Cái tăm không là... cái tăm

Đôi khi so sánh cái gì quá nhỏ, ta hay nói: - Chuyện vặt, là cái tăm. Nhưng cái tăm có bé hay không?

Năm tháng đầu năm 2010, lượng tăm tre nhập khẩu qua riêng cảng Cát Lái, TP Hồ Chí Minh, lên tới 82,5 tấn, phần lớn có xuất xứ Trung Quốc. Còn năm 2009, nước ta nhập khẩu, cũng chỉ qua riêng cảng Cát Lái, khoảng... 214 tấn tăm.

Còn những cảng, những cửa khẩu khác? Trong khi đó, phần lớn trong số hơn 87 triệu dân Việt Nam hễ rời bát cơm... phải sờ đến cái tăm. Oái oăm hơn nữa, nhiều địa phương đã rất hào hứng xuất khẩu tre để "bạn" làm tăm, bán giả lại.

Nhiều nhiều trăm tấn tăm là bao tiền? Ai dám bảo cái tăm là bé! Cái tăm không còn là... cái tăm với 460 nghìn doanh nghiệp Việt Nam, với hàng trăm nghìn cơ sở sản xuất nhỏ lẻ khác.

Một chuyện khác, không phải cái tăm nhưng lại... "vấn đề như cái tăm": Nông sản nước ngoài đang ngày ngày tràn vào thị trường nội địa. Tại các chợ đầu mối, cửa khẩu lớn, trái cây, rau củ... "đầu vào" áp đảo "đầu ra" - xuất khẩu. Nông sản được nhập cả qua đường chính ngạch lẫn tiểu ngạch. Còn theo thống kê từ Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn, sản lượng thịt lợn nhập khẩu vào Việt Nam những tháng đầu năm 2010 là hơn 50 nghìn tấn. Quy mô nhập khẩu tăng đáng kể sau khi trong nước xảy ra dịch lợn tai xanh; nguồn nhập khẩu là châu Âu, chiếm chủ yếu, với khoảng 85,9%, tiếp theo là Hồng Kông (Trung Quốc), Mỹ... Sản phẩm lại không hề phù hợp với tập quán sử dụng của người Việt khi hầu hết là đồ đông lạnh.

Nông sản nước ngoài chỉ "ba bước" là vào Việt Nam. Đây là lời chua chát của nhiều chuyên gia. Ai dám bảo Việt Nam là nước nông nghiệp, với phần lớn lao động "nuôi, trồng" và khoảng 75% dân số sống ở khu vực nông thôn!

Không chỉ có cái tăm, không chỉ nông sản, chúng ta nhập khẩu tất tần tật: cây kim, sợi chỉ - dù sản xuất những mặt hàng này "dễ hơn ăn kẹo" (ví von của các cháu), muối - dù chúng ta có hàng trăm nghìn hộ diêm dân, phân bón, thức ăn chăn nuôi... Đến cái tăm, cây kim, sợi chỉ... chúng ta còn phải nhập thì nói gì đến "những mặt hàng vĩ đại" như ô tô, xe máy... Tất nhiên, hội nhập là động lực để hàng hóa xuất nhập khẩu trở nên dễ dàng hơn nhưng khi các mặt hàng nhập khẩu đe dọa sản xuất nội địa nói chung, ảnh hưởng đến cân đối xuất nhập khẩu nói riêng, thì phải xem lại.

Giờ thì ai dám bảo "Chuyện vặt, là cái tăm!"? khi "gánh nặng tăm" cho thấy một căn bệnh tồn tại trong mọi lĩnh vực: sự lười biếng của doanh nghiệp trong nước.