Tập trung vào rào cản căn bản

Điều này phần lớn là nhờ gói kích cầu kinh tế đầu tiên của Chính phủ, trong đó giảm 30% mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa cho quý IV/2008 và cả năm 2009; giảm 50% thuế giá trị gia tăng đối với một số hàng hóa và dịch vụ nhất định đến hết năm 2009.

Chính phủ cũng quyết định hỗ trợ tài chính bổ sung một lần cho các hộ nghèo và cho công ty bằng hình thức trợ cấp lãi suất 4% đối với các hợp đồng vay vốn ngắn hạn (đến 8 tháng) và giải ngân từ tháng 2 đến tháng 12 năm 2009. Kết quả là, nền kinh tế Việt Nam hiện nay dự kiến tăng trưởng 5% năm 2009 và 6,5% năm 2010. Lạm phát được dự báo sẽ tương đối thấp trong cả hai năm này.

Tuy nhiên, đứng trên quan điểm rộng hơn, ông Cany cho rằng, Chính phủ không nên “đi chệch đường” bằng việc phục hồi mạnh trong ngắn hạn, mà nên tập trung vào việc giải quyết các rào cản căn bản, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.

“Theo cảm nhận chung, chúng tôi cho rằng, đường hướng đúng đắn của Chính phủ trong tình hình hiện nay là thúc đẩy thay đổi cơ cấu kinh tế  sao cho có thể tăng năng suất và phát huy tối đa các tiềm năng tăng trưởng của quốc gia. Điều đó có nghĩa là tiếp tục quá trình cải cách trên tất cả các cấp”, ông Cany nói và nhắc tới các đề xuất liên quan đến cải cách vi mô, chẳng hạn mở cửa ngành viễn thông, dược phẩm và bán lẻ để cạnh tranh với nước ngoài.

Theo phân tích của EuroCham, việc đẩy mạnh cải cách doanh nghiệp nhà nước (đặc biệt là cải cách các ngân hàng thương mại nhà nước) sẽ có vai trò quan trọng trong việc đẩy mạnh toàn bộ nền kinh tế. Cụ thể, Chính phủ nên đẩy nhanh quá trình cổ phần hóa và công bố một lộ trình và thời gian biểu rõ ràng cho các đối tác chiến lược tiềm năng, cụ thể là trong ngành ngân hàng và viễn thông.

“Không có những cải cách như vậy, Việt Nam sẽ khó có thể tăng trưởng vượt lên khỏi một nền sản xuất dựa vào chi phí thấp để hướng tới một nền kinh tế phồn thịnh hơn, đa dạng hơn,” ông Cany băn khoăn.

Tiến sỹ Matthias Duehn, Giám đốc EuroCham Hanoi, chủ biên ấn phẩm Sách Trắng  2010 của EuroCham nhấn mạnh đến những khuyến nghị về việc thực hiện đầy đủ và kịp thời các cam kết WTO của Việt Nam.

Trong những năm qua, Việt Nam đã hưởng lợi rất nhiều khi dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng mạnh, nhất là từ khi gia nhập WTO. Tự do hóa các ngành dịch vụ chủ chốt đã tạo ra những cơ hội phát triển kinh doanh đầy hứa hẹn đối với các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là trong lĩnh vực phân phối, ngân hàng và viễn thông.

“Việc thực hiện đầy đủ và kịp thời các cam kết với WTO sẽ là một yếu tố cơ bản để Việt Nam tiếp tục thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Năm 2010 sẽ được coi là một năm quan trọng vì theo cam kết WTO của Việt Nam, nhiều hạn chế (cả về hình thức đầu tư và quyền sở hữu nước ngoài) trong các ngành dịch vụ sẽ được dỡ bỏ”, ông Matthias Duehn phân tích.

Trong những vấn đề thuộc cam kết WTO, ngành bán lẻ và phân phối nhận được nhiều mối quan tâm. Trong buổi làm việc mới đây với đại diện các bộ, ngành, EuroCham nhắc tới việc thành lập các công ty 100% vốn nước ngoài trong lĩnh vực phân phối vẫn còn phải chịu những cản trở đáng kể về mặt hành chính và thủ tục ở cấp địa phương và trung ương.

Vấn đề bảo hộ sở hữu trí tuệ cũng đang nổi lên khi đây là động lực để các công ty châu Âu và nước ngoài nghiên cứu và phát triển các sản phẩm của mình hơn nữa tại thị trường Việt Nam, mang đến lợi ích cho người tiêu dùng về lâu dài. Về mặt pháp lý, cần tăng cường và thực thi mạnh mẽ quy định xử phạt bán hàng giả  là đề nghị của các chuyên gia của EuroCham.