Biện pháp đẩy mạnh xuất khẩu để đạt mục tiêu 64,68 tỷ USD năm 2009

Theo Bộ Công Thương, kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm ước đạt 27,612 tỷ USD, giảm 10,13% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân của sự sụt giảm trên là do các mặt hàng chủ lực tuy tăng về sản lượng nhưng giảm về giá trị xuất khẩu giảm so với cùng kỳ. Cụ thể, lượng xuất khẩu của hầu hết các mặt hàng nông sản dù tăng mạnh như: cà phê đạt 736.000 tấn, tăng 22,3% so với cùng kỳ năm 2008; chè các loại đạt 51.000 tấn, tăng 11%; hạt tiêu đạt 52.000 tấn, tăng 11%; gạo đạt 3,8 triệu tấn, tăng 56,2%. Tuy nhiên, giá điều lại giảm 17%, giá cà phê giảm 28%, hạt tiêu giảm 17%, gạo giảm 21%, cao su giảm 44%....đã làm cho xuất khẩu nhóm hàng này giảm 3% so với cùng kỳ năm ngoái. Kim ngạch xuất khẩu nhóm khoáng sản ước đạt 4,41 tỷ USD, giảm 37% so với cùng kỳ năm 2008, đáng chú ý là lượng xuất khẩu dầu thô tăng 23,4% nhưng do giá xuất khẩu giảm 53%, nên trị giá xuất khẩu giảm 42%; mặt hàng than đá giảm cả về lượng và trị giá đã làm cho xuất khẩu nhóm hàng này giảm 16% so với cùng kỳ.

Riêng dệt may, tuy là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, nhưng 6 tháng đầu năm kim ngạch chỉ đạt trên 4 tỷ USD, giảm 1,3% so với cùng kỳ. Ông Lê Quốc Ân, Chủ tịch Hiệp hội dệt may Việt Nam, cho biết: Lần đầu tiên trong 5 tháng đầu năm, xuất khẩu dệt may âm 1,8%, theo số liệu của Bộ Công Thương thì nhập khẩu nguyên phụ liệu cũng âm. Từ đó có thể thấy kim ngạch xuất khẩu thời gian tới sẽ tiếp tục âm, kế hoạch kim ngạch xuất khẩu khó đạt nếu như không có biện pháp mạnh, mang tính đột phá.

Xuất khẩu một số mặt hàng chủ yếu có kim ngạch lớn giảm so với cùng kỳ năm 2008 được Bộ Công Thương đánh giá là do khó khăn về thị trường xuất khẩu. Tại cuộc họp với các Hiệp hội ngành hàng về công tác xúc tiến thương mại, bà Phan Thị Diệu Hà, Phó Vụ trưởng Vụ xuất nhập khẩu thuộc Bộ Công Thương, cho biết, trong số 4 thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc và Australia, xuất khẩu đều giảm mạnh. Cụ thể: Mỹ giảm 6%, Nhật Bản giảm 35%... chỉ duy nhất thị trường châu Phi tăng trưởng mạnh, nhưng tỷ trọng xuất khẩu hàng tháng chỉ vẻn vẹn vài triệu USD nên không thể tác động làm tăng kim ngạch xuất khẩu chung.

Gỡ vướng cho xuất khẩu

Theo kế hoạch sau khi đã điều chỉnh, kim ngạch xuất khẩu (xuất khẩu) năm 2009 phải tăng 3%, tức là đạt 64,68 tỷ USD. Trong khi đó 6 tháng đầu năm mới đạt hơn 27,61 tỷ USD, bình quân là 4,6 tỷ USD/tháng. Tính ra 6 tháng cuối năm, kim ngạch xuất khẩu phải đạt trung bình gần 6,2 tỷ USD/tháng thì mới hoàn thành mục tiêu đề ra. Vì thế, nếu không có sự vào cuộc tổng lực của các bộ, ngành, địa phương tháo gỡ cho doanh nghiệp, thì mục tiêu trên khó hiện thực.

Tại Hội nghị sơ kết trực tuyến của Bộ Công Thương, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam Lê Quốc Ân cho biết, nhiều doanh nghiệp của hiệp hội phản ánh, nếu thủ tục hải quan thông thoáng hơn thì sẽ giúp ích nhiều cho họ tăng tốc xuất khẩu. Bởi vậy, các doanh nghiệp kiến nghị Bộ Công Thương khẩn trương phối hợp với Bộ Tài chính rà soát các quy định để tiếp tục giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian thông quan.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Bùi Xuân Khu cam kết, Bộ sẽ phối hợp chặt hơn với Bộ Tài chính trong đơn giản hóa các thủ tục xuất khẩu, nhất là thủ tục hải quan, để tạo động lực cho xuất khẩu. Bên cạnh đó, Bộ tiếp tục điều chỉnh linh hoạt thuế suất thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu một số mặt hàng theo hướng hỗ trợ đối đa cho sản xuất trong nước, thúc đẩy xuất khẩu và khẩn trương xây dựng đề án thí điểm “Bảo hiểm tín dụng xuất khẩu” trình Chính phủ phê duyệt.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho biết: "Để rút ngắn thời gian thông quan cho doanh nghiệp, ngoài việc sớm mở rộng các chi cục hải quan điện tử tại Hải Phòng và TP. Hồ Chí Minh trong năm nay, Tổng cục Hải quan đang tích cực chuẩn bị áp dụng mô hình hải quan điện tử tại 5 cục hải quan tỉnh, thành phố... Số còn lại sẽ sớm tiến đến mô hình hải quan điện tử.

Do nhóm hàng xuất khẩu nông, lâm, thủy sản là nhóm hàng có đóng góp đáng kể trong tổng kim ngạch xuất khẩu, nên để góp sức vào mục tiêu thúc đẩy xuất khẩu từ nay đến cuối năm, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng đang nỗ lực triển khai nhiều biện pháp. Còn theo đại diện Cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản, để gỡ khó cho xuất khẩu, Cục đang tăng cường tổ chức thực hiện đồng bộ nhiều quy định mới về xuất khẩu vào các thị trường như Nga, EU, Braxin, Hàn Quốc, bên cạnh đó bám sát các thị trường xuất khẩu, để xử lý kịp thời thông tin sai lệch về an toàn vệ sinh thực phẩm các sản phẩm thủy sản Việt Nam, giải quyết nhanh các lô hàng bị cảnh báo ở các thị trường nhập khẩu; tăng cường xúc tiến thương mại nhằm tìm kiếm thị trường mới cũng là biện pháp thiết thực để đẩy mạnh xuất khẩu.

Để hoàn thành mục tiêu xuất khẩu năm 2009, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên cho rằng, nhiệm vụ trọng tâm là công tác xúc tiến thương mại. Cụ thể, kinh phí dành cho công tác xúc tiến thương mại năm nay sẽ tăng thêm 90 tỷ đồng nhằm đẩy mạnh xuất khẩu và khai phá các thị trường mới. “Việc xúc tiến thương mại năm nay có nét mới là gắn chặt với ký kết các đơn hàng xuất khẩu, chứ không “cưỡi ngựa xem hoa” nhằm mang lại hiệu quả thiết thực, phù hợp với cam kết của Việt Nam khi gia nhập Tổ chức thương mại thế giới WTO”, Thứ trưởng Biên nhấn mạnh. Để thực hiện được điều này, Bộ Công thương sẽ tiến hành đồng loạt các giải pháp như: rà soát các cơ chế, chính sách khuyến khích xuất khẩu, lưu thông hàng hoá xuất nhập khẩu, đặc biệt là vấn đề cấp C/O qua mạng … Đồng thời, Bộ cũng khuyến cáo các doanh nghiệp cần khai thác tối đa các ưu đãi của Chính phủ trong giai đoạn này để thúc đẩy các hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, góp phần hoàn thành mục tiêu chung của đất nước.

Tín hiệu nhập siêu ngày càng tăng thể hiện rõ từ đầu quý 2/2009, bởi vậy cùng với đẩy mạnh xuất khẩu, việc kiềm chế nhập siêu cũng đang đặt ra nóng bỏng. Theo Bộ Công Thương, từ nay đến cuối năm, đi liền với tạo thuận lợi tối đa nhằm khuyến khích xuất khẩu, bộ sẽ kiểm soát chặt khâu nhập khẩu nhằm giảm nhập siêu, trong đó tập trung đưa ra nhiều biện pháp để giảm nhập siêu các loại hàng tiêu dùng không thiết yếu. Cụ thể, cơ quan chức năng cần quản lý việc nhập khẩu bằng giấy phép tự động để kiểm soát nhập khẩu đối với các mặt hàng tiêu dùng, tăng cường kiểm soát nhập khẩu thông qua chính sách thuế và phi thuế. Bên cạnh đó, cần có chính sách khuyến khích đầu tư sản xuất hàng thay thế nhập khẩu, tăng cường sử dụng các loại máy móc, vật tư, thiết bị sản xuất trong nước đối với các dự án sử dụng nguồn ngân sách nhà nước, góp phần giảm nhập siêu.

Ngay cả những nhóm hàng cần thiết phải nhập khẩu, Bộ Công Thương cũng cho rằng cần áp dụng các công cụ điều tiết thị trường, để giảm cầu hợp lý.

[ Trở về]