Sản xuất ôtô tại công ty JRD (100% vốn đầu tư Malaysia) tại Phú Yên. (Ảnh: Hồng Kỳ/TTXVN)
Các chuyên gia kinh tế cho rằng Việt Nam cần hình thành hệ thống quốc gia về đổi mới (NIS) nhằm tạo ra khuôn khổ để Chính phủ xây dựng và thực thi các chính sách tác động tới quy trình đổi mới.
Nhận định này được đưa ra trong bản báo cáo “Doanh nghiệp Việt Nam hướng tới cạnh tranh toàn cầu” tại Hội nghị lần thứ nhất “Các khuyến nghị đóng góp cho xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội Việt Nam thời kỳ 2011-2020” do Viện Chiến lược Phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tổ chức tại Hà Nội, ngày 31/3.
Các chuyên gia cho rằng, thay đổi công nghệ không chỉ phụ thuộc vào mức chi cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) nhưng do mức độ cấp thiết, phải ưu tiên cho R&D.
Số liệu hiện có về chi cho R&D trong toàn nền kinh tế quốc dân cho thấy, con số này hiện chỉ chiếm 0,02% doanh thu; 0,3% lợi nhuần trước thuế và 0,18% tổng vốn đầu tư.
Đây là con số cực kỳ thấp và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ít đầu tư nhất cho R&D, còn các doanh nghiệp nhà nước đầu tư nhiều nhất cho R&D.
Đáng lưu ý, bản báo cáo này đưa ra nhận định, số liệu tổng quát cho thấy rất ít có khả năng là Việt Nam đạt được năng lực công nghệ cần thiết để dịch chuyển lên những vị trí cao hơn trong chuỗi giá trị trong tương lai gần.
Bình luận về vấn đề này, ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại nói, đặt yêu cầu tạo ra một hệ thống đổi mới quốc gia trong phân tích về R&D là cách đặt vấn đề đúng. Bởi lẽ, theo ông, nếu không có một tổ hợp chính sách tạo ra một hệ thống đổi mới quốc gia thì dù có đầu tư cao cho R&D thì hiệu quả thực tế vẫn thấp.
Tuy nhiên, ông Tuyển cho rằng trong hệ thống các chính sách, các tác giả chưa đề xuất chính sách nào là điều kiện tiên quyết. “Phải chăng đó là chính sách cạnh tranh,” ông Tuyển đặt câu hỏi. Bởi trong môi trường cạnh tranh, các doanh nghiệp sẽ tìm mọi cách tạo ra lợi thế so sánh mới thông qua đầu tư vào R&D.
Trong nghiên cứu, các tác giả chỉ ra doanh nghiệp Nhà nước có tỷ lệ đầu tư cao nhất cho R&D, nhưng trong phần phản biện của mình, tiến sĩ Lê Đăng Doanh lưu ý tỷ lệ đầu tư cao này chủ yếu ở các doanh nghiệp Nhà nước hoạt động trong môi trường cạnh tranh.
Để tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp sản xuất ở Việt Nam, các chuyên gia kinh tế nước ngoài khuyến nghị rằng, Việt Nam cần thông qua một chiến lược công nghiệp giúp cải thiện năng lực sản xuất hiện tại và nhấn mạnh vào R&D cũng như các quy trình và sản phẩm mới.
Việt Nam phải chủ động hơn trong thu hút FDI từ các nền kinh tế thị trường tiến triển hơn - những nền kinh tế có những công nghệ tiên tiến nhất sẵn có hiện nay, để đẩy nhanh quá trình học hỏi. Chính phủ phải đảm bảo rằng FDI được thu hút vào các lĩnh vực chiến lược và thiết lập được nhiều cơ chế chuyển giao công nghệ hiệu quả hơn.
Ông John Hendra, đại diện thường trú của Liên hợp quốc tại Việt Nam cho rằng, để có thể tham gia ngày càng tốt hơn vào thị trường toàn cầu, chuỗi giá trị toàn cầu, Việt Nam cần lựa chọn những cải cách sâu rộng hơn, nâng cao khả năng cạnh tranh và mức độ tinh thông của các doanh nghiệp nhằm tạo ra nhiều công ăn việc làm, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Việc nâng cao chất lượng, hiệu quả đầu tư, cũng như kỹ năng của lực lượng lao động, tạo môi trưởng ổn định cho các doanh nghiệp phát triển, là những nhân tố rất quan trọng đối với Việt Nam trong giai đoạn tiếp theo./.
“Thiếu một đại diện chủ sở hữu tập trung, duy nhất, chuyên nghiệp thì các DNNN không chỉ lâm vào cảnh oái oăm “lắm cha con khó lấy chồng” mà còn tiếp tục phải đối mặt với thực trạng đã kéo dài và gần như mạn tính là “cha chung không ai khóc””.
“Quy định về doanh nghiệp nhà nước tại Dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi (lần 4) là một bước lùi so với Dự thảo (lần 1). Bởi trước đó, Dự thảo Luật đã nêu rất rõ quan điểm cần phải có một cơ quan quản lý độc lập, tách bạch chức năng quản lý nhà nước ra khỏi công việc quản lý kinh doanh và không để cơ chế chủ quản như hiện nay.”
Nhà đàm phán sắc sảo về WTO đã 72 tuổi, là cố vấn của đoàn đàm phán các hiệp định TPP và EU sáng nay dậy sớm, mặc quần “lửng” ngắn xuống phòng internet khách sạn ngồi kiểm tra email.
Môi trường kinh doanh kém, Việt Nam mất thu nhập 7.000 USD, thất thu thương mại 37 tỷ USD vì thủ tục xuất nhập khẩu, 7 tháng CPI mới chỉ tăng 1,62%, nửa đầu tháng 7 tiếp tục nhập siêu 260 triệu USD ..
Ông Ayumi Konishi, Giám đốc Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam nhận định với dân số ước đạt khoảng 100 triệu người vào năm 2020, trong đó có tới 60% dân số ở độ tuổi lao động và tỷ lệ này sẽ còn tiếp tục kéo dài trong vòng 30 năm nữa, Việt Nam có lợi thế rất lớn trong phát triển kinh tế.
Kết luận của Ban Bí thư về việc khu vực tư nhân có thể tiếp cận nguồn vốn ODA là một bước hiện thực hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển một nền kinh tế nhiều thành phần, trong đó khu vực tư nhân được tạo điều kiện phát triển bình đẳng, kể cả tiếp cận với các nguồn vốn.
"Bẫy thu nhập trung bình" là vấn đề mà nhiều nước đang mắc phải, đặc biệt là những nước có nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam, Malaysia, Thái Lan...
Kinh tế thế giới đã có những tín hiệu tích cực trong năm 2010. Nhưng những hậu quả của cuộc khủng hoảng tài chính-kinh tế thế giới như tình trạng nợ nần và thâm hụt ngân sách, nạn thất nghiệp cao đang có nguy cơ đẩy một số nền kinh tế phát triển vào cuộc suy thoái mới. Để ổn định và phát triển bền vững, Việt Nam cũng như nhiều nước đều đang phải đối mặt với nhiều thách thức....
Chia sẻ những kinh nghiệm, ý kiến tại hội nghị sản xuất tại Việt Nam, nhiều vị tổng giám đốc cho rằng, để hấp dẫn đầu tư nước ngoài, Việt Nam cần nâng cao hơn nữa nội lực cạnh tranh, nhất là vấn đề giao thông.
Sự phụ thuộc quá nhiều vào các yếu tố bên ngoài có thể giúp Việt Nam tăng trưởng tới mức thu nhập trung bình, thậm chí có thể cao hơn nữa, nhưng rất có thể cũng sẽ chỉ dừng lại ở mức đó mà thôi - hay nói cách khác là đã rơi vào “bẫy thu nhập trung bình”. Với tiêu đề “Vượt qua bẫy thu nhập trung bình: Cơ hội và thách thức đối với Việt Nam”, Hội thảo do Diễn đàn Phát triển Việt Nam (VDF) tổ chức đã thu hút nhiều chuyên gia trong nước và quốc tế tham gia.
Nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng: Từ thực tế kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới việc hình thành và phát triển tập đoàn không cần phải chờ quy định pháp luật mà xuất phát từ bản thân nhu cầu phát triển kinh tế.
Trong khi giá trị sản xuất công nghiệp quý 1/2010 tăng tới 13,6% so với cùng kỳ, giá trị tăng thêm (value added) của ngành này chỉ tăng 5,65%. Điều này cho thấy hiệu quả của sản xuất công nghiệp đang ở mức thấp.
“Thiếu một đại diện chủ sở hữu tập trung, duy nhất, chuyên nghiệp thì các DNNN không chỉ lâm vào cảnh oái oăm “lắm cha con khó lấy chồng” mà còn tiếp tục phải đối mặt với thực trạng đã kéo dài và gần như mạn tính là “cha chung không ai khóc””.
“Quy định về doanh nghiệp nhà nước tại Dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi (lần 4) là một bước lùi so với Dự thảo (lần 1). Bởi trước đó, Dự thảo Luật đã nêu rất rõ quan điểm cần phải có một cơ quan quản lý độc lập, tách bạch chức năng quản lý nhà nước ra khỏi công việc quản lý kinh doanh và không để cơ chế chủ quản như hiện nay.”
Nhà đàm phán sắc sảo về WTO đã 72 tuổi, là cố vấn của đoàn đàm phán các hiệp định TPP và EU sáng nay dậy sớm, mặc quần “lửng” ngắn xuống phòng internet khách sạn ngồi kiểm tra email.
Môi trường kinh doanh kém, Việt Nam mất thu nhập 7.000 USD, thất thu thương mại 37 tỷ USD vì thủ tục xuất nhập khẩu, 7 tháng CPI mới chỉ tăng 1,62%, nửa đầu tháng 7 tiếp tục nhập siêu 260 triệu USD ..
Với sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 cùng tham vọng và thực lực của Trung Quốc cũng như những tuyên bố bất chấp dư luận quốc tế của giới lãnh đạo nước này trong thời gian qua đã đặt Việt Nam trước việc phải chấp nhận một thực tế là trong giai đoạn tới, đất nước sẽ phải phát triển kinh tế trong điều kiện không có có môi trường hoàn toàn thuận lợi do những lo ngại về bất ổn.
Việc tách bạch chức năng vừa quản lý nhà nước vừa quản lý doanh nghiệp, hạn chế khả năng chính sách đưa ra bị chi phối bởi lợi ích ngành... là yêu cầu cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước.
Các nước lớn đóng vai trò rất quan trọng trong việc dàn xếp các cuộc xung đột mang tính quốc tế và nhiều khi họ sử dụng các vấn đề của thiên hạ để phục vụ cho những tính toán của riêng mình
Trong bản kết luận thanh tra gửi Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ có kiến nghị kiểm điểm cá nhân, tổ chức có liên quan nhưng sai phạm của lãnh đạo VCCI chưa đến mức phải xử lý kỷ luật.
Sau gần 25 năm đổi mới, bộ mặt kinh tế, xã hội Việt Nam đã khác hẳn. So với 10 năm trước, đời sống của dân chúng nói chung hiện nay được cải thiện nhiều, vị trí của Việt Nam trên thế giới cũng tăng lên đáng kể. Rõ ràng ở đây có vấn đề hiệu suất phát triển, có khả năng bỏ lỡ các cơ hội mà nguyên nhân sâu xa nằm ở cơ chế, ở sự chậm hoàn thiện cơ chế thị trường, ở năng lực nắm bắt cơ hội, và việc thực thi các chính sách, vì các điều kiện về bối cảnh khu vực và cơ hội phát triển Việt Nam không bất lợi so với các nước lân cận.
Bàn cờ kinh tế VN bị chia thành rất nhiều mảnh nhỏ. Các mảnh này thường bị chi phối bởi các nhóm độc quyền và đặc quyền. Điểm yếu cơ bản nhất trong mô hình tăng trưởng của Việt Nam là tăng trưởng chủ yếu nhờ vào việc bán tài nguyên và gia công trình độ thấp, nhờ vào tăng lượng đầu tư và lấy khu vực kinh tế nhà nước vốn kém hiệu quả làm chủ đạo.
Việt Nam tăng 18 bậc lên vị trí thứ 71 trong bảng chỉ số về môi trường thương mại toàn cầu năm 2010 vừa được WEF công bố. Trong tổng số 125 nền kinh tế được WEF xem xét năm nay Singapore và Hồng Công tiếp tục dẫn đầu thế giới về phương diện tạo điều kiện thuận lợi cho tăng cường trao đổi thương mại toàn cầu.
Hiện nay quy mô của các vùng kinh tế trọng điểm (VKTTĐ) đã mở rộng đến gấn 25% diện tích và chiếm khoảng 70% thu nhập kinh tế của cả nước. Một vấn đề đặt ra là: quan điểm ngày càng mở rộng quy mô diện tích của các VKTTĐ của Việt Nam có hợp lý hay không? Làm thế nào để các VKTTĐ phải thực sự là động lực tăng trưởng và phát triển kinh tế của cả nước ,có một thế đứng vững chắc trong tương lai nhằm thực hiện mục tiêu phát triển bền vững quốc gia.
Ngày 17-5, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) đã tổ chức hội thảo tham vấn cho dự thảo Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) 5 năm 2011-2015, với sự tham gia của đại diện các cơ quan quốc tế. Nội dung chủ yếu nêu lên bức tranh toàn cảnh về KT-XH, cùng những vấn đề liên quan khi nước ta bước vào giai đoạn "đệm" chuyển tiếp để cơ bản trở thành nước công nghiệp hóa vào năm 2020.
Bên cạnh những vấn đề quản lý đô thị, trung tâm hành chính quốc gia… thì bài toán kinh tế là băn khoăn lớn nhất khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về đồ án quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, sáng 11/5.
Kể từ khi khu kinh tế ven biển đầu tiên là Chu Lai được thành lập năm 2003, đến nay đã có 14 khu kinh tế biển được thành lập, gồm 2 khu ở đồng bằng sông Hồng, 10 khu ở vùng duyên hải miền Trung và 2 khu ở miền Nam. Theo Quy hoạch phát triển các KKT biển đến năm 2020 cả nước sẽ có 15 khu kinh tế biển với kinh phí đầu tư khoảng 162.000 tỷ đồng và tạo việc làm cho khoảng 500.000 ngàn người.
Tại bài viết mới nhất trên blog của mình, TS. Trần Công Hòa đã phân tích và đưa ra một số khuyến nghị về hoạch định chính sách và điều hành nền kinh tế 2010: tiếp tục giảm giá VND; cắt giảm chi tiêu công; tăng tính độc lập của NHNN; kiên quyết cho phá sản những doanh nghiệp nhà nước làm ăn thua lỗ; điều chỉnh chính sách thuế ở một số lĩnh vực theo phương thức lũy tiến; phát triển công nghiệp phụ trợ;...
Tăng trưởng luôn luôn là một cuộc trường chinh. Vì vậy, không thể chỉ vì tăng trưởng ngắn hạn mà hy sinh sự ổn định và bền vững trong dài hạn. Cổ nhân ngày xưa có câu “dục tốc bất đạt”, không những thế cái giá phải trả cho kinh tế bất ổn rất lớn, chỉ cần nhìn sang mấy nước xung quanh như Thái Lan, Indonesia hay Philippines là có thể thấy rất rõ điều này.
Cải cách cơ cấu là một đòi hỏi nghiệt ngã đối với tất cả các nước muốn tiến bước trên con đường đi đến phồn vinh. Thế nhưng, có nhiều nước không chủ động vượt qua đòi hỏi này khi tình thế kinh tế còn thuận lợi và thường bắt đầu nó quá muộn khi đất nước đã rơi vào khủng hoảng. Điều này lý giải tại sao nhiều nước có khởi đầu tốt nhưng rồi sa lầy trong cạm bẫy của mức thu nhập trung bình ...
Năm 2009, tăng trưởng GDP đạt 5,32%; lạm phát được kiềm chế dưới 7%; hệ số ICOR là 5, 16. Những con số này có thể cho cảm nhận kinh tế vĩ mô đang ở tình trạng khá ổn định. Tuy nhiên Tổng cục Thống kê cho rằng các cân đối vĩ mô chưa thật vững chắc, bất bình đẳng giầu nghèo tăng, chậm được khắc phục,...
Nền kinh tế của Việt Nam đã và đang ngày một trở nên phức tạp hơn, với các cơ chế, thị trường, tổ chức và lực lượng kinh tế mới ra đời trong suốt hơn hai thập niên đổi mới. Sự gấp gáp của cuộc đua tranh kinh tế được nhân lên bằng hành trình hội nhập, trong đó Việt Nam là thành viên mới của WTO.