Hỏi:Gần đây mặt tự nhiên nổi mụn nhiều, không biết vì sao. Được biết mụn thường bắt đầu từ tuổi dậy thì, nhưng sao giờ đã hơn 30 tuổi rồi mới có mụn, liệu có thể điều trị hết hẳn không, hiện đang điều trị nhưng dường như không kết quả lắm..
(Lê Thị Thu Thùy, Phường 2, TP Tuy Hòa)
Trả lời: Mụn là bệnh ở nang lông tuyến bã. Thường gặp nhất ở tuổi dậy thì từ 12-16 tuổi. Tuy nhiên có người đến khoảng 30 tuổi mới khởi phát. Mụn có thể tự khỏi sau một thời gian hoặc có thể kéo dài nếu không được điều trị đúng mức. Triệu chứng của mụn có thể đơn giản hoặc phức tạp tùy theo mức độ viêm nhiễm và thể tạng của bệnh nhân. Nguyên nhân gây ra mụn khá phức tạp, tiến triển nhiều khi dai dẳng hoặc tái đi tái lại nhiều lần.
Nguyên nhân có thể bao gồm sự tăng tiết chất bã nhờn qúa nhiều do ảnh hưởng của nội tiết tố androgen. Chất này làm tuyến bã to ra và tăng bài tiết chất bã. Yếu tố thứ hai là sự tăng sừng hóa ở miệng ống tiết bã làm bịt kín và ngăn sự tiết chất bã ra ngoài. Chất bã nhờn ứ đọng tạo thành nhân mụn.
Những yếu tố tạo thuận lợi cho sự tạo ra mụn gồm:
- Sinh lý: tuổi dậy thì, androgen tăng tiết. Phụ nữ ở cuối chu kỳ kinh, nồng độ progesteron tăng cao cũng làm mụn nổi nhiều hơn.
- Thuốc, hóa chất: dùng mỹ phẩm làm bít nghẽn ống bài tiết chất bã nhờn. Dùng kéo dài các chế phẩm có corticoid (uống, chích, bôi). Một số thuốc có tác dụng phụ sinh mụn: vitamin B12, INH (thuốc điều trị lao), phenobarbital (điều trị động kinh),..
- Do tiêu hóa: sử dụng nhiều đồ ngọt như bánh kẹo, chocolate, sữa đặc; mỡ động vật… hoặc táo bón lâu ngày cũng sinh mụn.
- Do nghề nghiệp phải tiếp xúc nhiều với dầu mỡ, hóa chất, thường để lại trên da những mụn đầu đen. Do làm việc trong môi trường dơ bẩn, bụi bặm.
- Do thời tiết: mùa hè nổi mụn nhiều hơn mùa xuân, mùa thu.
- Do tác động cơ học: chà xát, nặn bóp cũng kích thích tạo mụn.
- Do yếu tố thần kinh tâm lý như: căng thẳng, xúc động, mất ngủ.
- Do yếu tố di truyền.
Mụn tuy là bệnh lành tính, có thể điều trị khỏi. Nhưng nếu không tuân thủ đúng mức theo hướng dẫn điều trị của các bác sỹ chuyên khoa thì bệnh cũng có thể kéo dài gây những hậu qủa không tốt, tạo mặc cảm xấu khi giao tiếp, đó cũng là một stress, tạo vòng luẩn quẩn phát sinh mụn.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
(Theo Phú Yên Online)