Giảm dần nhập siêu

Tỉ lệ nhập siêu trên kim ngạch xuất khẩu cũng giảm dần theo các năm. Cụ thể, năm 2007 đạt gần 30%, năm 2008 là 28,8%, năm 2009 là 22,5% và năm nay khoảng gần 18%.

Đáng lưu ý, trong số các chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch năm 2010, có chỉ tiêu về xuất khẩu. Ûớc tính cả năm, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt gần 70 tỉ USD, gấp hơn 3 lần chỉ tiêu Quốc hội đề ra và là nhân tố quan trọng góp phần đưa nhập siêu xuống mức dưới 20% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu. Cũng do kết quả này, cán cân thanh toán quốc tế cả năm ước tính thâm hụt khoảng 4 tỉ USD, chưa bằng một nửa so với mức thâm hụt của năm 2009.

Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết việc khắc phục nhập siêu đòi hỏi một quá trình lâu dài vì nhập khẩu của VN chủ yếu để phục vụ đầu tư cho kinh tế, đặc biệt cho xây dựng năng lực sản xuất mới cho các năm sau. Trong kế hoạch 5 năm 2011- 2015, Chính phủ đặt mục tiêu nỗ lực đưa tỉ lệ nhập siêu xuống 14%-15% và một vài năm sau sẽ phấn đấu cân bằng cán cân thanh toán.
 

Theo Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nhập siêu tuy đạt mức dưới 20% kim ngạch xuất khẩu nhưng số tuyệt đối dự kiến vẫn ở mức cao, đó là chưa loại trừ đá quý, kim loại quý xuất khẩu. Nhập siêu kéo dài trong nhiều năm đã làm sụt giảm nguồn dự trữ ngoại hối, tăng nợ quốc gia và gây sức ép giảm giá đồng nội tệ. Thâm hụt cán cân vãng lai lớn cùng với thâm hụt ngân sách cao, nợ công có xu hướng tăng nhanh sẽ là những trở ngại lớn cho sự phát triển kinh tế trong những năm sau. Đây là yếu tố chính làm cán cân vãng lai của VN thâm hụt khoảng 10% so với GDP trong khi theo tiêu chí của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), tỉ lệ thâm hụt cán cân vãng lai 8% GDP sẽ ảnh hưởng đến cân đối vĩ mô của quốc gia.

Ông Vũ Viết Ngoạn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội - người từng nhiều năm làm tổng giám đốc điều hành Vietcombank - cho rằng nền kinh tế đã tiềm ẩn những yếu tố bất ổn định với nguy cơ ngày càng cao hơn mà nguyên nhân bắt nguồn từ nhập siêu kéo dài nhiều năm. Cụ thể là hiện nay, cung cầu ngoại tệ trên thị trường và sức ép của tỉ giá là rất lớn do nhập siêu cao và duy trì trong một thời gian quá dài dẫn đến cán cân thanh toán thâm hụt liên tục trong 2 năm qua. Theo tính toán của ủy ban này, xuất khẩu của VN tăng bình quân 12%/năm như trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm tới, nhập siêu ở mức dưới 20%,tổng nhập siêu trong 5 năm tới sẽ ở mức khoảng 90 tỉ USD. “Như thế sẽ là quá muộn, khó có khả năng cân đối và ảnh hưởng rất lớn đến ổn định tỉ giá”- ông Vũ Viết Ngoạn cảnh báo.

Với đặc điểm nhập siêu chủ yếu là máy móc, thiết bị nguyên, nhiên vật liệu phục vụ cho sản xuất, VN cần chấp nhận duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức vừa phải để bảo đảm ổn định vĩ mô, bảo đảm cân bằng ngoại tệ và cán cân thanh toán. Ngay từ năm 2011, phải đặt nhiệm vụ ổn định kinh tế vĩ mô là ưu tiên hàng đầu. Trong đó, quản lý nhập siêu phải là trọng tâm.