Hai đại gia máy bay cùng được “chống lưng”

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Airbus, hãng sản xuất máy bay lớn nhất châu Âu, từ lâu đã có tên trong nhóm các công ty được nhận trợ cấp. Sau Airbus, WTO vừa ra phán quyết Boeing (Mỹ), một đối thủ nặng ký của Airbus, cũng nhận các khoản trợ cấp bất hợp pháp từ chính phủ.

Chính xác hơn là WTO đã đưa ra một phán quyết tạm thời dựa vào đơn kiện của EU và Airbus cáo buộc rằng việc Boeing nhận các khoản trợ cấp chủ yếu thông qua Bộ Quốc Phòng Mỹ và NASA là vi phạm quy tắc thương mại toàn cầu.

Trước đó dựa vào khiếu nại của Washington, WTO đã phán quyết hãng Airbus đã nhận hàng tỷ euro tiền trợ cấp bất hợp pháp để thâu tóm một nửa thị trường máy bay chở khách cỡ lớn.

WTO thấy rằng việc một vài chính phủ đã hỗ trợ cho Airbus dưới hình thức “hỗ trợ phát triển” có hoàn trả là bất hợp pháp. Chủ tịch Boeing Jim McNerney đã gọi “đây là một quyết định mang tính bước ngoặt và là một thắng lợi pháp lý to lớn”.

Một nguồn tin châu Âu cho rằng “chúng tôi không mong đợi gì hơn”. Trọng tài thương mại đã chỉ ra rằng hầu hết số tiền 22 tỷ USD mà Boeing được hưởng từ cắt giảm thuế và các chương trình nghiên cứu cùng quốc phòng cũng là một khoản trợ cấp sai qui định. Từ lâu Airbus đã khiếu nại rằng trong khi họ đã trả lại các khoản trợ cấp bao gồm cả lãi suất thì Boeing lại không hoàn trả một xu nào.

Đó là thực tế nhưng lại không phải là sự thật. Chính phủ các nước châu Âu chịu phần lớn rủi ro của Airbus và họ cũng được vay vốn rẻ hơn thị trường. Cho dù giành được chiến thắng vang dội song Boeing lại kháng cáo một số điều khoản trong phán quyết của WTO vào cuối tháng 6.

Airbus khẳng định rằng 70% các cáo buộc của Boeing đã không được WTO chấp nhận và WTO cũng không tìm ra bất cứ sự giảm giá nào liên quan đến các khoản trợ cấp của Airbus.

Tình hình hiện tại sẽ dẫn đến những kháng cáo và những vụ kiện lẫn nhau, có thể kéo dài thêm 3 năm nữa hoặc hơn. Đây không chỉ là vụ tranh cãi thương mại lớn nhất và dai dẳng nhất từng được WTO giải quyết mà nó đã biến thành một cuộc tranh cãi về chính trị.

Phán xử vào tuần vừa rồi của WTO về các khoản trợ cấp đối với Boeing có lẽ là đến quá muộn để có thể ảnh hưởng đến kết quả của bên giành được hợp đồng, với việc chỉ Airbus bị coi là nhận trợ cấp.

Bởi cả 2 bên đều đệ đơn kiện cùng một ngày vào tháng 10/2004 nên một vài người châu Âu cho rằng Hoa Kỳ đã gây áp lực với WTO nhằm trì hoãn phán quyết đối với Boeing.

(Dân Trí)