55,853 tỷ USD xây dựng đường sắt cao tốc Hà Nội-TPHCM

Các đại biểu trao đổi bên lề phiên khai mạc kỳ họp.

Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng:

Đầu tư đường sắt cao tốc Hà Nội-TPHCM không ảnh hưởng đến nền kinh tế

Hôm qua, ngay trong phiên khai mạc, Chính phủ đã trình Quốc hội chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường sắt cao tốc Hà Nội – TPHCM. “Siêu dự án” hứa hẹn sẽ là “điểm nóng” tại kỳ họp lần này. Bên hành lang QH chiều qua, Bộ trưởng Bộ GTVT Hồ Nghĩa Dũng nói về dự án này:

Chính phủ trình 4 phương án và đề nghị chọn phương án 4 là nâng cấp tuyến đường sắt hiện tại để đảm bảo tốc độ chạy tàu là 80 km/giờ hàng hóa; tốc độ vận chuyển hành khách là 120 km/giờ, đồng thời xây mới tuyến đường sắt cao tốc với tốc độ 350 km/giờ. Đây là công nghệ tiên tiến, hiện đại nhất thế giới hiện nay, áp dụng thành công ở nhiều nước. Với Việt Nam, đây là dịp phân bố lại cơ cấu vận tải trên đất nước, đồng thời kết nối nhanh nhất 2 trung tâm kinh tế lớn trong nước, qua đó sẽ góp phần hình thành trục đô thị dọc tuyến Bắc - Nam.

° PV: Thưa Bộ trưởng, chính vì tính chất “siêu dự án” nên nhiều ý kiến nghi ngại tính khả thi?

° Bộ trưởng HỒ NGHĨA DŨNG: Báo cáo đã phân tích hiệu quả kinh tế - xã hội và kinh tế tài chính. Có thể nói, hiệu quả kinh tế đơn thuần không cao, nhưng xét hiệu quả KT-XH và kinh tế tài chính thì có thể lấy thu bù chi, hoàn trả được vốn. Yếu tố hiệu quả được xét trên tổng thể xã hội.

° Nhưng dự án vay nước ngoài rất lớn?

° Đây mới là báo cáo đầu tư, nên mới đạt được yêu cầu là đưa ra QH để QH quyết định xem có được làm hay không. Nếu QH quyết định chủ trương đầu tư thì sắp tới phải bàn cụ thể với đối tác, khả năng vay vốn, thời gian vay, điều kiện vay. Tôi xin nói rõ, hiện mới là trao đổi ở bước sơ bộ, nếu QH thông qua chủ trương đầu tư thì sẽ tiến thêm một bước chi tiết nữa. Đối tác cũng đang chờ xem QH có thông qua không và hiệu quả sơ bộ của báo cáo đầu tư thế nào, khi đó họ mới bàn cụ thể phương án hợp tác. Tất nhiên đây là một dự án cực kỳ lớn, chiếm tới 50% GDP của đất nước, trải dài cho đến năm 2025, mỗi năm huy động hơn 4 tỷ USD. 10 năm đầu khoảng hơn 2 tỷ USD/năm. Nhưng chúng ta đầu tư cho GTVT hiện nay mới chỉ chiếm 7% tổng đầu tư của toàn xã hội, mà theo kinh nghiệm quốc tế, đầu tư cho lĩnh vực này phải lên đến 15%. Nếu đưa dự án đường sắt cao tốc này vào thì khi đó tổng đầu tư cho ngành giao thông lên tới 15% và như vậy vẫn nằm trong giới hạn cho phép của Chính phủ đầu tư vào GTVT mà không ảnh hưởng đến nền kinh tế.

° Nhưng nhiều ý kiến cho rằng, dự án sẽ tăng lên đến 100 tỷ USD?

° Tính toán vốn cho dự án tương đối chính xác. Dự phòng lên tới khoảng 13% là cao. So sánh với các dự án đầu tư trên thế giới thì đang ở mức trung bình. Khả năng phát sinh không lớn, mà có thể tăng ở chỗ di dân tái định cư, giải phóng mặt bằng.

° Ông nghĩ sao trước ý kiến dự án này không hiệu quả nếu so với việc mở rộng khổ đường để tăng lượng vận tải?

° Ta cứ hình dung thế này: nâng cấp tuyến đường sắt hiện tại với khổ đường 1m hiện nay thành đường đôi, khổ 1.435mm với tốc độ 200 km/giờ (tương đương thời gian chạy tàu từ Hà Nội – TPHCM khoảng 10 giờ) với mục tiêu vừa chuyên chở hàng hóa vừa chuyên chở hành khách. Khi thi công sẽ đình trệ toàn bộ tuyến đường sắt hiện tại, không kinh tế và gây ùn tắc giao thông vận tải trục Bắc – Nam. Nếu mở ra, thì phải có một đường đôi bên cạnh, với hành lang của tuyến đường sắt hiện nay để giải phóng mặt bằng thì còn tốn hơn nữa

NHỊ HÀ