Gan nhiễm mỡ nên ăn gì?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Vừa qua, Sài Gòn Tiếp Thị có nhận được thư của một số bạn đọc đề nghị cung cấp thông tin về dinh dưỡng dành cho người có bệnh gan nhiễm mỡ. Đáp ứng yêu cầu bạn đọc, chuyên trang dinh dưỡng kỳ này xin dành giới thiệu bài viết của ThS Hoàng Khánh Toàn, chủ nhiệm khoa đông y, bệnh viện Trung ương quân đội 108
 

Nấm hương là thực phẩm lý tưởng cho người bị gan nhiễm mỡ. Ảnh: Sơn Hà

Trong y học cổ truyền không có bệnh danh gan nhiễm mỡ, nhưng căn cứ vào các triệu chứng lâm sàng có thể thấy bệnh thuộc phạm vi chứng “tích tụ”. Về mặt điều trị, các biện pháp hết sức phong phú, tuy nhiên kiêng kỵ trong ăn uống và sử dụng các món ăn có vai trò rất quan trọng.

Ngô: Đây là thứ ngũ cốc đặc biệt thích hợp với người bị gan nhiễm mỡ. Ngô chứa nhiều các axít béo không no có khả năng thúc đẩy quá trình chuyển hoá của chất béo nói chung và cholesterol nói riêng. Thường dùng dưới dạng bánh hoặc cháo bột ngô.

Nhộng: Vị ngọt mặn, có tác dụng làm giảm cholesterol huyết thanh và cải thiện chức năng gan. Thường dùng dưới dạng các món ăn hoặc tán bột uống.

Kỷ tử: Có tác dụng ức chế quá trình tích tụ mỡ trong tế bào gan, thúc đẩy sự tăng sinh tế bào gan và cải thiện chu trình chuyển hoá chất béo.

Nấm hương: Là thực phẩm lý tưởng cho người bị gan nhiễm mỡ. Trong nấm hương có chứa những chất có tác dụng làm giảm cholesterol trong máu và tế bào gan. Thường dùng dưới dạng thực phẩm để chế biến các món ăn.

Lá trà: Kinh nghiệm dân gian cho rằng lá trà có tác dụng giải trừ các chất bổ béo. Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy trà có khả năng làm tăng tính đàn hồi thành mạch, làm giảm cholesterol máu và phòng chống sự tích tụ mỡ trong gan.

Lá sen: Cũng có tác dụng giảm mỡ máu, giảm béo và phòng chống tích tụ mỡ trong gan. Được dùng dưới dạng hãm với nước sôi uống thay trà hoặc nấu cháo lá sen.

Rau cần: Chứa nhiều vi ta min, có công dụng làm mát gan, hạ cholesterol máu, thúc đẩy quá trình bài tiết các chất phế thải và làm sạch huyết dịch. Nên dùng làm rau ăn thường xuyên.

Ngoài ra, người bị gan nhiễm mỡ nên trọng dụng các loại rau và hoa quả tươi như cải xanh, cải cúc, rau muống… có công dụng giải nhiệt làm mát gan; cà chua, cà rốt, măng, bí đao, mướp, dưa gang, dưa chuột… có công dụng thanh nhiệt, lợi niệu. Các loại dầu thực vật như dầu lạc, dầu vừng, dầu đậu tương… chứa nhiều axít béo không no có tác dụng giảm cholesterol máu; các loại thịt cá ít mỡ và các thức ăn chế từ đậu tương, đậu xanh, đậu đen…

Về đồ uống, nên dùng một trong những loại trà dược sau:

Trà khô 3g, trạch tả 15g: hai thứ hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng. Có công dụng bảo vệ gan, tiêu mỡ, lợi niệu, giảm béo. Nghiên cứu hiện đại còn cho thấy trạch tả có tác dụng góp phần phòng chống vữa xơ động mạch.

Trà khô 2g, uất kim 10g (có thể thay bằng nghệ vàng), cam thảo sao vàng 5g, mật ong 25g: thái vụn, hãm với nước sôi, uống trong ngày. Có công dụng làm cho gan thư thái, lợi niệu.

Trà khô 3g, cát căn (sắn dây thái phiến) 10g, lá sen 20g: thái vụn, hãm uống thay trà. Có công dụng giải độc, hạ mỡ máu, giảm béo. Cũng có thể chỉ dùng lá sen tươi hoặc khô thái vụn hãm uống thay trà hàng ngày.

Rễ cây trà 30g, trạch tả 60g, thảo quyết minh 12g: thái vụn hãm uống hàng ngày. Có công dụng làm giảm mỡ máu và phòng chống béo phì. Rất thích hợp với những người bị nhiễm mỡ gan kèm theo rối loạn lipid máu, bệnh lý mạch vành.

Trà tươi 30g, sinh sơn trà 10 – 15g: hai vị hãm nước sôi uống hàng ngày. Có công dụng tiêu mỡ, giảm béo.

Hoa trà 2g, trần bì 2g, bạch linh 5g: thái vụn hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày. Có công dụng kiện tỳ hoá thấp, lợi niệu trừ đàm.

Người bệnh cũng cần chú ý kiêng kỵ các thực phẩm và đồ ăn quá béo bổ như mỡ động vật, lòng đỏ trứng, não và gan gia súc, bơ; các thứ quá cay nóng như gừng, tỏi, ớt, hạt tiêu, rượu, cà phê, trà đặc…

( ThS Hoàng Khánh Toàn // SGTT Online)