Mua bán trong phiên: Ngóng Bộ Tài chính!

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Quy chế giao dịch chứng khoán (sửa đổi) của Sở GDCK Hà Nội (HNX) đang làm "nóng" lên nhu cầu và hy vọng được mua bán cùng một loại chứng khoán trong phiên, khi quy chế mới không có quy định cấm như trong Quy chế giao dịch của Sở GDCK TP. HCM (HOSE). Vậy nhưng, các CTCK vẫn chưa dám triển khai. Dưới đây là ý kiến luật sư và đại diện một số CTCK về vấn đề này.

Ông Trần Thiên Hà, Tổng giám đốc CTCK An Phát

Đúng là về mặt câu chữ trong Luật Chứng khoán không có quy định nào cấm cùng mua - bán một mã chứng khoán trong phiên, nên về nguyên tắc NĐT có quyền được thực hiện giao dịch này. Tuy nhiên, thực tiễn vận hành của TTCK đang diễn ra theo chiều hướng ngược lại, nghĩa là NĐT không được mua - bán trong phiên. Điều này làm nảy sinh tình trạng NĐT lách luật bằng cách mượn người khác đứng tên tài khoản để được mua - bán trong phiên, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Sở dĩ không CTCK nào dám cho NĐT thực hiện mua - bán một loại cổ phiếu trong phiên là do các Sở GDCK đang "khoá" rất chặt. Cụ thể, trong quá trình kiểm tra, giám sát hệ thống giao dịch của các CTCK, các Sở GDCK đều kiểm tra kỹ lưỡng tính năng mua - bán trong phiên của hệ thống, đồng thời yêu cầu công ty tự giác chặn triệt để tính năng này. Kèm theo đó, hệ thống giao dịch của các Sở cũng chặn rất chặt việc mua - bán trong phiên, nên CTCK nào có muốn "vượt rào" cũng khó.

Để gỡ "nút thắt" cho mua - bán trong phiên, ngoài việc cần có quy định pháp lý cụ thể, thì trong Quy chế giao dịch chứng khoán của HOSE và HNX cần chính thức cho phép NĐT mua - bán trong phiên, khi đó các CTCK mới dám làm. Khi chính thức có quy định chi tiết về việc này, các CTCK sẽ không gặp khó khăn gì trong việc triển khai.

Ông Dương Trí Thắng, Trưởng phòng Môi giới, CTCK APEC

Về mặt pháp lý thì không cấm, nhưng các CTCK đều không dám cho NĐT mua - bán trong phiên, vì nếu làm như vậy sẽ bị xử lý bằng nhiều hình thức. Hơn nữa, ngay cả khi có CTCK nào đó muốn cho mua - bán trong phiên, thì cũng không thực hiện được, do hệ thống giao dịch của các Sở GDCK chặn tính năng này rất gắt gao.

Muốn cho TTCK mua - bán trong phiên, cơ quan quản lý cũng như các Sở GDCK cần có quy định, hướng dẫn chi tiết. Có như vậy CTCK mới dám làm, chứ với thực tế như hiện nay, ngay cả khi Luật Chứng khoán không cấm thì cũng không CTCK nào dám triển khai.

Mua - bán trong phiên là điều mà các CTCK, cũng như NĐT mong đợi từ lâu, vì nó không chỉ góp phần giảm thiểu rủi ro trong quá trình đầu tư, mà còn giúp tăng tính thanh khoản cho TTCK. Quy trình cũng như công nghệ phục vụ cho mua - bán trong phiên không có gì phức tạp. Bởi vậy, chỉ cần cơ quan có thẩm quyền chính thức có hướng dẫn các CTCK triển khai, thì họ sẽ nhanh chóng đáp ứng được nhu cầu sử dụng loại hình giao dịch này của NĐT.

Ông Ngô Minh Quang, Đoàn luật sư Yên Bái

Luật Chứng khoán không đề cập đến việc mua bán cùng phiên, nên có thể hiểu đây là hành vi không bị cấm. Tuy nhiên, do Luật chỉ điều chỉnh các vấn đề pháp lý chung về chứng khoán, nên việc giao dịch chứng khoán cần căn cứ vào các quy chế riêng của Sở GDCK, phù hợp với chức năng, quyền hạn của Sở. Thực tế, các quyết định của Sở được ban hành dựa trên Luật Chứng khoán, Nghị định 14/2007/NĐ-CP và sự phê duyệt của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK), nên quy chế của Sở là có giá trị pháp lý. Nhưng nếu xảy ra tranh chấp, nếu các văn bản dưới luật trái với luật thì vẫn ưu tiên áp dụng luật, vì luật có hiệu lực pháp lý cao hơn.

Hiện tại, 2 quy chế của Sở trái nhau, nên ai giao dịch tại sàn nào sẽ phải tuân thủ quy định của sàn đó. Lúc này, chỉ còn là câu chuyện giữa NĐT với Sở. Tuy nhiên, nếu có mắc mớ gì, ngoài việc lên tiếng đối với quy định cấm mua bán một loại chứng khoán trong cùng phiên (HOSE) thì NĐT có thể khiếu kiện nếu Sở không cấm giao dịch mua bán cùng phiên, nhưng thực tế lại chặn giao dịch này (HNX).

Mặc dù vậy, do chưa có quy định rõ ràng về việc này nên mua bán chứng khoán trong cùng phiên có thể hiểu theo 2 cách khác nhau: NĐT hiện có 100 cổ phiếu A, mua thêm 50 cổ phiếu A đầu phiên và bán 100 cổ phiếu A vào cuối phiên (1); NĐT hiện không có cổ phiếu A, mua 100 cổ phiếu A đầu phiên và bán 100 cổ phiếu A cuối phiên (2). Như vậy, trong trường hợp này, tôi cho là hành vi (1) sẽ được phép thực hiện, còn hành vi (2) thì bị cấm, vì trái với quy định bán trước ngày T+4.

Bà Ngô Thị Thu Hà, Văn phòng luật sư H & CS

Trước khi Luật Chứng khoán ra đời, tôi được biết có 1 văn bản quy định rõ việc cấm NĐT cùng mua và bán một loại chứng khoán trong phiên. Đến nay, văn bản đó đã hết hiệu lực, nhưng thị trường ngầm hiểu là vẫn cấm cho đến khi một quy định mới được ban hành. Đến khi Luật Chứng khoán ra đời, xác lập một mặt bằng pháp lý mới về chứng khoán thì cũng không có nội dung cấm mua bán cùng phiên. Quy chế hiện hành về giao dịch chứng khoán tại HNX (do mới sửa đổi) vì thế bỏ ngỏ quy định về cùng mua bán chứng khoán trong phiên. Chỉ có quy định hiện hành tại HOSE (Quyết định số 25/QĐ-TTGDHCM ngày17/4/2007 về việc ban hành Quy chế giao dịch chứng khoán tại tại HOSE)  do được ban hành từ năm 2007, chưa được sửa đổi, nên có quy định NĐT không được phép đồng thời đặt lệnh mua và bán đối với một loại cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư trong cùng một ngày giao dịch.

Điều này cho thấy, cả HOSE và HNX đều đang mong ngóng khung pháp lý ở cấp trên (Bộ Tài chính) trước khi đưa ra quy định rõ ràng về vấn đề này. Do đó, trong khi chờ đợi khung pháp lý thì NĐT giao dịch ở đâu sẽ phải tuân thủ quy chế giao dịch của sàn đó. Theo tôi, cơ quan quản lý nên thống nhất quy định này để thuận tiện trong giao dịch cho NĐT.

Đối với giao dịch chứng khoán của công ty đại chúng chưa niêm yết, Thông tư 128/2009/TT-BTC cho phép mua bán cùng phiên khi quy định: "Thành viên có đăng ký nghiệp vụ tự doanh chứng khoán được phép mua và bán cùng một loại chứng khoán trong cùng 1 ngày giao dịch nhằm thực hiện vai trò người tạo lập thị trường. UBCK hướng dẫn chi tiết thực hiện việc này".

(Đầu tư Chứng khoán điện tử)