![]() |
Thị trường bất động sản còn nhiều bất cập. Ảnh: Đàm Duy |
Tại cuộc họp báo thường kỳ hôm 1.6, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho biết phiên họp Chính phủ tháng 5 diễn ra trong 1 ngày (1.6), thảo luận nhiều nội dung quan trọng: tình hình kinh tế xã hội tháng 5, tác động sau 3 năm VN gia nhập WTO, cho ý kiến về hai dự luật Đo lường, Luật Kiểm toán độc lập… Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Phúc, bên cạnh những diễn biến tích cực như kinh tế vĩ mô ổn định, xuất khẩu tăng, nhập khẩu và nhập siêu có xu hướng giảm, lạm phát được kiềm chế…, Chính phủ đã thẳng thắn chỉ ra một số mặt tồn tại: lãi suất ngân hàng còn cao, thị trường bất động sản (BĐS) xuất hiện những diễn biến chưa tốt, thiếu điện ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế... Kết luận phiên họp thường kỳ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các bộ, ngành tiếp tục bám sát, theo dõi diễn biến tình hình kinh tế thế giới để đề xuất những giải pháp kịp thời khi xuất hiện những dấu hiệu mới, đảm bảo năm 2010 tăng trưởng kinh tế đạt 6,5%, bội chi ngân sách ở mức 6 - 6,2% GDP, lạm phát khoảng 8%. Để thực hiện được các mục tiêu trên, Thủ tướng chỉ đạo, Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực (EVN) và các cơ quan có liên quan quyết liệt thực hiện các giải pháp đảm bảo nguồn điện cho sản xuất và đời sống. Thủ tướng nhấn mạnh, các ngành chức năng cần phân tích đánh giá về thị trường BĐS, ngân hàng xem xét việc cho vay và kiểm soát nguồn vốn đổ vào thị trường này để tránh xảy ra hiện tượng "bong bóng" trên thị trường BĐS. Tại cuộc họp báo, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, tính đến cuối tháng 5.2010, tổng dư nợ cho vay trong lĩnh vực BĐS lên tới 192 nghìn tỉ đồng, chiếm 10% tổng dư nợ của nền kinh tế. Trước thông tin mặc dù thiếu điện trầm trọng nhưng trong các tháng qua EVN lại từ chối mua điện của một số nhà máy ngoài ngành vì lý do giá cao, ông Nguyễn Thành Biên, Thứ trưởng Bộ Công thương, khẳng định: "Không có chuyện ngành điện từ chối mua điện của một số nhà máy vì giá cao, mặc dù nguồn điện chạy từ dầu DO, FO có giá thành cao gấp 3 - 4 lần so với mức giá trung bình mà EVN bán ra thị trường, cụ thể trong tháng 5, sản lượng điện loại này mà EVN mua vẫn tăng". Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Phúc cho biết sau khi các thành viên Chính phủ thống nhất việc rà soát 258 thủ tục hành chính (TTHC) và có ý kiến, Thủ tướng Chính phủ vừa ký nghị quyết về việc đơn giản hóa 258 TTHC. Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Phúc, việc đơn giản hóa 258 TTHC sẽ giúp tiết kiệm được khoảng 5.700 tỉ đồng mỗi năm, tập trung vào các lĩnh vực liên quan tới doanh nghiệp và đời sống dân sinh như các thủ tục về thuế, hải quan, cấp phép xây dựng… Thị trường BĐS Việt Nam mặc dù được các chuyên gia đánh giá là có sự phục hồi nhanh so với tốc độ tăng trưởng kinh tế của cả nước. Bên cạnh những kết quả đạt được, thị trường BĐS Việt Nam hiện vẫn còn rất nhiều tồn tại tác động rất lớn tới thị trường.
Dưới đây là những bất cập, khó khăn, tồn tại trên thị trường BĐS mà Tổ chuyên gia liên ngành thuộc Ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường BĐS đã chỉ ra.
Giá BĐS đang bị thả nổi
Giá cả hàng hóa BĐS nhất là giá nhà ở vẫn tăng và đứng ở mức cao, diễn biến phức tạp, khó kiểm soát đang là thách thức lớn cho công tác quản lý thị trường, cũng như nỗ lực giải quyết nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp.
(Minh Xuân // Thanh Niên)
Theo kết quả khảo sát thực tế, giá BĐS nói chung, trong đó giá nhà ở nói riêng là quá cao so với mặt bằng thu nhập của người dân, mức độ phát triển của nền kinh tế nước ta, cũng như vượt quá xa giá trị thực của BĐS.
Đơn cử như việc chi phí đầu tư để tạo ra BĐS là chung cư cao khoảng từ 20-25 tầng được xây dựng tại Hà Nội tính theo mặt bằng giá cuối năm 2009, bao gồm các chi phí liên quan đến đất đai, chi phí xây dựng, chi phí vốn, các khoản chi phí không chính thức cũng như mức lợi nhuận hợp lý của nhà đầu tư, thì giá thành vào khoảng 16,7 đến 17,5 triệu đồng/1m2. Trong khi giá của loại chung cư này được giao dịch phổ biến trên thị trường dao động từ 28 đến 32 triệu đồng/1m2.
Mức giá của BĐS cao có ảnh hưởng rất lớn đến khả năng thanh toán của người tiêu dùng nhà ở. Ở các nước trên thế giới, đối với gia đình loại trung lưu, tỷ số này vào khoảng 1/3 tức là mỗi gia đình chỉ phải dành khoảng 33% mức thu nhập hàng tháng để trả nợ tiền vay mua nhà.
Trong khi ở nước ta, tỷ lệ này trung bình vào khoảng trên 80% đối với gia đình có thu nhập vào loại trung bình khá. Khả năng thanh toán này về nhà ở của nước ta phản ánh một mức độ rủi ro cao, dễ gây ra khủng hoảng nợ.
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng giá BĐS cao, trong đó nguyên nhân do giá đầu vào tăng và sự khan hiếm BĐS là nguyên nhân chính. Việc giá BĐS bị thả nổi và hiện tượng đầu tư theo phong trào cũng là các nguyên nhân đẩy giá BĐS lên cao.
Ngoài ra, do thiếu các thông tin để tiếp cận hàng hóa BĐS nên khách hàng chấp nhận mua BĐS với mọi điều kiện và mọi giá nên dễ dẫn đến gặp rủi ro. Mặt khác, cũng phải kể tới nguyên nhân cơ cấu hàng hoá bất động sản còn bất cập, thị trường thiếu hàng hóa có quy mô và giá cả phù hợp với đa số nhu cầu của thị trường, đặc biệt thiếu loại hình nhà ở cho thuê (theo thống kê, loại hình nhà ở cho thuê/mượn chỉ chiếm 6,3% tổng số nhà ở trong cả nước).
Dự án BĐS: Tốc độ triển khai chậm
Mặc dù cơ chế chính sách đã được tháo gỡ, thủ tục hành chính được đơn giản hóa và công khai cho mọi người dân nhưng tốc độ triển khai các dự án bất động sản vẫn chưa được cải thiện, đặc biệt là khâu đền bù giải phóng mặt bằng do chính sách liên tục thay đổi.
Theo báo cáo của Thành phố Hồ Chí Minh, diện tích nhà ở xây mới năm 2009 chỉ đạt 4,05 triệu m2, thấp hơn nhiều so với bình quân khoảng 6 triệu m2/năm trong năm 2007 và năm 2008.
Tại Hà Nội rất ít dự án khu đô thị mới có quy mô lớn được khởi công xây dựng trong năm do phải rà soát lại các dự án mới khi triển khai lập đồ án quy hoạch Hà Nội mở rộng.
Năng lực các doanh nghiệp kinh doanh BĐS còn yếu
Các chủ thể tham gia thị trường đông về số lượng nhưng còn yếu về năng lực đã ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của thị trường BĐS.
Năm 2009 cũng được ghi nhận là năm đã thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư vào lĩnh vực BĐS. Nhiều tổng công ty, tập đoàn lớn thành lập công ty kinh doanh BĐS. Nhiều ngân hàng có quỹ hoặc thành lập công ty kinh doanh BĐS. Xuất hiện hiện tượng đầu tư nội bộ của các tập đoàn, của ngân hàng khó kiểm soát.
Nhiều doanh nghiệp không đủ khả năng tài chính, thiếu kinh nghiệm cũng đầu tư kinh doanh BĐS. Nhiều cá nhân cũng tham gia vào kinh doanh BĐS nên đã xảy ra hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh, đầu tư theo phong trào.
Đối với các nhà đầu tư nước ngoài đã xuất hiện hiện tượng một số dự án nhà ở cao cấp, khách sạn, văn phòng cho thuê sau khi xây dựng xong phần móng, nhà đầu tư nước ngoài bán sản phẩm của dự án. Như vậy, về thực chất nhà đầu tư nước ngoài chỉ cần một lượng vốn nhất định để triển khai dự án cho đến giai đoạn hoàn thành phần móng, phần vốn còn lại để hoàn thành dự án lại dựa vào nguồn vốn huy động trước của khách hàng, mà chủ yếu của khách hàng trong nước.
Các sàn giao dịch BĐS tuy phát triển mạnh về số lượng nhưng chất lượng dịch vụ còn thấp, thời gian tới cần có những chính sách để chấn chỉnh và nâng cao chất lượng hoạt động dịch vụ BĐS. Đội ngũ các nhà môi giới, tư vấn, định giá BĐS còn thiếu tính chuyên nghiệp...
Phụ thuộc vào thị trường vốn
Thị trường BĐS phụ thuộc lớn vào động thái của chính sách tiền tệ, tín dụng. Trong năm 2009, một đặc điểm nổi bật là thị trường BĐS phụ thuộc rõ nét vào chính sách tín dụng cũng như động thái của hệ thống ngân hàng.
Đơn cử như trong quý I và đầu quý II năm 2009, cùng với việc giải ngân gói kích thích kinh tế thông qua hỗ trợ lãi suất 4%, một đợt tăng giá ngắn đã diễn ra tại Hà Nội trong khi tình hình tại Thành phố Hồ Chí Minh ít biến động.
Đến quý III/2009, việc chờ đợi có tiếp tục gói kích thích kinh tế thông qua hỗ trợ 4% lãi suất hay không, đã khiến thị trường BĐS gần như không có biến động về giao dịch và giá cả.
Quý IV/2009, một số phân khúc thị trường BĐS tại Hà Nội lại có biến động nhưng không lớn do không có tín hiệu hỗ trợ từ hệ thống ngân hàng. Đến cuối quý IV, cùng với việc thắt chặt tín dụng cho thị trường BĐS, thị trường trên cả nước hầu như đình trệ về giao dịch.
Những diễn biến của thị trường BĐS năm 2009 trái với thông lệ hàng năm, thường là đầu năm ít biến động, cuối năm lại là giai đoạn cao trào của thị trường bất động sản, giá cả tăng. Như vậy, có thể thấy, năm 2009 và cho đến cả đầu năm 2010, thị trường bất động sản phụ thuộc vào nguồn tiền từ hệ thống ngân hàng.
Mặt khác, việc huy động vốn cho thị trường bất động sản đang tồn tại những bất cập, đó là lãi suất cho vay ở nước ta vào loại cao nhất thế giới hiện nay. Lãi suất Mortgage cố định ở Mỹ hiện nay trung bình khoảng 5%/năm cho những khoản vay từ 20-30 năm.
Trong khi ở nước ta, đa số các ngân hàng đang áp dụng lãi suất xấp xỉ 13%/năm, nhưng lãi suất thực tế để vay được vốn đầu tư BĐS còn cao hơn nhiều. Với mức lãi suất vay vốn cao và cộng với thủ tục tín dụng phức tạp đã làm cho khả năng tiếp cận nguồn vay đầu tư BĐS là rất khó khăn, nhất là đối với hộ vay vốn mua nhà.
Điều này cũng cho thấy nếu các yếu tố kinh tế vĩ mô không ổn định, lạm phát luôn đứng trước nguy cơ vượt ngưỡng cho phép thì khó có thể tạo dựng được một thị trường BĐS phát triển bền vững.
Nhiều vi phạm trong huy động vốn
Việc huy động vốn và mua bán nhà trả trước trong các dự án khu nhà ở, khu đô thị mới còn nhiều bất cập tiềm ẩn nguy cơ bất ổn cho xã hội.
Mua bán nhà trả tiền trước, thanh toán theo tiến độ xây dựng là một hình thức hết sức phổ biến trên thế giới, nhất là đối với những nước có thị trường BĐS mới nổi, đang phát triển và sản phẩm nhà ở còn thiếu, chưa đáp ứng được nhu cầu chỗ ở của người dân.
Ở nước ta, thị trường này đã có khoảng thời gian hơn 10 năm phát triển và hiện đang bộc lộ một số vấn đề bất cập làm ảnh hưởng đến niềm tin của khách hàng đối với thị trường BĐS.
Các vi phạm phổ biến như chủ đầu tư giao nhà chậm so với tiến độ, chất lượng không đảm bảo như thỏa thuận ban đầu , tự ý tăng giá nhà so với giá trong hợp đồng.v.v...
Nhiều dự án thực hiện việc bán nhà đất thu tiền trước nhưng nhiều năm sau vẫn chưa triển khai xây dựng và với biến động giá trong suốt thời gian đó đã làm cho dự án không còn tính khả thi.
Nhiều dự án đã lách luật trong việc huy động vốn ứng trước của khách hàng thông qua hình thức hợp đồng góp vốn kinh doanh hoặc hợp đồng đầu tư. Trong các trường hợp này, chủ đầu tư thường tự nâng giá bán BĐS so với thoả thuận ban đầu với các lý do về biến động giá vật liệu xây dựng hay thị trường có biến động hoặc nếu không thì chủ đầu tư sẽ hoàn thiện dự án với chất lượng không đảm bảo như thiết kế đã đề ra.
Thậm chí có hiện tượng lừa đảo khách hàng khi huy động vốn vào các dự án không khả thi, đã dẫn đến những khiếu kiện, tranh chấp căng thẳng giữa chủ đầu tư với khách hàng.
Thị trường thiếu thông tin
Hệ thống quản lý nhà nước về thị trường BĐS còn nhiều bất cập, đồng thời hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS thiếu tin cậy và chưa thống nhất.
Mô hình tổ chức quản lý và năng lực của cán bộ trong lĩnh vực BĐS và thị trường BĐS từ Trung ương đến địa phương còn bất cập trước yêu cầu bức xúc của thực tiễn.
Hiệu lực của bộ máy QLNN đối với thị trường BĐS còn rất hạn chế, chưa phát huy được vai trò định hướng, điều tiết vĩ mô và kiểm soát hoạt động của thị trường BĐS.
Điều này thể hiện rõ nhất khi thị trường BĐS có những biến động lớn, những cơn “sốt” nhà đất thì Nhà nước chưa thể hiện được vai trò điều tiết bình ổn thị trường BĐS để ổn định sản xuất và đời sống xã hội.
Một vấn đề nổi lên trong những bất cập của hệ thống tổ chức QLNN đối với thị trường BĐS là hiện có nhiều bộ ngành cùng tham gia vào quản lý thị trường BĐS (Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Môi trường...), nhưng chưa có sự thống nhất cao trong việc ban hành một số cơ chế chính sách quản lý, phát triển thị trường BĐS.
Tổ chức bộ máy chuyên trách quản lý nhà nước các cấp, đặc biệt là ở cấp tỉnh, cấp quận, huyện về thị trường BĐS hầu như chưa hình thành. Trình độ, năng lực đội ngũ cán bộ trong thực hiện quản lý nhà nước về thị trường BĐS, về nhà đất còn nhiều hạn chế bởi trên thực tế chưa có hệ thống đào tạo một cách chính quy về thị trường BĐS.
Thực trạng hệ thống thông tin trên thị trường BĐS chưa thể hiện được tình hình sở hữu (hoặc sử dụng) BĐS, tình hình giao dịch trên thị trường. Thiếu các tiêu chí đánh giá thị trường BĐS khoa học, thống nhất nên việc đánh giá thị trường BĐS mang nặng cảm tính, phiến diện.
Thông tin về thị trường BĐS chủ yếu qua báo chí, mang nặng tính cục bộ, thiếu thông tin chính thức từ các cơ quan quản lý nhà nước và không mang tính tổng thể. Thiếu hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về BĐS phục vụ cho công tác chỉ đạo điều hành để ổn định thị trường.
Do thiếu thông tin tổng thể nên việc đề xuất các giải pháp trong điều hành thị trường mới dừng lại ở mức xử lý tình huống, chưa phải những giải pháp cơ bản, toàn diện, lâu dài và khó khăn trong việc đề xuất các chính sách thích hợp để điều chỉnh thị trường.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Cơ hội cho những ai tỉnh táo
(Theo T.Minh // Hanoimoi Online)
Thị trường bất động sản hiện nay đang trở thành miếng bánh thơm cho các nhà đầu tư. Cửa ngõ phía Tây thủ đô hiện nay được đánh giá là một trong những trung tâm sôi động về bất động sản. Nhưng liệu có chỗ cho những người dân có nhu cầu thật? Câu trả lời là có, nhưng chỉ đối với những ai tỉnh táo trong lựa chọn.
Hấp dẫn…
Cửa ngõ phía Tây thủ đô hiện nay được đánh giá là một trong những trung tâm sôi động về bất động sản. Chỉ riêng tuyến đường Lê Văn Lương kéo dài đã mở ra một trục giao thông mới quan trọng cho Thủ đô và là một trong những công trình trọng điểm chào mừng Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội. Khi được hoàn thành, tuyến đường Lê Văn Lương kéo dài sẽ là một trục đường đô thị bắt đầu từ Trung tâm triển lãm quốc gia, cắt đường Lê Trọng Tấn rồi nối với đường vành đai 4, tạo thành trục cảnh quan liên kết với các khu chức năng trong khu đô thị và đón hướng mở từ Hà Nội.
Không chỉ là một tuyến đường đẹp và hiện đại, một khi đưa vào sử dụng, tuyến đường này còn góp phần rất lớn trong việc giảm tải cho các tuyến đường khu vực phía Tây của Hà Nội. Lưu lượng người và phương tiện tham gia giao thông ở một loạt các tuyến đường vốn là điểm nóng tắc đường như Nguyễn Trãi, Lương Thế Vinh, đường vành đai 3, Láng - Hòa Lạc,… sẽ được chia sẻ bớt sang đường Lê Văn Lương kéo dài.
Các cơ quan chức năng đánh giá, tuyến đường Lê Văn Lương kéo dài không chỉ là trục giao thông huyết mạch của thủ đô mà còn có ý nghĩa tạo đà cho sự phát triển của một loạt các khu đô thị hiện đại, quy mô lớn dọc theo tuyến đường này như Dương Nội, Phùng Khoang, Trung Văn và Lê Trọng Tấn.
Chính vì tầm quan trọng và vị trí đẹp này mà dọc tuyến đường Lê Văn Lương kéo dài, thị trường bất động sản là nóng nhất Thủ đô hiện nay.
…Và không ít cạm bẫy
Nhiều cơ hội mở ra khi tuyến đường Lê Văn Lương kéo dài được khởi công và hiện nay bắt đầu hình thành. Giá các khu đô thị liền kề, biệt thự dọc tuyến đường Lê Văn Lương kéo dài như Văn Khê, Trung Văn, Mỗ Lao, Phùng Khoang, Dương Nội... cứ đều đặn tăng lên. Theo đánh giá của ông Nguyễn Trọng Thủy, Giám đốc Trung tâm Bất động sản Mỹ Đình 2, trước đó, các khu đất này chỉ tăng khoảng 300.000-500.000 đồng nhưng kể từ khi có thông tin chính thức về khởi công tuyến đường Lê Văn Lương, giá đã tăng từ 2,5 đến 3 triệu đồng mỗi m2.
Bên cạnh đó, các chuyên gia bất động sản đánh giá, do nhiều người có tâm lý lo ngại, giá đất của các khu này sẽ còn tăng, thế nên số người có nhu cầu thực nhiều, nhưng số người tranh thủ đổ xô đi mua để ghìm hàng, kiếm lời cũng không ít. Những người này có đủ cách để rao bán sao cho lợi nhất cho mình, không cần quan tâm khách hàng thiệt đơn thiệt kép thế nào. Có rất nhiều chiêu thức được áp dụng, từ việc rao bán không giá VAT, rồi sau đó tăng thêm 10% VAT khiến nhiều người cuống quýt không biết tìm đâu cho ra thêm một khoản tiền ngoài dự tính; cho đến việc quảng cáo trên trời, lợi dụng lòng tin của người dân, “ép” mua và thanh toán tiền trong 1 ngày với giá tưởng như là rẻ nhưng thực chất đã bị đội lên cao ngất ngưởng… Không những thế, nhiều người vì lo ngại giá tăng, không còn chỗ cho mình, còn mua bán bằng lòng tin vào các “cò đất”, mù mờ về giá cả, không hiểu hợp đồng chuyển nhượng và các điều khoản chung chung, tù mù trong đó…
Những lựa chọn sáng suốt
Thế nhưng, thị trường cũng rất công bằng, nếu người tiêu dùng biết quyết định từ những lựa chọn được tính toán kỹ lưỡng. Vì bên cạnh các đối tượng làm ăn chộp giật, rất nhiều nhà đầu tư đưa ra các phương thức bán hàng đáng tin cậy, đem lại lợi ích cho cả đôi bên.
Vừa qua, công ty cổ phần Đầu tư Tổng hợp Hà Nội (HANIC - mã chứng khoán trên HNX là SHN) sau khi mua lại tòa nhà CT1, 35 tầng trong Tổ hợp Thương mại dịch vụ và căn hộ cao cấp The Pride (nằm trên mặt đường Lê Văn Lương kéo dài) đã đưa ra thí điểm cách bán mới. Đó là minh bạch hóa thông tin và chốt giá bán bằng đồng Việt Nam. Theo ông Đinh Hồng Long, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc HANIC, với cách này, công ty đang nỗ lực giảm đi những rủi ro không đáng có cho người mua. Khi được cung cấp thông tin chính xác, trung thực, người mua sẽ chủ động trong lựa chọn và kiểm soát tình hình. Công ty cũng được lợi từ việc này là sẽ có những khách hàng đích thực, với tỉ lệ giao dịch thành công nhiều hơn. Việc Hanic chốt giá bán căn hộ bằng đồng Việt Nam giúp nhà đầu tư, người tiêu dùng không bị ảnh hưởng của tỷ giá ngoại tệ vốn luôn biến động theo hướng tăng cao.
Nhiều người đã đi đến kết luận, bất động sản luôn tăng, các khu đô thị mới cũng vì đó mà tăng giá theo. Đối với những người dân có nhu cầu tìm mua nhà ở thực sự, giá cả luôn là một vấn đề đau đầu, nhưng không phải là không thể. Người mua vẫn đóng vai trò chủ động, quan trọng là phải thu thập đầy đủ thông tin và lựa chọn “chủ nhà” có uy tín để đặt tiền, tránh chạy theo tâm lý và cơn sốt, chỉ ôm thiệt vào thân.
( Tinkinhte.com tổng hợp )