Tiếp tục làm rõ việc chậm trễ thi công công trình Nhà máy nước Nhơn Trạch (Đồng Nai) gây thiệt hại hàng trăm tỉ đồng, chúng tôi phát hiện, “nút thắt” do sự quy hoạch chậm trễ trong việc xây dựng và tổ chức tái định cư cho dân của chính cơ quan chức năng Đồng Nai.
Chính sách đổi… chóng mặt
Để triển khai thi công nhà máy, có hơn 1.000 hộ dân thuộc TP.Biên Hòa và các huyện Vĩnh Cửu, Long Thành, Nhơn Trạch phải di dời. Năm 2004, khi Đồng Nai tiến hành bồi thường giải tỏa theo Nghị định 22/NĐ-CP thì giá đất nông nghiệp lại quá thấp và chưa có chính sách hỗ trợ nên hầu hết người dân không nhận bồi thường.
Năm 2005, tỉnh thực hiện theo Nghị định 197/2004 thì bị vướng bởi nghị định chưa nói rõ thế nào là đất nông nghiệp xen kẽ dân cư, thế nào là khu dân cư. Đến năm 2007, tiếp tục bồi thường giải tỏa theo Nghị định 184/2007 thì phát sinh việc phải khống chế chỉ hỗ trợ đất nông nghiệp xen kẽ trong khu dân cư là 1.000m2 nên hàng loạt hộ dân nhận tiền hỗ trợ theo Nghị định 184/2007 đâm đơn khiếu kiện so bì với hộ dân nhận tiền hỗ trợ theo Nghị định 197/2004.
Sự chậm trễ không chỉ bởi chính sách nhà nước thay đổi liên tục mà ngay chính việc thực thi của cơ quan chức năng Đồng Nai cũng lộn xộn. Điển hình, tại khu vực xây dựng nhà máy xử lý nước của dự án với diện tích 18ha tại phường Tân Biên (TP.Biên Hòa), dân có nhà ở trên đất từ lâu và được chính quyền địa phương xác nhận, nhưng Trung tâm đo đạc địa chính tỉnh đi lập bản đồ địa chính lại nói là... không có nhà ở.
Chưa hết, từ năm 2006, chủ đầu tư là Cty TNHH một thành viên xây dựng cấp nước Đồng Nai đã được Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Long Thành bồi thường và bàn giao đất để xây trạm bơm tăng áp Tam Phước. Năm 2009, khi nhà thầu xuống thi công thì Cty thép Bắc Nam không cho xây dựng tường rào vì... quy hoạch đất dự án nước lại... chồng lấn lên đất Cty.
Thiệt hại hàng trăm tỉ đồng do chậm trễ mặt bằng, còn bởi sự lề mề hành chính của các cơ quan công quyền. Điển hình, theo báo cáo của chủ đầu tư thì tại tuyến ống chuyền tải nước sạch trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, triển khai từ năm 2004, nhưng đến tận giờ này, hơn 7 năm, cơ quan chức năng nơi đây vẫn chưa ra quyết định thu hồi đất cá nhân để tiến hành kiểm kê, tính toán bồi thường.
Cũng trên tuyến ống này, đoạn qua xã Phước Tân (nay thuộc TP.Biên Hòa), năm 2004 UBND xã xác nhận đất của 7 hộ dân là đất cá nhân. Năm 2006 khi điều chỉnh bổ sung hồ sơ đền bù, UBND xã lại biến diện tích trên thành đất công khiến không chỉ dân “nổi giận” mà cơ quan bồi thường giải tỏa cũng bó tay.
Dân về đâu?
Nút thắt cuối cùng là việc tái định cư cho người dân phải di dời, đặc biệt với những hộ giải tỏa trắng. Chủ trương của Nhà nước là công tác tái định cư phải đi trước một bước và nơi tái định cư người dân bị ảnh hưởng bởi các công trình dự án “phải tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ”.
Nhưng ở Đồng Nai thì ngược lại. Công trình NMN Nhơn Trạch đã có sự chuẩn bị cả chục năm trước khi khởi công. Và quá trình triển khai dự án cũng đã hơn 3 năm kể từ lúc khởi công (tháng 12.2007). Ấy nhưng đến tận cuối năm 2010, khu tái định cư tại phường Tân Biên (TP.Biên Hòa) cho dự án vẫn bê bết do thiếu vốn buộc Phó Chủ tịch UBND tỉnh - ông Đinh Quốc Thái phải trực tiếp yêu cầu UBND TP.Biên Hòa phối hợp với các ngành liên quan tính toán bố trí nguồn vốn từ ngân sách tỉnh cho XDCB năm 2011 để xây dựng. Hiện khu tái định cư 9,2ha mới hoàn thành nhưng điện nước vẫn chưa có và chỉ mới có 1 hộ dân đến nhận đất xây nhà.
Cũng tại TP.Biên Hòa, cơ quan chức năng vẫn chưa hoàn chỉnh các thủ tục hành chính để tổ chức bốc thăm cho 59 hộ dân trong diện di dời giải tỏa của dự án. Và nếu bốc thăm rồi, dân còn phải chờ UBND TP.Biên Hòa ra quyết định giao đất, bàn giao đất để xây nhà. Và chỉ khi xong nhà mới có thể giải tỏa giao đất để thi công nên không biết dự án còn phải kéo dài đến bao giờ nữa nếu cơ quan công quyền cứ tiếp tục “lề mề” trong thủ tục hành chính.
(Báo Lao Động)