Hãy bắt đầu từ việc nộp báo cáo giám sát đầy đủ

Vấn đề là, việc này không chỉ xảy ra đối với riêng các dự án sử dụng vốn ODA. Câu chuyện tương tự cũng xảy ra đối với việc nộp báo cáo giám sát đầu tư đối với các dự án sử dụng vốn từ ngân sách nhà nước. Nhiều năm nay, lần nào tổng hợp các báo cáo từ các bộ, ngành, địa phương gửi về, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng nhấn mạnh về chuyện buông lỏng giám sát đầu tư. Và mặc dù, đã rất nhiều lần, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải đề xuất thực hiện chế tài đối với các đơn vị chậm nộp, thậm chí không nộp báo cáo giám sát đầu tư, song tình trạng đó vẫn luôn tồn tại.

Với các chương trình, dự án sử dụng vốn ODA cũng vậy. Các đề xuất về việc cần có chế tài xử lý đối với các chủ chương trình, dự án ODA chậm nộp báo cáo cũng đã nhiều lần được Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra, song kết quả, như thường thấy vẫn là không nhiều đơn vị tuân thủ các quy định về nộp báo cáo.

Câu hỏi đặt ra là, gốc rễ vấn đề nằm ở đâu? ở việc coi thường các quy định về nộp báo cáo, hay chính bản thân các cơ quan chủ quản, các chủ dự án cũng không thể nắm được những con số chính xác về các dự án trong tầm quản lý của mình?

Hai câu chuyện tưởng rất khác, song lại có một mẫu số chung và kết quả là, rất có thể chỉ vì thiếu sự giám sát, thậm chí buông lỏng quản lý, hiệu quả của các dự án này phần nào giảm sút.

Chúng ta vẫn thường nghe nói tới nhiều về sự thất thoát, lãng phí, kém hiệu quả trong đầu tư công. Còn với các dự án sử dụng vốn ODA, nỗi lo của dư luận luôn là nếu không được sử dụng hiệu quả, thì gánh nặng trả nợ sẽ dồn sang thế hệ sau. Nâng cao hiệu quả sử dụng các đồng vốn này chính là trách nhiệm của cả cơ quan quản lý lẫn chủ đầu tư dự án.

Có rất nhiều nguyên nhân khiến đầu tư công kém hiệu quả. Nhưng có lẽ, một nguyên nhân cần được nhắc tới đó chính là công tác giám sát, đánh giá đầu tư phần nào đã bị buông lỏng, chí ít trên phương diện chậm nộp báo cáo giám sát. Nếu tình trạng này vẫn tiếp tục, việc dư luận đặt câu hỏi về hiệu quả của các dự án sử dụng vốn Nhà nước, vốn ODA là điều dễ hiểu. Vì thế, để giám sát và quản lý, sử dụng hiệu quả hơn đồng vốn ngân sách, đồng vốn ODA, có lẽ nên bắt đầu từ việc... nộp báo cáo giám sát đầy đủ.