BTV Lê Hương Giang: "Sinh ra từ làng" là lựa chọn của tôi

Niềm đam mê không lý giải nổi

Khi còn là sinh viên Học viện báo chí & tuyên truyền, tôi có nhiều cơ hội tham gia với Đài THVN: thực tập, cộng tác. Từ năm thứ ba, tôi cộng tác với chuyên mục Những vấn đề văn hóa & dân số - ban Chuyên đề. Đó là lần đầu tiên tôi tiếp cận với môi trường làm báo chuyên nghiệp, từ khâu liên hệ đến khi ghi hình.

Đó thực sự là cơ hội để ứng dụng những gì tôi học trong trường. Tôi nhận ra những lý thuyết đã học rất quan trọng, nó góp phần hình thành nền tảng khi mình làm báo. Lần đầu tiên viết kịch bản được cô Kim Minh khen làm theo đúng form của truyền hình, tôi rất vui.

Năm thứ 4, tôi được cọ xát nhiều hơn khi cộng tác với Ban Thời sự. Tôi được đi theo những phóng viên có kinh nghiệm: anh Văn Thành, chị Kha Thoa thực hiện các phóng sự.

Lúc còn là sinh viên, chúng tôi thường mơ mộng khi nhìn về VTV, về nghề truyền hình mang lại nhiều chuyến đi, mở mang đầu óc. Sau nhận ra đó là công việc với nhiều vất vả, đối diện với nhiều hiểm nguy. Dần dần khi bước chân vào Đài truyền hình, lại thấy nghề này có nhiều hứng thú, nhiều đam mê mà nếu một ngày không làm sẽ thật buồn chán.

Tới khi tìm việc làm, đứng trước những lựa chọn, tôi mới biết mình thích máy quay, đi làm cùng một ê-kíp – đó là một niềm đam mê không lý giải nổi. Một phần từ lúc học trong trường, tới khi tiếp cận với công việc ở Đài, niềm đam mê ấy càng thôi thúc hơn.

Về VTV6, ngày đầu như một… cú sốc

VTV6 là một môi trường hoàn toàn mới. VTV6 là một phong cách năng động, trẻ, cởi mở, luôn luôn đón nhận ý kiến người trẻ, là nơi cho những người trẻ đưa ra ý kiến sáng tạo và thể hiện quan điểm của mình.

Tuy nhiên, lúc đầu tôi gặp khó khăn khi phải thay đổi cách làm việc. Thay vì sản xuất những phóng sự ngắn, tôi tham gia Sinh ra từ làng - một chương trình dài hơi đòi hỏi tính tập thể cao, sự phối hợp trong ê-kíp: từ tổ chức sản xuất, kịch bản, quay phim, các bộ phận khác…

Ban đầu, mọi thứ diễn ra như một cú sốc. Song một người trẻ tuổi phải biết cách thích nghi, tìm cách làm việc ở một môi trường mới qua nhiều chuyến đi. Khi đã làm quen, thấy mọi việc không khó khăn như mình nghĩ ban đầu.

Đồng nghiệp của tôi cũng là những người học báo, cùng điểm xuất phát nên có những điểm chung để chia sẻ khó khăn, cùng rút kinh nghiệm với nhau. Nhiều người cùng độ tuổi, họ vừa là bạn, vừa là thầy của mình. Các bạn có nhiều ý tưởng, thông minh, đưa ra nhiều giải pháp cho một vấn đề.

Sinh ra từ làng là lựa chọn của tôi

Khi mới vào VTV6, tôi biết một số chương trình như Nhà tròn, Kết nối trẻ – nhưng tôi thích được đi, tìm hiểu, khám phá để thể hiện suy nghĩ của mình về một góc nhìn nào đấy. Tôi chọn Sinh ra từ làng vì ở đó được làm phóng sự, có nhiều chuyến đi và mình sẽ có nhiều trải nghiệm.

Sinh ra ở Nam Định, mặc dù chưa bao giờ tiếp cận với ruộng đồng, song tôi thích lĩnh vực nông thôn, thích được trò chuyện với những người nông dân một cách thoải mái, không phải trịnh trọng.

Mặt khác, tôi nhận thấy các bạn thanh niên nông thôn có nhiều ưu điểm nhưng mang những mặc cảm tự ti. Ở Đại học, bao giờ cũng có một khoảng cách nhất định giữa những bạn ở quê và người thành phố. Tôi muốn tìm những hình ảnh bạn trẻ nông thôn năng động và tự tin trong chương trình “Sinh ra từ làng”, để khán giả nhận thấy một thế hệ thanh niên nông thôn không tự ti, mặc cảm về xuất xứ của mình.

Nhóm “Sinh ra từ làng” không có ai là con nhà nông, vì thế kiến thức về nông nghiệp rất ít ỏi. Mặc dù trước khi đi làm, chúng tôi đã tìm hiểu qua nhiều kênh khác nhau. Những chuyên gia, cố vấn gợi mở những vấn đề bao quát cho chúng tôi có hình dung ban đầu, chính người nông dân mới là kho kiến thức của những phóng viên trẻ.

Nhóm thực hiện Sinh ra từ làng trong một chuyến đi thực tế.

Chúng tôi đã hỏi rất nhiều. Thậm chí có những câu hỏi bị cười vì đơn giản quá, chẳng hạn như hỏi nuôi lợn bao lâu thì xuất chuồng… Những gì không rõ, cứ chân thành hỏi “Bác ơi cháu không hiểu”, “Bác lý giải cho cháu”…. là những người nông dân kể cho mình cả ngày luôn.

Đôi lúc, tôi đặt cho mình câu hỏi: tại sao một người trẻ mới ra trường như mình lại chọn một chương trình về nông thôn? Rõ ràng mình có thể lựa chọn những mảnh đất khác như giải trí, văn hóa… Nhưng trước khi mình làm cái gì đó phải từ thôi thúc bên trong. Có thể do tính cách thích đi, thích nhìn nông thôn mà tôi chọn “Sinh ra từ làng”. Đôi lúc, tôi không tự trả lời được cho mình câu hỏi đó.

Những tình huống nằm ngoài hình dung

Khi đi xa, có những khó khăn nằm ngoài hình dung. Có những nhân vật đã trao đổi kỹ qua điện thoại, nhưng khi gặp họ lại từ chối. Trong chương trình “Khi cha mẹ vắng nhà”, tôi đã liên hệ cẩn thận với vợ chồng anh Hiền bán bún đậu đồng ý cho về quê quay con cái họ. Song khi chúng tôi tới nơi phải mất khá hiều thời gian để thuyết phục lại. Buổi chiều quay nhân vật, nhưng anh nói chỉ giúp thế thôi, dứt khoát không tham gia nữa. Chúng tôi đành dừng buổi quay và thuyết phục một cách kiên nhẫn bằng những suy nghĩ chân thành của mình. Thật may mắn là đến tối, nhân vật mới đồng ý cho quay cảnh ở nhà trọ.

Trong chuyến đi Tây Nguyên, chúng tôi cũng gặp hoàn cảnh tương tự. Dù đã trò chuyện qua điện thoại rất lâu, nhưng lúc tới nơi, người nhà báo nhân vật đi vắng, cáo ốm không ghi hình. Có hôm mất cả ngày đường để tới một bản xa xôi, nhưng do thực tế khác với mình hình dung nên hôm sau lại chuyển ghi hình sang một địa điểm khác. Với những tình huống này, cả ê-kíp phải hoạt động hết mình, cùng tham gia xử lý.

Đi là để trưởng thành

“Sinh ra từ làng” có nhiều chuyến đi xa. Lần tới Sơn La thực hiện chương trình “Trong khó thấy dễ”, chúng tôi đã phải mượn xe máy để vận chuyển máy móc vào bản sâu, cưỡi ngựa vào Mường Cơi, đường đi khá hiểm trở. Đợt đi Tây Nguyên cũng thế, đường trơn, phải lặn lội xa xôi, giờ khó mà hình dung chúng tôi đã đi qua như thế nào.

Theo tiêu chí của chương trình, “Sinh ra từ làng” đi theo những vấn đề của nông thôn. Vì thế, trước mỗi chuyến đi luôn có những bất ngờ. Tôi cảm thấy đi đến những nơi xa, mình được trải qua nhiều thách thức. Càng trải nghiệm nhiều mình sẽ càng trưởng thành hơn.

Khi thực hiện “Sinh ra từ làng”, có nhiều câu chuyện làm thay đổi tôi. Tôi luôn băn khoăn giá mình có hành động nào giúp những nhân vật mình đã gặp. Đôi lúc nghĩ mình cần làm gì hơn thế? Tôi không thích đi qua mỗi nhân vật rồi hết. Muốn có gì để lại, để nếu quay về nơi đó lần thứ hai, mình không phải là một người xa lạ. Có hôm đang ở Hà Nội, nhận được cuộc điện thoại “Có ăn khoai lang không bác gửi ra cho” cảm thấy ấm lòng. Tôi nghĩ đó chính là thứ giữ mình ở lại với chương trình lâu dài. Thời điểm này, chúng tôi còn sung sức, đi bao nhiêu vùng, cường độ bao nhiêu cũng được, nhưng sau này… 40 tuổi không biết có còn sức để đi không? Cái giữ chúng tôi ở lại, chính là các nhân vật của mình, những nhân vật mà bạn hằng gặp trên ti vi.