao, lạm phát gia tăng và kinh doanh BH có dấu hiệu không có lãi, hoặc lãi không đáng kể. Tuy nhiên, tại hội nghị, một số đại biểu tham dự chưa được sự ủy quyền của lãnh đạo DN BH để ký các văn bản thỏa thuận trên gồm: AAA, AIG, Groupama, UIC, VNI. Ngoài ra, còn một số DN BH chưa cử người tham gia hội nghị CEO lần thứ 6 (có lý do) gồm: ACE insurance, Fubon, Liberty và QBE. Hiệp hội BH đề nghị các DN BH có tên trên nghiên cứu nội dung các văn bản thỏa thuận hợp tác và ký vào văn bản rồi gửi qua mạng về Hiệp hội BH trước 30-9-2008. Tuy nhiên, theo số liệu của Bộ Tài chính, doanh thu BH gốc trên thị trường BH phi nhân thọ đã tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2008. Tổng phí BH gốc toàn thị trường ước đạt 5.486 tỷ đồng (tăng 41% so cùng kỳ  năm 2007). Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2000, tổng doanh thu phí BH phi nhân thọ cao hơn tổng doanh thu toàn thị trường. Chỉ tính riêng trong quý II, lợi nhuận của các DN BH đạt khá cao: BH Dầu khí đạt 40,136 tỷ đồng; Bảo Việt 60 tỷ đồng; Bảo Minh: hơn 72,775 tỷ đồng...

Trên thực tế, việc DN BH xem xét nâng phí hàng hóa, dịch vụ cho phù hợp với thực tế kinh doanh là bình thường. Song, nâng giá thế nào để thuyết phục được khách hàng, đồng thời không phạm luật lại không đơn giản. Bởi, theo Điều 8 - Luật Cạnh tranh, những "thỏa thuận ấn định giá hàng hóa, dịch vụ một cách trực tiếp hoặc gián tiếp" bị coi là thỏa thuận hạn chế cạnh tranh.

Trước phản ứng gay gắt của dư luận về thỏa thuận tăng giá của các DN BH, Cục QLCT (Bộ Công thương) đã vào cuộc. Ông Bạch Văn Mừng, Cục trưởng Cục QLCT cho biết, Cục đang điều tra việc này do có dấu hiệu vi phạm Luật Cạnh tranh. Theo quy định, quá trình điều tra sơ bộ của các vụ việc có dấu hiệu vi phạm được thực hiện trong 30 ngày, chậm nhất là giữa tháng 12-2008 Cục sẽ có kết luận về vụ việc trên. Luật sư Trần Hữu Huỳnh, Trưởng ban Pháp chế (VCCI) cho biết,  theo Luật Cạnh tranh, nếu các DN hoặc một nhóm DN có thị phần lớn gây ảnh hưởng đến thị trường bằng cách tăng giá, tăng phí có thể bị điều tra. Tuy nhiên, trước khi có kết luận cuối cùng của cơ quan chức năng, chưa thể kết luận 16 DN BH ký thỏa thuận có vi phạm Luật Cạnh tranh hay không. Việc cần làm hiện nay là phải xác định xem các DN BH này chiếm bao nhiêu thị phần trên thị trường BH phi nhân thọ. Từ đó, mới có thể xác định thỏa thuận này có thể gây ảnh hưởng tới thị trường thế nào? Theo Điều 9 Luật Cạnh tranh về thỏa thuận ấn định giá hàng hóa dịch vụ một cách trực tiếp, hoặc gián tiếp sẽ bị cấm, nếu thị phần kết hợp của các bên tham gia thỏa thuận trên thị trường chiếm từ 30% trở lên. Như vậy, nếu thị phần của 16 DN BH đã ký thỏa thuận ở mức này, thì mức xử phạt sẽ là 5% tổng doanh thu của từng DN BH tham gia thỏa thuận trước năm tài chính thực hiện hành vi vi phạm.

(Theo Báo Hà Nội Mới)