Doanh nghiệp Việt Nam tăng cường đầu tư vào Cam-pu-chia

Từ nửa cuối năm 2009 đến nay, thực hiện chủ trương của Ðảng và Chính phủ hai nước, các hoạt động đầu tư-thương mại-du lịch của Việt Nam sang Cam-pu-chia không ngừng gia tăng, trong đó đóng vai trò nổi bật là các doanh nghiệp (DN) lớn của Việt Nam. Riêng về thương mại, dự kiến năm 2010, kim ngạch buôn bán hai chiều đạt hơn 1,8 tỷ USD. Các loại hàng hóa của Việt Nam với mẫu mã đa dạng, giá cả hợp lý  bắt đầu thâm nhập thị trường Cam-pu-chia, đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của người dân nước này. Tại nhiều cửa hàng, chợ, siêu thị ở Cam-pu-chia nói chung và thủ đô Phnôm Pênh nói riêng, có thể thấy rất nhiều sản phẩm Việt Nam được bày bán như sữa, bánh kẹo, thực phẩm, đồ nhựa, hàng điện máy, tiêu dùng, hóa mỹ phẩm... Cam-pu-chia có rất nhiều tiềm năng như về dầu khí, đến năm 2021, nước này có thể khai thác 50 nghìn thùng dầu/ngày; các tổ chức quốc tế đánh giá Cam-pu-chia có khoảng 46 địa điểm có thể xây dựng nhà máy thủy điện với công suất hàng trăm MW/nhà máy; về nông-lâm-ngư nghiệp có lợi thế lớn, trong đó lượng cá nước ngọt được đánh giá đứng thứ tư trên thế giới, mủ cao-su năm 2010 có thể thu hoạch hơn 60 nghìn tấn... Thị trường nước này có nhu cầu nhập khẩu nhiều loại hàng tiêu dùng thiết yếu, vì vậy đây là một trong những lợi thế để các DN Việt Nam gia tăng đầu tư vào Cam-pu-chia.

Trong bối cảnh đó, Hiệp hội DN Việt Nam đầu tư vào Cam-pu-chia (AVIC) được thành lập, đảm nhiệm tốt vai trò là đơn vị chủ trì, cầu nối, hậu thuẫn và tạo mọi điều kiện cho các DN Việt Nam làm ăn tại nước bạn. Các dự án đầu tư đã được các thành viên AVIC triển khai trên nhiều lĩnh vực quan trọng như: ngân hàng - tài chính, hàng không, nông nghiệp, trồng cây công nghiệp, năng lượng, khai khoáng... Theo AVIC, đến hết quý III-2010, đã có hơn 60 dự án đầu tư của DN Việt Nam sang Cam-pu-chia với tổng vốn hơn 900 triệu USD, gấp hơn bốn lần về số dự án và sáu lần về tổng vốn đầu tư so trước năm 2009, đưa Việt Nam đứng thứ ba trong số các nhà đầu tư vào nước này (sau Trung Quốc và Hàn Quốc). Nhiều DN Việt Nam làm ăn hiệu quả tại thị trường Cam-pu-chia như Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) với mạng viễn thông Metfone chỉ sau hơn một năm đầu tư đã đạt doanh thu lớn, trở thành người bạn đồng hành với người dân đất nước Chùa Tháp, là mạng viễn thông nước ngoài duy nhất đến thời điểm này vươn đến các vùng sâu, vùng xa, tạo công ăn việc làm cho nhiều người Cam-pu-chia. Vietnam Airlines đầu tư 51 triệu USD liên doanh với Chính phủ Hoàng gia Cam-pu-chia lập Cambodia Angkor Air - hãng hàng không quốc gia chính thức của Cam-pu-chia, hoạt động rất hiệu quả. Ngân hàng Ðầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV)-đồng thời là Chủ tịch AVIC, đầu tư hơn 100 triệu USD thành lập Ngân hàng Ðầu tư và Phát triển Cam-pu-chia (BIDC), chỉ sau một năm hoạt động đã đạt lợi nhuận cao, trở thành cầu nối hiệu quả cho các hoạt động thương mại và đầu tư của DN hai nước, nhất là các DN Việt Nam, vươn lên trở thành ngân hàng thương mại nước ngoài có vốn điều lệ lớn thứ hai ở nước này. Ngoài ra, phải kể đến nhiều dự án đang triển khai như phát triển dự án thủy điện của EVN Quốc tế với IDICO có vốn đầu tư 2,2 tỷ USD, dự án trồng cây cao-su của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai 240 triệu USD, Công ty phân bón quốc tế năm sao đầu tư xây dựng một nhà máy sản xuất phân bón tại Cam-pu-chia, với tổng vốn 65 triệu USD, dự án khai khoáng của Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản Việt Nam (TKV)...

Thủ tướng Chính phủ Hoàng gia Cam-pu-chia Xăm-đéc Hun Xen trong những lần gặp Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đều đánh giá rất cao việc đầu tư của các DN Việt Nam vào Cam-pu-chia, nhất là vào những lĩnh vực rất quan trọng, vào thời điểm các nhà đầu tư nước ngoài rút khỏi thị trường nước này do khủng hoảng kinh tế-tài chính thế giới. Trước hiệu quả của liên doanh hàng không Cambodia Angkor Air, Thủ tướng Hun Xen đề nghị phía Việt Nam tăng số máy bay để đáp ứng nhu cầu vận chuyển đang tăng nhanh. Có lần, Thủ tướng Hun Xen còn ca ngợi mạng Metfone đã giúp Chính phủ Cam-pu-chia giữ liên lạc thông suốt để chỉ đạo, điều hành hiệu quả và kịp thời tại các vùng bị thiên tai. Vừa qua, nhân chuyến thăm chính thức Cam-pu-chia và tham dự các hội nghị cấp cao Tiểu vùng giữa tháng 11-2010 của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Phu nhân theo lời mời của Thủ tướng Hun Xen, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Ngân hàng Quốc gia Cam-pu-chia đã ký Hiệp định thanh toán nhằm thay thế Hiệp định thanh toán mà hai bên đã ký trước đây vào tháng 2-2005. Ðây là một bước tiến thể hiện sự nỗ lực của các cơ quan quản lý hai nước trong việc xây dựng các cơ chế chính sách và tạo lập hành lang pháp lý đầy đủ hỗ trợ cho hoạt động kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước.

Ðể thúc đẩy hơn nữa các hoạt động đầu tư của Việt Nam sang Cam-pu-chia,  AVIC đã kiến nghị Chính phủ tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc như: Chính phủ, các bộ ngành chức năng hai nước sớm nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Hiệp định Khuyến khích và Bảo hộ Ðầu tư (ký từ năm 2001, có hiệu lực đến năm 2011) trong đó cập nhật những vấn đề mới sau khi hai nước gia nhập WTO; nghiên cứu ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần; về phía Việt Nam, để hỗ trợ hoạt động đầu tư của DN ra nước ngoài nói chung và Cam-pu-chia nói riêng, sớm ban hành nghị định mới thay thế hoặc sửa đổi Nghị định 78/2006/NÐ-CP về đầu tư trực tiếp ra nước ngoài; thành lập Quỹ Hỗ trợ hoạt động đầu tư ra nước ngoài (theo nội dung chỉ đạo tại Quyết định 236/QÐ-TTg ngày 20-2-2009 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án 'Thúc đẩy đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài'); xây dựng chiến lược đầu tư ra nước ngoài trong đó ban hành danh mục các địa bàn trọng điểm khuyến khích đầu tư ra nước ngoài cùng chính sách ưu đãi, hỗ trợ đi kèm (tài chính, tín dụng đầu tư...); tập trung thúc đẩy các dự án đầu tư trong các lĩnh vực trọng điểm như khai khoáng, dầu khí, thu mua và chế biến lương thực xuất khẩu, trồng cây công nghiệp, phát triển du lịch, đánh bắt và nuôi trồng thủy hải sản... AVIC cũng kiến nghị Chính phủ cần cử các đoàn công tác sang hỗ trợ phía bạn trong lĩnh vực nông nghiệp, trong đó tập trung hỗ trợ kỹ thuật, công nghệ, giống để giúp bạn tăng năng suất, tăng vụ và sản lượng; hỗ trợ công tác kiểm định chất lượng lương thực để thực hiện xuất khẩu... Với việc ban hành đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật và các chỉ đạo nêu trên sẽ tạo hành lang pháp lý đầy đủ và hỗ trợ cho các DN Việt Nam khi triển khai hoạt động tại Cam-pu-chia. Bên cạnh đó, trong thời gian tới, AVIC sẽ tiếp tục tăng cường vai trò là đơn vị chủ trì trong các hoạt động đầu tư và kinh doanh của DN Việt Nam sang Cam-pu-chia thông qua việc tư vấn hỗ trợ cung cấp thông tin, hỗ trợ pháp lý, tập hợp các đề xuất kiến nghị của các thành viên, DN để làm việc với các cơ quan chức năng hai nước, tổ chức các hội nghị, diễn đàn xúc tiến đầu tư, đoàn khảo sát tìm hiểu cơ hội đầu tư tại Cam-pu-chia.

Việc tăng cường đầu tư vào Cam-pu-chia của các DN Việt Nam là đóng góp thiết thực củng cố, thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác hai nước phát triển mạnh thời gian tới.