Dự án Đường ô tô cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết: Thí điểm hình thức PPP

Theo đánh giá của các chuyên gia, việc đầu tư xây dựng Đường cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết không chỉ rút ngắn hành trình từ TP.HCM đến khu vực Nam Trung Bộ, khắc phục tình trạng ách tắc giao thông và giảm thiểu tai nạn giao thông thường xuyên xảy ra trên Quốc lộ 1, mà còn tạo điều kiện để hình thành và phát triển các khu công nghiệp, du lịch dọc tuyến, các khu du lịch sinh thái dọc theo bờ biển của các tỉnh Bình Thuận, Ninh Thuận, Khánh Hoà, đồng thời đẩy nhanh việc xây dựng và phát triển các tuyến đường vành đai 3 và 4 của TP.HCM.

Cần phải nói thêm rằng, với việc xây dựng đoạn đường cao tốc dài 100 km, gồm 6 làn xe chạy qua địa phận 2 tỉnh Đồng Nai và Bình Thuận này, trước đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có Công hàm số 1208/BKH-KCHT&ĐT gửi Ngân hàng Thế giới (WB) thống nhất xác định là dự án thí điểm đầu tiên trong Chương trình hỗ trợ hoàn thiện khung pháp lý về PPP và đề nghị đưa công trình này vào danh mục vay vốn WB tài khóa 2010 - 2011.

Theo đề xuất của Bộ GTVT gửi Thủ tướng Chính phủ, Công ty Sản xuất - Kinh doanh xuất nhập khẩu Bình Minh (Bitexco) là nhà đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Đường ô tô cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết. Công trình dự kiến sẽ khởi công vào quý III/2010 và hoàn thành trong năm 2014.

Với tổng vốn đầu tư lên tới 19.326 tỷ đồng cho cả 2 giai đoạn, cơ cấu nguồn vốn đầu tư (không bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng) bao gồm: vốn chủ sở hữu từ các nhà đầu tư tư nhân trong và ngoài nước (10,6%); vốn vay thương mại từ các ngân hàng thương mại trong nước và quốc tế, phát hành trái phiếu (khoảng 11%), vốn hỗ trợ của ngân sách cho chi phí xây dựng (29,4%); vốn vay từ Ngân hàng Tái thiết và Phát triển quốc tế (IBRD) (49%).

Cùng với một số nguồn thu từ việc đặt biển quảng cáo, các trạm dịch vụ và cây xăng dọc tuyến đường, nhà đầu tư được thu phí hoàn vốn trong thời gian 35 năm và có thêm 5 năm thu phí nữa để tạo lợi nhuận.

Do Dự án có quy mô vốn đầu tư lớn, để tăng tính khả thi về tài chính, đảm bảo Dự án có thể triển khai thực hiện theo cơ chế thí điểm PPP, Bộ GTVT đề nghị Chính phủ hỗ trợ nhà đầu tư toàn bộ cơ chế đền bù giải phóng mặt bằng, tái định cư, rà phá bom mìn và một phần chi phí xây dựng.

Được biết, những đề xuất này được Bộ GTVT đưa ra trên cơ sở nghiên cứu của đơn vị tư vấn lập dự án là Liên danh tư vấn Almec (Nhật Bản) - Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông - vận tải.

“Với những khó khăn thực tế về khả năng hoàn vốn của các dự án đường cao tốc, việc cho phép nhà đầu tư tư nhân được sử dụng nguồn vốn vay ODA và vốn vay thương mại lãi suất thấp của các nhà tài trợ quốc tế được coi là phương án huy động hiệu quả và khả thi nhất, do những nguồn vốn này có lãi suất thấp, thời gian vay dài, giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư khi triển khai”, ông Ngô Thịnh Đức, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết.

Thuận lợi lớn nhất đối với Bitexco khi xây dựng phương án huy động vốn cho Dự án là việc mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận cho các nhà đầu tư tư nhân được tiếp cận các nguồn vốn vay ODA thông qua bảo lãnh của Bộ Tài chính.

Bên cạnh đó, trong Công thư gửi Chính phủ Việt Nam vào cuối năm 2009, WB cũng khẳng định, Dự án Đường ô tô cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết đã hội đủ tiêu chí là dự án thí điểm theo phương thức PPP và nhà tài trợ này đã chuẩn bị khoản vay hỗ trợ Dự án từ nguồn tín dụng hỗ trợ phát triển ưu đãi (IDA) là 120 triệu USD và IBRD là 100 triệu USD trong ngân sách năm 2010.

“Mặc dù vẫn phải chờ đợi các cơ quan chức năng hoàn thiện cơ chế, hướng dẫn nhà đầu tư thực hiện dự án theo hình thức PPP từ nguồn vốn của WB, nhưng nếu Bitexco và Nhà nước có thể kết hợp để xây dựng thành công tuyến đường cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết sẽ mở một xu hướng xã hội hóa rất tích cực trong việc phát triển mạng đường cao tốc quốc gia mà Bitexco - một doanh nghiệp tư nhân thuần túy đóng vai trò là người khởi đầu”, ông Đức đánh giá.