LTS: Trong cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc ta, mảnh đất Cà Mau đã góp phần rất lớn vào công cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà. Tư liệu nhiều kỳ xin giới thiệu đến bạn đọc bài viết "Những cánh én bạc lừng danh đất Cà Mau".

Theo số liệu từ Bảo tàng Quân chủng Phòng không - Không quân: Trong 2 cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của Mỹ, Không quân Việt Nam  đã xuất kích 6.953 lượt, đánh 372 trận, bắn rơi 320 máy bay gồm 19 kiểu, có cả B.52 của Mỹ, bắt sống 90 giặc lái, đánh chìm 4 tàu biệt kích, đánh bị thương 5 chiếc tàu, có 2 tàu khu trục Mỹ, phá hủy 1 trạm dẫn đường, 1 căn cứ chỉ huy, diệt hơn 300 lính Mỹ, ngụy. Bay nghiệp vụ 5.000 lượt chiếc, có 289 chuyến chuyên cơ an toàn.

Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, học sinh miền Nam học tập, công tác trên đất Bắc đến hơn 30.000 người. Có rất nhiều người vào bộ đội, góp phần giải phóng quê hương, bảo vệ miền Bắc. Trong số hàng ngàn chiến sĩ quân đội xuất thân từ học sinh miền Nam chỉ có hơn chục người là phi công tiêm kích.

Đó là những sự kiện cách mạng đầu tiên tác động đến cậu bé Lích. Đi đến đâu cậu cũng nghe mọi người nói về chuyện làm cách mạng, mà nơi thảo luận nhiều nhất chính là gia đình của cậu.

Những ngày đầu luyện tập, tôi buồn nôn không chịu được. Trước mắt mình tối om, hoa mắt không thấy được gì. Nôn thì sợ anh em và giáo viên biết được, họ đánh giá mình không đủ năng lực không cho học nữa.  Lúc nào buồn nôn, tôi lén quay đi nôn vào găng tay và giấu trong buồng lái. Hết giờ học lấy về" - Lâm Văn Lích kể lại những tháng ngày học lái máy bay đầy vất vả.

Hôm đó trăng sáng, ông cho máy bay nhẹ nhàng luồn qua tốp bảo vệ và tiếp cận đối phương đến độ có thể nhìn rõ phi công Mỹ lái F.4 ung dung ngạo nghễ ngồi trong buồng lái. Máy bay của nó lớn gấp nhiều lần máy bay mình, trông như một tòa nhà cao tầng sang trọng đang trôi bồng bềnh.

Ngày 1/1/1967, phi công trẻ tuổi Lâm Văn Lích được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân và thuộc lứa anh hùng quân đội đầu tiên của Không quân Việt Nam.

Gần nửa thế kỷ gắn bó bên nhau, dường như bà luôn âm thầm theo sát các bước tiến của chồng. Ông kể chuyện có đoạn còn thiếu, hoặc nhớ chưa ra là bà tiếp lời. Lúc nào cũng bằng cái giọng nhỏ nhẹ, trìu mến, bà nhắc ông uống thuốc, đến giờ nghỉ ngơi, giờ tập luyện thể thao.

Nguyễn Văn Bảy sinh năm 1943 tại xã Hưng Mỹ, huyện Cái Nước. Anh tập kết ra miền Bắc năm 1955, học ở các trường học sinh miền Nam. Năm 1965, Mỹ đổ quân vào miền Nam và mở rộng cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc.

Thật khó có thể hình dung hết được sự thích nghi trên đất Bắc để học tập của các học sinh miền Nam. Lời kể của ông Đỗ Khắc Hùng (hiện sống tại thị trấn Dầu Tiếng, huyện Dầu Tiếng, Bình Dương), là bạn học của phi công Nguyễn Văn Bảy, không chỉ tái hiện lại quãng thời gian học tập của Anh hùng phi công Nguyễn Văn Bảy mà qua đó còn cho chúng ta thấy bức tranh sinh động về những ngày tháng nỗ lực học tập đầy khí thế thi đua sôi nổi của học sinh miền Nam.

Trong những tư liệu mà ông Nguyễn Anh Sơn cung cấp, tôi chú ý nhiều đến những lá thư đã ố vàng. Có đoạn chữ nhìn rõ, có đoạn mất. Đây là những lá thư mà ông Nguyễn Năm đã tìm được trong quãng thời gian tìm hiểu rõ hơn về quãng thời gian hoạt động của người em trai tài hoa từ khi rời khỏi mái ấm gia đình.

- Thư của một người bạn ở Tam Hải, Tam Kỳ, Quảng Nam không để tên, họ.

Xa rồi Bảy ạ; xa nhau chúc Bảy khỏe mạnh hơn và nhanh nhẹn hơn. Bắt chặt tay Bảy, người đồng chí, người muốn chọc của Bảy đây.

Ở kỳ 11, qua những bức thư của cô giáo và bạn bè cùng học chung lớp, sinh hoạt chung chi đoàn, bạn đọc cũng phần nào hình dung ra được không khí học tập, sinh hoạt của Nguyễn Văn Bảy nói riêng, của các trường học sinh miền Nam trên đất Bắc nói chung trong những tháng ngày lịch sử đó.