Thị trường chứng khoán thăng bằng sau cú sốc?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

  Bỏ qua những thông tin vĩ mô tích cực cuối tuần qua, TTCK cho thấy phản ứng mạnh trước những tin xấu, mà đặc biệt là thông tin về nguy cơ “xẻ thịt” Quỹ VEIL của Dragon Capital như đã từng làm với ICV hồi tháng 9 năm ngoái.

"Xẻ thịt" quỹ niêm yết

Trước hết phải nói rằng, thông tin không chính thức liên quan đến việc một nhóm cổ đông có ý định yêu cầu giải tán quỹ đã râm ran từ giữa tháng 6. Ngày 17.6 một quỹ có tên VR Capital của Nga đã gửi thư phàn nàn chuyện tăng trưởng giá trị tài sản ròng (NAV) của Quỹ VEIL tới các cổ đông. Ngay trên một số diễn đàn CK tại Việt Nam đã có nguồn tin hé lộ về việc này.

Sự việc trở nên lan rộng khi tờ South China Morning Post ngày 23.6 có bài viết và được truyền thông trong nước dịch lại. Liên tiếp sau đó đại diện Dragon Capital đã lên tiếng khẳng định mọi chuyện chưa rõ ràng và quyền cao nhất thuộc về các cổ đông trong kỳ họp ngày 12.7 tới.

Về lý thuyết, chiêu “xẻ thịt” các quỹ niêm yết thường xảy ra khi giá trị tài sản ròng của quỹ (NAV) cao hơn giá chứng chỉ đang được giao dịch trên thị trường. Chẳng hạn, NAV của quỹ là 3 đồng nhưng thị giá chỉ là 1 đồng thì các quỹ đầu cơ sẽ tiến hành mua vào đủ khối lượng để khống chế, ra quyết định giải tán quỹ. Khi đó, các cổ đông sẽ được trả lại tiền theo NAV tại thời điểm có quyết định giải tán quỹ. Mục tiêu hàng đầu là tiền thu về phải cao hơn chi phí bỏ ra mua thâu tóm.

Tuy nhiên, mức chênh lệch giữa NAV và thị giá bao nhiêu là hợp lý, đủ để gợi lòng tham? Với VEIL, mức chênh lệch khoảng 20%. Liệu con số này đã đủ lớn để các quỹ đầu cơ tiến hành chiến dịch? Với trường hợp của ICV, mức chênh lệch giữa NAV và thị giá thời điểm tháng 1.2009 lên tới 33%. (ICV tuyên bố thanh lý quỹ tháng 9.2009). Theo số liệu của Bloomberg thì NAV của VEIL (mã Vieteni) từ 17.6 đến nay là 2,41USD.

Báo cáo về giao dịch của ICV trước đó cho thấy có hiện tượng thu gom lớn, thể hiện ở khối lượng giao dịch tăng cao. Để tối đa hóa lợi nhuận, các quỹ đầu cơ thường phải mua càng rẻ càng tốt cho đủ khối lượng sở hữu lớn để tiến hành đại hội cổ đông bất thường và đòi giải tán quỹ (với ICV là 65%).

Ngày 17.6, VEIL đã thông báo sẽ mua lại chứng chỉ quỹ của mình với tỉ lệ tối đa lên tới 15%. Theo các phát ngôn chính thức từ Dragon Capital, mục đích của việc mua lại là nhằm thu hẹp chênh lệch giữa NAV với thị giá và quỹ đã chuẩn bị đủ lượng tiền mặt cần thiết.

Động thái mua lại chứng chỉ quỹ về lý thuyết sẽ làm tăng giá chứng chỉ đó trên thị trường. Như vậy nếu các quỹ đầu cơ chưa thu gom đủ số cần thiết thì hành động mua lại chứng chỉ trên rõ ràng là bất lợi cho kế hoạch thâu tóm. Mặt khác, khi thị giá tăng lên, chênh lệch với NAV càng bị thu hẹp thì lợi nhuận nếu tiến hành “xẻ thịt” quỹ sẽ còn bao nhiêu?

Kế hoạch của các "con cá mập"

Theo quy định tại điều lệ quỹ VEIL, để thông qua quyết định thanh lý quỹ thì tỉ lệ biểu quyết cần thiết là 75%. Ngày 12.7 tới quỹ sẽ tổ chức đại hội cổ đông. Ẩn số hiện tại là “phe” đòi giải tán quỹ đã vận động và sở hữu được tỉ lệ bao nhiêu phần trăm.

Với trường hợp của ICV, kế hoạch thâu tóm đã được tiến hành từ trước và các “con cá mập”  đã “đánh úp” bằng yêu cầu triệu tập đại hội bất thường. Với VEIL, theo những thông tin cho đến lúc này, quỹ “đầu trò” là VR Capital cũng thừa nhận mới nắm được một phần nhỏ vốn. Như vậy cũng có khả năng cuộc vận động hành lang để giải tán quỹ chỉ nhằm mục đích đánh tiếng để VEIL mua lại chứng chỉ quỹ. Thực tế điều lệ của VEIL cũng quy định sau mỗi 2 năm đại hội cổ đông sẽ bỏ phiếu để biểu quyết việc có tiếp tục hay sẽ thanh lý quỹ.

Với trường hợp xấu nhất, thị trường VN đã từng có tiền lệ thoái vốn với ICV và nguyên tắc hàng đầu là bảo đảm quyền lợi cho cổ đông và việc thoái vốn luôn cần có thời gian. ICV được phép thoái vốn từ 12-18 tháng và còn có khoản thưởng 10% nếu bán giá tốt khiến NAV cao hơn mức chốt quyết định thanh lý quỹ. Lịch sử thị trường cũng cho thấy tin ICV chính thức thoái vốn (4.9.2009) đã tạo nên hai phiên giảm điểm mạnh. Tuy nhiên sau đó là một đợt tăng gần 20% tính theo VN-Index. Khả năng hấp thụ khối lượng bán của ICV cũng đã được chứng minh sau đó.

Không giống với diễn biến vụ ICV, thông tin ép giải tán Quỹ VEIL không nhận được nhiều quan tâm từ các CTCK. Đa số phân tích của các tổ chức này thừa nhận sức ép tâm lý trong bối cảnh thị trường ảm đạm đã có hiệu ứng cao hơn.
 
“Chúng tôi tin rằng, sau những cú sốc do tin xấu, thị trường sẽ lấy lại thăng bằng và đi lên. Những yếu tố cơ bản về vĩ mô sẽ giúp thị trường tăng điểm tốt từ nay đến cuối năm” - CTCK VNDirect nhận xét.

“Thành thực mà nói, chúng tôi cho rằng khả năng xảy ra việc thoái vốn là rất thấp. Và thông thường các quỹ đầu tư nước ngoài chủ yếu nắm giữ các mã blue-chip, nhưng các mã giảm mạnh hôm 25.6 lại là các mã đầu cơ. Điều này cho thấy thông tin thoái vốn chỉ là một cái cớ thay vì là nguyên nhân của việc bán ra cổ phiếu của các NĐT trong phiên. Do đó, tác động của thông tin này tới thị trường có vẻ như chỉ là về mặt tâm lý và chỉ diễn ra tạm thời. Tuy nhiên, việc thoái vốn này sẽ còn được nhắc tới nhiều trong tuần tới” - các chuyên gia của HSC bình luận.

Theo CTCK Vincom, trong trường hợp xấu nhất Dragon Capital giải thể quỹ thì danh mục CP niêm yết bán ra của quỹ này cũng sẽ được các NĐT ngoại khác mua vào. VEIL nắm giữ phần lớn là các CP như STB, ACB, VNM, PVD, REE... Những CP này luôn được các NĐTNN quan tâm và mua với số lượng lớn. VNM từng tăng giá rất mạnh từ 66.000đ lên 90.0000đ khi room của khối ngoại xuất hiện, hay STB luôn được tranh mua ATO mỗi khi khối ngoại có cơ hội để sở hữu.

(Báo Lao Động)