Cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu như một liều thuốc thử đối với nền kinh tế Việt Nam trên nhiều mặt. Giờ đây, chúng ta tự tin đã thoát ra khỏi đáy khủng hoảng, nhưng cũng còn những vấn đề cần giải quyết cho nền kinh tế thời hậu khủng hoảng.
Tiến sĩ Lê Đình Ân – Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư giải thích, cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu vừa rồi không phải là liều thuốc thử đầu tiên, vì chúng ta đã trải qua cuộc khủng hoảng tài chính năm 1997. Hồi đó, Chính phủ cũng đẩy mạnh kích cầu về nông nghiệp, nông thôn, đầu tư xây dựng thủy lợi, cho ứng trước vật liệu xây dựng... và hai năm sau chúng ta đã vượt qua được cuộc khủng hoảng đó.
Nhưng lần này có khác, ông Ân nói, cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã ảnh hưởng đến Việt Nam trên nhiều mặt, từ sản xuất, kinh doanh, đến xuất khẩu và thử thách cả cách ứng phó của Chính phủ. Tuy nhiên chúng ta đã đứng vững.
Từ năm 2008 đến nay, Chính phủ đã điều hành rất kịp thời. Ngay từ đầu Chính phủ đã có tám nhóm giải pháp ngăn đà suy giảm kinh tế. Tiếp đến, Chính phủ lại có thêm năm nhóm giải pháp, mà nòng cốt là gói kích cầu gần 8 tỷ USD đã giúp nền kinh tế Việt Nam chặn đứng được sự suy giảm. Rồi Chính phủ lại bổ sung Quyết định 497 cho vay hỗ trợ lãi suất trung và dài hạn. Nhờ đó “Chúng ta đã ra khỏi đáy khủng hoảng và nền kinh tế đã có tín hiệu tăng trưởng trở lại, tiêu dùng trong nước phát triển tốt”, ông Ân nói.
Tại sao Hàn Quốc ít bị ảnh hưởng nhất?
Sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 1997, Hàn Quốc đã có một cuộc đại “phẫu thuật” đối với các doanh nghiệp, nên đến cuộc khủng hoảng lần này Hàn Quốc là quốc gia ít bị ảnh hưởng nhất. Thứ nhất, nước này khuyến khích các doanh nghiệp tập trung cho xuất khẩu nhưng phải chọn những mặt hàng có công nghệ cao, và từ bỏ những mặt hàng mang tính cạnh tranh thấp như tơ lụa hồi những năm 1960. Thứ hai, người Hàn đã cơ cấu lại các tập đoàn, chuyển từ một sở hữu sang đa sở hữu. Từ đó, các tập đoàn kinh tế của họ đã vững vàng hơn để vượt qua khủng hoảng lần này. Thứ ba, sau cuộc khủng hoảng tài chính 1997, họ đã sửa lại luật cạnh tranh, tước bỏ những ưu đãi của các mô hình công ty mẹ - con. Vì các công ty con vừa được hưởng những ưu đãi từ Chính phủ, lại được hưởng thêm những đặc ân từ công ty mẹ. Điều này khiến các loại hình doanh nghiệp khác chỉ nhận được sự hỗ trợ của nhà nước bị thua thiệt trong cạnh tranh.
Tiến sĩ Lê Đình Ân
Tuy nhiên theo tiến sĩ Lê Đình Ân, qua cuộc khủng hoảng lần này đã đặt ra nhiều vấn đề cho nền kinh tế. Đặc biệt là cơ cấu kinh tế vẫn còn đi theo chiều rộng, thiếu chiều sâu, chưa mang tính cạnh tranh cao nên đợt “sóng gió” vừa qua đã gây ảnh hưởng lớn. Thứ hai, chúng ta chưa xây dựng được những sản phẩm mũi nhọn mà riêng ta có thế mạnh nên khi khủng hoảng xảy ra, chúng ta thiếu những mặt hàng xuất khẩu để cạnh tranh. Thứ ba, cuộc suy thoái đã cho thấy khả năng ứng phó của các doanh nghiệp và cá thể của chúng ta còn hạn chế. Tính cạnh tranh của doanh nghiệp chưa cao, cơ cấu sản xuất của các doanh nghiệp cũng chưa được cải tiến phù hợp để thích ứng.
Tiến sĩ Lê Đình Ân nhận định: “Chúng ta đã ra khỏi đáy khủng hoảng và nền kinh tế đã có tín hiệu tăng trưởng trở lại, tiêu dùng trong nước phát triển tốt”.
Tiến sĩ Lê Đình Ân cho rằng, cơn bão số 9 vừa qua đã ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của đồng bào miền trung và Tây Nguyên vì các công trình phúc lợi xã hội bị hư hỏng nặng. Khu vực sản xuất nông nghiệp cũng bị thiệt hại nặng nề. Tuy nhiên, Tiến sĩ Lê Đình Ân vẫn dự báo GDP năm nay sẽ vượt chỉ tiêu của Quốc hội giao là hơn 5%.
Bởi Nhà nước sẽ phải gia tăng đầu tư để khắc phục và bù đắp những mất mát do thiên tai gây ra. Thêm vào đó, với tấm lòng của người dân cả nước và sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế, chúng ta sẽ vượt qua, ông Ân nói.
“Thiếu một đại diện chủ sở hữu tập trung, duy nhất, chuyên nghiệp thì các DNNN không chỉ lâm vào cảnh oái oăm “lắm cha con khó lấy chồng” mà còn tiếp tục phải đối mặt với thực trạng đã kéo dài và gần như mạn tính là “cha chung không ai khóc””.
“Quy định về doanh nghiệp nhà nước tại Dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi (lần 4) là một bước lùi so với Dự thảo (lần 1). Bởi trước đó, Dự thảo Luật đã nêu rất rõ quan điểm cần phải có một cơ quan quản lý độc lập, tách bạch chức năng quản lý nhà nước ra khỏi công việc quản lý kinh doanh và không để cơ chế chủ quản như hiện nay.”
Nhà đàm phán sắc sảo về WTO đã 72 tuổi, là cố vấn của đoàn đàm phán các hiệp định TPP và EU sáng nay dậy sớm, mặc quần “lửng” ngắn xuống phòng internet khách sạn ngồi kiểm tra email.
Môi trường kinh doanh kém, Việt Nam mất thu nhập 7.000 USD, thất thu thương mại 37 tỷ USD vì thủ tục xuất nhập khẩu, 7 tháng CPI mới chỉ tăng 1,62%, nửa đầu tháng 7 tiếp tục nhập siêu 260 triệu USD ..
Công ty Dịch vụ Thông tin Tài Chính WVB Việt Nam (WVB FISL) và Công ty Cổ phần Đầu tư & Tư vấn Tài chính Dầu khí (PVFC Invest) vừa công bố Chỉ số niềm tin kinh doanh WVB - PVFC Invest quý III/2009 tăng 6 điểm so với quý II và tăng 36 điểm so với lần thực hiện đầu tiên vào quý III/2008.
Năm 2010, giai đoạn được coi là sau suy giảm đối với Việt Nam, doanh nghiệp (DN) trong nước đã chuẩn bị như thế nào để phục hồi và tận dụng cơ hội phát triển, nhất là khi cuối tháng 12-2009, chương trình hỗ trợ lãi suất ngắn hạn sẽ kết thúc? Trong khi đó, đang có nhiều ý kiến trái ngược nhau từ phía các chuyên gia kinh tế, nhà khoa học về việc nên hay không nên có gói kích cầu thứ hai, thực hiện trong năm 2010.
Việt Nam đã và đang tiếp cận với con đường phát triển điện hạt nhân (ĐHN), từng bước đi vào giai đoạn chuẩn bị xây dựng nhà máy ĐHN đầu tiên trên đất nước mình.
Cảm thấy chưa thỏa đáng với ý kiến của ông Nguyễn Thọ Trí, Phó chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), bạn đọc Hoàng Kim, người viết bài Lo ngại liên doanh gạo Việt Nam - Campuchia, đã gửi thêm bài viết đề cập tiếp vấn đề. Tôn trọng ý kiến phản biện, tòa soạn xin giới thiệu bài viết của ông Hoàng Kim:
“Đây là một đề án rất khó và không hề đơn giản. Trước đây chúng ta cũng đã xây dựng một loạt Đề án như phát triển cơ khí phục vụ nông nghiệp nông thôn, Đề án phát triển hóa chất lượng phục vụ nông thôn…
Theo báo cáo mới nhất về tình hình kinh tế Việt Nam và châu Á tháng 9/2009, Ban Nghiên cứu Kinh tế, Ngân hàng ANZ kết luận, với mục tiêu hồi sinh nền kinh tế bằng việc kích thích đầu tư và tiêu dùng, Việt Nam sẽ hồi phục và có thể hồi phục nhanh hơn so với một số nền kinh tế mới nổi khác trong khu vực.
“Thiếu một đại diện chủ sở hữu tập trung, duy nhất, chuyên nghiệp thì các DNNN không chỉ lâm vào cảnh oái oăm “lắm cha con khó lấy chồng” mà còn tiếp tục phải đối mặt với thực trạng đã kéo dài và gần như mạn tính là “cha chung không ai khóc””.
“Quy định về doanh nghiệp nhà nước tại Dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi (lần 4) là một bước lùi so với Dự thảo (lần 1). Bởi trước đó, Dự thảo Luật đã nêu rất rõ quan điểm cần phải có một cơ quan quản lý độc lập, tách bạch chức năng quản lý nhà nước ra khỏi công việc quản lý kinh doanh và không để cơ chế chủ quản như hiện nay.”
Nhà đàm phán sắc sảo về WTO đã 72 tuổi, là cố vấn của đoàn đàm phán các hiệp định TPP và EU sáng nay dậy sớm, mặc quần “lửng” ngắn xuống phòng internet khách sạn ngồi kiểm tra email.
Môi trường kinh doanh kém, Việt Nam mất thu nhập 7.000 USD, thất thu thương mại 37 tỷ USD vì thủ tục xuất nhập khẩu, 7 tháng CPI mới chỉ tăng 1,62%, nửa đầu tháng 7 tiếp tục nhập siêu 260 triệu USD ..
Với sự kiện giàn khoan Hải Dương 981 cùng tham vọng và thực lực của Trung Quốc cũng như những tuyên bố bất chấp dư luận quốc tế của giới lãnh đạo nước này trong thời gian qua đã đặt Việt Nam trước việc phải chấp nhận một thực tế là trong giai đoạn tới, đất nước sẽ phải phát triển kinh tế trong điều kiện không có có môi trường hoàn toàn thuận lợi do những lo ngại về bất ổn.
Việc tách bạch chức năng vừa quản lý nhà nước vừa quản lý doanh nghiệp, hạn chế khả năng chính sách đưa ra bị chi phối bởi lợi ích ngành... là yêu cầu cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước.
Các nước lớn đóng vai trò rất quan trọng trong việc dàn xếp các cuộc xung đột mang tính quốc tế và nhiều khi họ sử dụng các vấn đề của thiên hạ để phục vụ cho những tính toán của riêng mình
Trong bản kết luận thanh tra gửi Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ có kiến nghị kiểm điểm cá nhân, tổ chức có liên quan nhưng sai phạm của lãnh đạo VCCI chưa đến mức phải xử lý kỷ luật.
Sau gần 25 năm đổi mới, bộ mặt kinh tế, xã hội Việt Nam đã khác hẳn. So với 10 năm trước, đời sống của dân chúng nói chung hiện nay được cải thiện nhiều, vị trí của Việt Nam trên thế giới cũng tăng lên đáng kể. Rõ ràng ở đây có vấn đề hiệu suất phát triển, có khả năng bỏ lỡ các cơ hội mà nguyên nhân sâu xa nằm ở cơ chế, ở sự chậm hoàn thiện cơ chế thị trường, ở năng lực nắm bắt cơ hội, và việc thực thi các chính sách, vì các điều kiện về bối cảnh khu vực và cơ hội phát triển Việt Nam không bất lợi so với các nước lân cận.
Bàn cờ kinh tế VN bị chia thành rất nhiều mảnh nhỏ. Các mảnh này thường bị chi phối bởi các nhóm độc quyền và đặc quyền. Điểm yếu cơ bản nhất trong mô hình tăng trưởng của Việt Nam là tăng trưởng chủ yếu nhờ vào việc bán tài nguyên và gia công trình độ thấp, nhờ vào tăng lượng đầu tư và lấy khu vực kinh tế nhà nước vốn kém hiệu quả làm chủ đạo.
Việt Nam tăng 18 bậc lên vị trí thứ 71 trong bảng chỉ số về môi trường thương mại toàn cầu năm 2010 vừa được WEF công bố. Trong tổng số 125 nền kinh tế được WEF xem xét năm nay Singapore và Hồng Công tiếp tục dẫn đầu thế giới về phương diện tạo điều kiện thuận lợi cho tăng cường trao đổi thương mại toàn cầu.
Hiện nay quy mô của các vùng kinh tế trọng điểm (VKTTĐ) đã mở rộng đến gấn 25% diện tích và chiếm khoảng 70% thu nhập kinh tế của cả nước. Một vấn đề đặt ra là: quan điểm ngày càng mở rộng quy mô diện tích của các VKTTĐ của Việt Nam có hợp lý hay không? Làm thế nào để các VKTTĐ phải thực sự là động lực tăng trưởng và phát triển kinh tế của cả nước ,có một thế đứng vững chắc trong tương lai nhằm thực hiện mục tiêu phát triển bền vững quốc gia.
Ngày 17-5, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) đã tổ chức hội thảo tham vấn cho dự thảo Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) 5 năm 2011-2015, với sự tham gia của đại diện các cơ quan quốc tế. Nội dung chủ yếu nêu lên bức tranh toàn cảnh về KT-XH, cùng những vấn đề liên quan khi nước ta bước vào giai đoạn "đệm" chuyển tiếp để cơ bản trở thành nước công nghiệp hóa vào năm 2020.
Bên cạnh những vấn đề quản lý đô thị, trung tâm hành chính quốc gia… thì bài toán kinh tế là băn khoăn lớn nhất khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về đồ án quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, sáng 11/5.
Kể từ khi khu kinh tế ven biển đầu tiên là Chu Lai được thành lập năm 2003, đến nay đã có 14 khu kinh tế biển được thành lập, gồm 2 khu ở đồng bằng sông Hồng, 10 khu ở vùng duyên hải miền Trung và 2 khu ở miền Nam. Theo Quy hoạch phát triển các KKT biển đến năm 2020 cả nước sẽ có 15 khu kinh tế biển với kinh phí đầu tư khoảng 162.000 tỷ đồng và tạo việc làm cho khoảng 500.000 ngàn người.
Tại bài viết mới nhất trên blog của mình, TS. Trần Công Hòa đã phân tích và đưa ra một số khuyến nghị về hoạch định chính sách và điều hành nền kinh tế 2010: tiếp tục giảm giá VND; cắt giảm chi tiêu công; tăng tính độc lập của NHNN; kiên quyết cho phá sản những doanh nghiệp nhà nước làm ăn thua lỗ; điều chỉnh chính sách thuế ở một số lĩnh vực theo phương thức lũy tiến; phát triển công nghiệp phụ trợ;...
Tăng trưởng luôn luôn là một cuộc trường chinh. Vì vậy, không thể chỉ vì tăng trưởng ngắn hạn mà hy sinh sự ổn định và bền vững trong dài hạn. Cổ nhân ngày xưa có câu “dục tốc bất đạt”, không những thế cái giá phải trả cho kinh tế bất ổn rất lớn, chỉ cần nhìn sang mấy nước xung quanh như Thái Lan, Indonesia hay Philippines là có thể thấy rất rõ điều này.
Cải cách cơ cấu là một đòi hỏi nghiệt ngã đối với tất cả các nước muốn tiến bước trên con đường đi đến phồn vinh. Thế nhưng, có nhiều nước không chủ động vượt qua đòi hỏi này khi tình thế kinh tế còn thuận lợi và thường bắt đầu nó quá muộn khi đất nước đã rơi vào khủng hoảng. Điều này lý giải tại sao nhiều nước có khởi đầu tốt nhưng rồi sa lầy trong cạm bẫy của mức thu nhập trung bình ...
Năm 2009, tăng trưởng GDP đạt 5,32%; lạm phát được kiềm chế dưới 7%; hệ số ICOR là 5, 16. Những con số này có thể cho cảm nhận kinh tế vĩ mô đang ở tình trạng khá ổn định. Tuy nhiên Tổng cục Thống kê cho rằng các cân đối vĩ mô chưa thật vững chắc, bất bình đẳng giầu nghèo tăng, chậm được khắc phục,...
Nền kinh tế của Việt Nam đã và đang ngày một trở nên phức tạp hơn, với các cơ chế, thị trường, tổ chức và lực lượng kinh tế mới ra đời trong suốt hơn hai thập niên đổi mới. Sự gấp gáp của cuộc đua tranh kinh tế được nhân lên bằng hành trình hội nhập, trong đó Việt Nam là thành viên mới của WTO.