Việt Nam thoát khỏi ngưng trệ

Báo cáo cho biết, các nhà điều hành đã đưa ra những biện pháp mạnh vào quý 4/2008 để duy trì sự tăng trưởng bao gồm chính sách cắt giảm lãi suất và làm suy yếu đồng nội tệ. Số liệu về tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trong quý 4 và chỉ số thương mại trong tháng 12/2008 đã cho thấy tác động của những chính sách này, trong đó kim ngạch xuất khẩu giảm 10.2% so với cùng kỳ năm ngoái. Tỷ lệ kim ngạch xuất khẩu trên GDP của VN cuối cùng cũng bị ảnh hưởng, cùng với sự đóng băng của thị trường bất động sản và xây dựng.

Điều này được phản ánh qua chỉ số tăng trưởng GDP thực được dự đoán là 5% trong năm 2009 so với mục tiêu của Chính phủ là 6.5%. Bất chấp tình hình hiện nay, Chính phủ có thể vẫn tiếp tục cắt giảm lãi suất sau lần cắt giảm rất mạnh lãi suất cơ bản vào quý 4 năm 2008. Hiện nay vấn đề lạm phát không còn là mối đe dọa, đồng VND suy yếu có lẽ sẽ giúp đẩy mạnh xuất khẩu và giảm thâm hụt thương mại.

Năm 2009, các chuyên gia dự đoán tăng trưởng kinh tế sẽ chậm xuống còn 5%. Lĩnh vực xây dựng và sản xuất sẽ tiếp tục suy giảm. Sự xuống dốc của giá cả hàng hoá sẽ gây ảnh hưởng tới khu vực cơ bản, đặc biệt là nông nghiệp và khai khoáng. Mặc dù chính sách cắt giảm lãi suất mạnh mẽ trong thời gian qua của NHNN và những biện pháp giúp tăng tính thanh khoản đã giảm bớt đi nguy cơ này nhưng sự đổi chiều của xu hướng suy yếu kinh tế toàn cầu sẽ là nhân tố chính ảnh hưởng tới nền kinh tế VN (và khu vực).
 

Tin tốt là thâm hụt thương mại hiện vẫn nằm trong biên độ kiểm soát. Quý 4/2008, thâm hụt thương mại ở mức 1.46 tỷ USD, một sự cải thiện đáng kể từ 8.35 tỷ USD trong quý 1. Thâm hụt thương mại của năm là 17.5 tỷ USD. Điều đáng ngạc nhiên là mặc cho những thay đổi tích cực trong thời gian vừa qua, Chính phủ vẫn dự đoán thâm hụt thương mại sẽ tiếp tục tăng tới 19.2 tỷ USD trong năm 2009. Điều này có nghĩa là thâm hụt thương mại trung bình của mỗi quý sẽ là 4.8 tỷ USD, cao gấp 3 lần so với quý 4 năm 2008. Các chuyên gia cho rằng số liệu dự đoán này là quá cao kể cả khi hoạt động xuất khẩu sẽ giảm hơn nữa trong thời gian tới và nhu cầu nhập khẩu tăng hay việc giá cả hàng hoá tăng cao trở lại. Vì vậy, các chuyên gia cho rằng chỉ số thâm hụt thương mại khổng lồ của năm 2008 là trường hợp đặc biệt. “Chúng tôi dự đoán thâm hụt thương mại năm 2009 sẽ dao động quanh 12-15 tỷ USD, hoặc 12-15% của GDP, giảm từ mức 20% trong năm 2008”.
 

VN sẽ gặp nhiều khó khăn để giải quyết bài toán dự đoán thâm hụt thương mại của chính phủ. Số lượng giải ngân thực tế của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) năm 2008 khoảng 11.5 tỷ USD trong khi dòng vốn FDI đăng ký là 64 tỷ USD. Chúng ta có lý do để cho rằng dòng vốn này sẽ giảm trong năm 2009 theo xu hướng suy thoái của các nước phát triển - các DN quốc tế không chỉ sẽ xem xét lại kế hoạch mở rộng của mình mà nguồn vốn đầu tư của họ cũng sẽ được thắt chặt. Dòng kiều hối vào VN ước tính khoảng 8 tỉ USD năm 2008, cũng được dự đoán sẽ suy giảm khi thị trường việc làm toàn cầu trì độn. Theo ước tính của của các chuyên gia về chỉ số thâm hụt thương mại của năm 2009, dòng chảy vốn ra vào là tương đối cân bằng. Nếu thâm hụt thương mại cao như con số mà Chính phủ ước tính, thì những quan ngại về khó khăn trong hoạt động thanh toán quốc tế có thể sẽ quay lại.