Thực trạng và hướng phát triển vùng nguyên liệu chè Lâm Đồng

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Hướng về Lễ hội Văn hóa Trà Lâm Đồng lần thứ – năm 2008 được tổ chức tại thị xã Bảo Lọâc từ ngày 4 đến 7/ 12/ 2008, phóng viên Báo Lâm Đồng đã có dịp trao đổi với ông Đoàn Trọng Phương – Phó Chủ tịch Hiệp hội Chè Việt Nam, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chè Lâm Đồng, để tìm hiểu về thực trạng và hướng phát triển vùng nguyên liệu chè Lâm Đồng.

* Phóng viên: Thưa ông, Lâm Đồng hiện là địa phương có diện tích và sản lượng chè cao nhất so với cả nước. Xin ông có thể khái quát vài nét về thực trạng vùng nguyên liệu chè của tỉnh ta?

* Ông Đoàn Trọng Phương: Hiện nay, tổng diện tích chè trên địa bàn toàn tỉnh Lâm Đồng có 26.692 ha, trong đó có hơn 24.500 ha thu hoạch. Sản lượng thu hoạch đạt 170 – 180 ngàn tấn búp tươi/ năm (tương đương 34 – 36 ngàn tấn chè thành phẩm). Như vậy, Lâm Đồng chiếm tỷ lệ 25% về diện tích và 27% về sản lượng chè của cả nước. Chè của Lâm Đồng trồng ở nhiều địa phương, nhưng tập trung chủ yếu ở thị xã Bảo Lộc và huyện Bảo Lâm. Lịch sử của cây chè trên đất Lâm Đồng (Cầu Đất - Đà Lạt, B’Lao - Bảo Lộc và Di Linh) đã có từ năm 1927, sau đó phát triển khá mạnh vào những năm 1960. Cũng chính vì cây chè đã có từ lâu, nên việc tuyển chọn giống có những hạn chế nhất định, cộng với thời gian khá dài, nên nhiều diện tích đã bị già cỗi, năng suất thấp. Sau ngày giải phóng, được Đảng và Nhà nước quan tâm, cây chè trên đất Lâm Đồng được củng cố, mở rộng, phát triển dần cả về diện tích và năng suất, sản lượng, tỉnh cũng đã có chủ trương và triển khai các dự án cải tạo vườn chè, tuy vậy, năng suất bình quân cũng chỉ tăng từ 6,3 tấn (2002) lên 7,5 tấn chè búp tươi/ 1 ha (2007).

* Phóng viên: Với lợi thế so sánh, cây chè của Lâm Đồng tuy có bước phát triển nhưng chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh. Tỉnh đã và đang tập trung đầu tư, thu hút đầu tư để trồng mới và chuyển đổi những đồi chè cằn cỗi, những giống chè hạt năng suất thấp, sang trồng các giống chè năng suất cao, chè chất lượng cao gắn với từng bước xây dựng vùng nguyên liệu chè an toàn. Ông cho biết về bước đi, cách làm và kết quả bước đầu?

* Ông Đoàn Trọng Phương: Lâm Đồng được thiên nhiên ưu đãi, rất có lợi thế so sánh về cây chè mà nhiều tỉnh khác không thể có được: Đất đai màu mỡ, khí hậu thích hợp và đăïc biệt có lợi thế là ở độ cao  800 – 1500 m, nên chất lượng chè của Lâm Đồng được khẳng định là ngon, hương thơm, vị ngọt. Những năm qua, tỉnh đã tập trung đầu tư phát triển cây chè; đồng thời, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước đến với Lâm Đồng xây dựng, phát triển các vùng nguyên liệu, nhà máy chế biến chè.

Trong các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển cây chè, những năm qua, nhất là từ 2002 đến nay, tỉnh vừa tập trung mở rộng diện tích vừa đẩy mạnh “cuộc cách mạng giống”, cải tạo vườn chè năng suất, chất lượng cao và từng bước xây dựng vùng nguyên liệu chè an toàn, chè sạch. Đến nay, diện tích chè giống mới trong toàn tỉnh chiếm tỷ lệ 32%, với 6.340 ha chè cành năng suất cao (chuyển từ diện tích chè hạt sang trồng các giống chè cành: TB 14, LĐ 97…) và 2.075 ha chè cành O long chất lượng cao Đài Loan (trồng các giống: Tứ Quý, Kim Tuyên, Ngọc Thúy…). Nhiều diện tích chè cành đạt được năng suất 20 - 25 tấn búp tươi/ 1 ha. Trong tổng số 2.075 ha chè Đài Loan có khoảng 1.250 ha do các doanh nghiệp nước ngoài quản lý (chiếm 60%), diện tích còn lại là của các doanh nghiệp trong nước và tư nhân quản lý. Và theo Đề án phát triển vùng nguyên liệu chè đến 2020 đã được UBND tỉnh phê duyệt là nâng tổng diện tích chè lên 28 ngàn ha; trong đó, các giống chè năng suất, chất lượng cao chiếm 55%.

* Phóng viên: Ông có thể so sánh hiệu quả kinh tế khi chuyển đổi giống?

* Ông Đoàn Trọng Phương: Rõ ràng là hiệu quả kinh tế của các giống chè mới cao hơn hẳn. Thực tế so sánh ở Lâm Đồng cho thấy, doanh thu bình quân mỗi năm của 1 ha chè trồng bằng hạt (giống cũ) chỉ đạt 20 – 25 triệu đồng và lợi nhuận đạt 6 – 8 triệu đồng; trong khi đó chè cành năng suất cao đạt doanh thu 50 -60 triệu đồng và lợi nhuận đạt 20 - 25 triệu đồng; còn đối với giống chè chất lượng cao Đài Loan đạt doanh thu tới 200 – 250 triệu đồng và lợi nhuận 80 – 100 triệu đồng.

* Phóng viên: Đạt được kết quả như ông vừa trao đổi là điều đáng ghi nhận. Tuy vậy, việc chuyển đổi cơ cấu giống và trồng các giống chè mới ở tỉnh ta vẫn còn chậm. Vì sao, thưa ông?

* Ông Đoàn Trọng Phương: Đúng vậy! So với mong muốn thì chưa đạt, tốc độ chuyển đổi các giống chè mới ở tỉnh ta vẫn còn chậm. Lý do chưa hẳn là thiếu vốn, mà nguyên nhân cơ bản là do thiếu nước. Đối với cây chè, nhất là các giống chè cành, nhu cầu về nước tưới rất lớn, do bộ rễ của chè cành là rễ bàn, nên khả năng chống chịu hạn rất kém, cần phải  tưới nước vào mùa khô. Đây là vấn đề khó khăn đã và đang đặt ra cho tỉnh.

* Phóng viên: Trên bước đường hội nhập thị trường thương mại thế giới (WTO), điều kiện “cần” và “ đủ” để xây dựng vùng nguyên liệu chè bền vững, ổn định – Theo ông?

* Ông Đoàn Trọng Phương: Khi hội nhập WTO, bỏ hàng rào thuế quan, nhưng hàng rào kỹ thuật được “dựng” lên. Nó đòi hỏi rất nghiêm ngặt về chất lượng hàng hóa, chất lượng sản phẩm. Họ kiểm tra rất kỹ vệ sinh an toàn thực phẩm. Do vậy, đòi hỏi các doanh nghiệp phải xây dựng tiêu chuẩn ISO. Hiện nay, các doanh nghiệp trong tỉnh đang trong quá trình xây dựng tiểu chuẩn ORGANIC TEA – ISO 22000 – 2005 (tiêu chuẩn chè sạch), như Công ty TNHH Vina Suzuki (trước đây là Công ty liên doanh Ladotea – Suzuki, nay đã chuyển nhượng 100% vốn nước ngoài) đã thực hiện. Để đạt được tiêu chuẩn chè sạch, trước hết đòi hỏi từ khâu sản xuất nguyên liệu. Đây là yêu cầu cần được đăït ra từ cơ sở sản xuất, từ người nông dân. Thực tế, trong thời gian vừa qua, do chất lượng sản phẩm chè xuất khẩu chưa đạt, nên biï “ép” giá (Giá bán chỉ đạt khoảng 60% của một số nước trên thế giới, như Ấn Độ, Srilanca…). Do vậy, điều kiện “cần” và “đủ” hiện nay là phải tổ chức lại sản xuất, xây dựng và thực hiện qui trình sản xuất “chuẩn”. Việc tổ chức Lễ hội Văn hóa Trà là một trong những giải pháp để quảng bá thương hiệu. Để thương hiệu ngày càng có uy tín trên thương trường, chất lượng sản phẩm không được xem nhẹ, cần được đăït lên hàng đầu.

(Theo báo Lâm Đồng )