Ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc có nguy cơ “sản xuất thừa”

Năm 2009, với doanh số bán ô tô tăng 46%, Trung Quốc chính thức vượt Mỹ trở thành thị trường xe hơi lớn nhất thế giới. Nhiều khả năng, Trung Quốc sẽ tiếp tục giữ vững ngôi vị này trong năm 2010, với doanh số cả năm dự kiến tăng 25-30%, bán được tới 17 triệu xe, trong bối cảnh tầng lớp trung lưu đang nổi ngày càng mua nhiều ô tô cùng nhiều mặt hàng đắt tiền khác. Các nhà phân tích cho rằng thị trường ô tô Trung Quốc vẫn còn rất nhiều tiềm năng do tỷ lệ người sở hữu ô tô tại nước đông dân lớn nhất thế giới này vẫn còn khá thấp.

Nhà phân tích Klaus Paur của TNS Research International nói: "Vào thời điểm hiện nay, các công ty liên doanh quốc tế không có đủ sức sản xuất và đáp ứng tất cả nhu cầu. Điều đó sẽ thúc đẩy các công ty này tiếp tục đầu tư". Ông cho biết thêm rằng phần lớn sự tăng trưởng hiện nay đến từ các tỉnh nằm sâu trong lãnh thổ Trung Quốc.

Để đáp ứng nhu cầu đang gia tăng, năm ngoái, các hãng chế tạo ô tô nước ngoài đã thông báo nhiều kế hoạch nhằm tăng sản lượng. Trong khi đang xúc tiến việc mở nhà máy thứ 10 tại Trung Quốc trong năm nay, hãng chế tạo ô tô của Đức Volkswagen cũng thông báo sẽ tiếp tục mở nhà máy thứ 11 vào năm 2013. PSA Peugeot Citroen cũng có kế hoạch tăng công suất lắp ráp của nhà máy liên doanh với công ty Dongfeng từ 450.000 xe lên 750.000 xe, đồng thời mở nhà máy liên doanh thứ hai với hãng chế tạo ô tô Trung Quốc Chang'an ở Thâm Quyến. Kể từ đầu năm ngoái, Nissan, Toyota, BMW, Hyundai, hãng chế tạo xe hơi Trung Quốc FAW cùng nhiều công ty khác cũng đều thông báo các kế hoạch xây dựng thêm các nhà máy mới.

Trong khi đó, các tỉnh thành của Trung Quốc cũng đang triển khai một loạt sáng kiến nhằm khuyến khích việc mở rộng các cơ sở sản xuất. Tuy nhiên, tốc độ đầu tư cho sản xuất ô tô đang khiến Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NDRC) không khỏi lo ngại. Tờ “Nhật báo Doanh nghiệp Nhà nước” dẫn lời ông Chen Bin, một quan chức cấp cao của NDRC, nói:  "Việc quá dư thừa công suất sẽ dẫn tới tình trạng cạnh tranh tiêu cực trên thị trường, làm giảm tính hiệu quả trong hoạt động của các doanh nghiệp, dẫn tới làn sóng đóng cửa nhà máy và nhiều vấn đề khác". Ông lên tiếng cảnh báo về tình trạng "đầu tư mù quáng" trong ngành sản xuất ô tô Trung Quốc.

Theo dự báo của 30 hãng sản xuất ô tô lớn, công suất sản xuất ô tô tại Trung Quốc sẽ đạt 31 triệu xe vào năm 2015, tăng gần gấp đôi so với công suất hiện nay, nhưng vẫn thấp hơn so với tổng công suất mà các chính quyền địa phương dự tính. Jia Xinguang, nhà tư vấn trong lĩnh vực ô tô, cho biết: "Các hãng chế tạo ô tô cho rằng doanh số bán sẽ vượt 30 triệu xe vào năm 2015, nhưng NDRC cho rằng điều này sẽ không thể đạt được". Trong khi đó, ông Paur lo ngại rằng ngành ô tô tô Trung Quốc sẽ dư thừa rất nhiều công suất trong hai hoặc ba năm tới "bởi vì thị trường  đang tăng trưởng chậm lại". Ông cho biết thêm việc dự báo xu hướng thị trường luôn là điều khó khăn đối với những hãng sản xuất ô tô vốn thường cần tới 2 năm để xây dựng các nhà máy mới.

Nhà phân tích thị trường John Zeng của công ty tư vấn J.D. Power cho biết: "Đây không phải là lần đầu tiên Chính phủ Trung Quốc đưa ra những cảnh báo như vậy. Cứ ba hoặc bốn năm họ lại làm điều đó". Ngoài ra, ông cho rằng các hãng chế tạo ô tô vẫn đang theo dõi diễn biến thị trường và sẽ điều chỉnh lại các khoản đầu tư, nếu thấy cần thiết".

[ Trở về]