Đường vòng GDR

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Trong bối cảnh lực cầu nội địa yếu ớt, dòng tiền bị hạn chế, huy động vốn tại nước ngoài được xem là hướng đi phù hợp cho các doanh nghiệp (DN) lớn của Việt Nam. Sự kiện Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) đã phát hành thành công chứng chỉ lưu ký toàn cầu (GDR) tại Anh và chứng chỉ này sẽ giao dịch trên phân khúc Professional Securities Market (PSM) của Sở Giao dịch Chứng khoán London (LSE) khẳng định DN Việt Nam hoàn toàn có thể nhập cuộc thị trường vốn quốc tế.

Trước nay, để có thể niêm yết trên thị trường chứng khoán (TTCK) nước ngoài, DN Việt Nam cần thỏa mãn các điều kiện như: đã được niêm yết tại TTCK Việt Nam (HOSE hoặc HNX), có nền tảng hoạt động tốt, có tiềm năng tăng trưởng cao, vốn hóa lớn nhằm tạo sự thanh khoản, và phải còn room cho nhà đầu tư (NĐT) nước ngoài...

Mặc dù đã có những quy định rõ ràng như vậy nhưng khả năng thực hiện lại là một biến số phụ thuộc vào điều kiện thị trường cũng như năng lực của các tổ chức tài chính trung gian.

Do vậy, việc HAGL niêm yết thành công trên thị trường chứng khoán London (LSE) Anh, (mãHAG) đã khẳng định việc huy động vốn trên thị trường quốc tế không còn ngoài tầm với đối với các DN Việt Nam.

Giải pháp phát hành GDR là giúp tổ chức phát hành huy động vốn gián tiếp từ thị trường vốn quốc tế thông qua một ngân hàng lưu ký nước ngoài. Theo đó, GDR đang mở ra một kênh huy động vốn mới, hiệu quả và đầy tiềm năng cho DN Việt Nam.

Tiềm năng vì thông thường khi nhà đầu tư (NĐT) quốc tế quan tâm đến cổ phiếu của DN nước khác, họ sẽ rất nghiêm túc đầu tư thời gian, chi phí và nhân lực để tìm hiểu rõ thông tin cổ phiếu đó nhằm tránh các rủi ro trong quá trình đầu tư.

Với việc nắm giữ chứng chỉ GDR, NĐT nước ngoài đã tiết kiệm được rất nhiều thời gian và chi phí cho việc đi lại và sử dụng nguồn lực so với cách đầu tư cổ phiếu như trên.

Ngoài ra, GDR còn loại bỏ rủi ro về tỷ giá đối với NĐT nước ngoài khi giao dịch thông qua một ngân hàng quốc tế cũng như không bị hạn chế chuyển nhượng mà hoàn toàn có thể mua bán “liền tay” trên thị trường vốn chuyên nghiệp.

Chính những ưu điểm đó đã hấp dẫn NĐT nước ngoài đổ vốn vào chứng chỉ GDRs và mở ra cơ hội huy động vốn cho các DN Việt Nam.

Ông Nguyễn Hồ Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán SBS, nói rằng, niêm yết thành công ở nước ngoài, HAGL nhận được nhiều lợi ích dễ thấy như: tăng tính thanh khoản cho cổ phiếu gốc, tăng uy tín - giá trị thương hiệu trên trường quốc tế, tạo thuận lợi cho việc tham gia hoạt động đầu tư ở nước ngoài...

Ngoài ra, phát hành GDR giúp HAGL tránh được những điều kiện khắt khe của việc niêm yết trực tiếp cổ phiếu trên TTCK nước ngoài. Mặt khác, nếu niêm yết cổ phiếu trực tiếp trên TTCK nước ngoài thì bản thân DN không tránh khỏi việc bị cổ đông lớn nước ngoài chi phối khi “chiếc ghế” HĐQT phải chia sẻ bắt buộc.

Vì vậy, GDR được xem là giải pháp “đường vòng” khả thi đối với các DN Việt Nam muốn tiếp cận với nguồn vốn quốc tế một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Cơ hội chia đều

Từ ngày 1/4, Thông tư 226 sẽ chính thức có hiệu lực. Qua đó, các công ty chứng khoán buộc sẽ có những phương pháp hành chính nhằm cân bằng hệ số rủi ro trên khoản vốn hoạt động. Nhìn chung, trong dài hạn, đây là dấu hiệu tốt cho thị trường vì các hệ số rủi ro này đảm bảo sự bền vững hơn cho dòng tiền chảy vào TTCK.

Tuy nhiên trong ngắn hạn, thanh khoản yếu đi tiếp tục cho thấy những kỳ vọng về xu hướng giảm sâu hơn của thị trường. Điều này giải thích vì sao việc IPO để huy động vốn của các DN trong thời điểm này sẽ hết sức khó khăn.

Phải thừa nhận rằng, không phải DN nào cũng có thể huy động vốn trên thị trường này. Bởi vì, việc niêm yết GDR trên thị trường vốn chuyên nghiệp có những yêu cầu rất cao, trong đó đáng kể nhất là yêu cầu về tính minh bạch trong việc cung cấp thông tin hoạt động DN - một trong những hạn chế của DN Việt Nam.

Ngoài ra, việc phát hành GDRs đòi hỏi quy mô thương vụ ở mức cao so với DN Việt Nam nhằm tạo tính thanh khoản của GDRs khi niêm yết. Thông thường giá trị thương vụ vào khoảng 40 – 50 triệu USD.

Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để các DN trong nước thử sức và nó cũng sẽ không thực sự quá khó đối với những DN đang có tiềm lực tốt.

 Lý do là các quỹ đầu tư này thường rất thích tham gia vào các thị trường mới, hằng năm họ luôn dành khoảng 4 - 5 tỷ USD để đầu tư vào các danh mục đầu tư này.

Ông Nguyễn Hồ Nam cho biết thêm, GDR là bước đi mới vì thực tế hiện nay ở thị trường vốn có nhiều quỹ đầu tư nước ngoài đang hoạt động. Có điều khác biệt so với GDR là những quỹ này huy động dòng tiền từ nước ngoài vào Việt Nam đầu tư.

Tuy nhiên, ông Nam cũng cho rằng, các DN trong nước muốn huy động thành công như HAGL cũng cần phải đạt được một số điều kiện cụ thể và mất một thời gian chuẩn bị, bản thân HAGL và công ty chứng khoán SBS cũng phải mất 3 năm mới có thể thành công.

Tham khảo ý kiến của nhiều DN trong nước thì hầu hết đều đón nhận thông tin phát hành chứng chỉ GDR rất hồ hởi. Nhưng các DN này cũng thừa nhận, để làm được như HAGL, không phải một sớm một chiều và đến nay cũng chưa thấy cơ quan quản lý ban hành văn bản chính thức hướng dẫn thực hiện điều này một cách cụ thể.

Hình thức huy động vốn bằng chứng chỉ lưu ký (depositary receipts - DR) ra đời như một công cụ linh hoạt hơn để đáp ứng nhu cầu huy động vốn ở thị trường nước ngoài. Thay vì trực tiếp phát hành cổ phiếu, công ty muốn huy động vốn (gọi tắt là công ty phát hành) sẽ liên hệ với một ngân hàng lưu ký (depositary bank) để ký một thỏa thuận lưu ký (deposit agreement). Có nhiều loại DR khác mà phổ biến nhất là ADR trên thị trường Mỹ (American Depositary Receipts), HDR (HongKong Depositary Receipts) thị trường Hồng Kông, IDR (Indian Depositary Receipts) thị trường Ấn Độ...

(Doanh nhân Sài Gòn)