Biến động tỷ giá: Canh chừng “bão” cuối năm

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Nhu cầu vay ngoại tệ của doanh nghiệp đang có xu hướng giảm do lãi suất cho vay ngoại tệ tăng

Theo quyết định của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), kể từ ngày 18/8/2010, tỷ giá bình quân liên ngân hàng là 18.932 VND/USD, thay cho mức 18.544 VND/USD trước đó. Với biên độ tỷ giá vẫn giữ nguyên mức +/-3%, giá trần giao dịch tại các ngân hàng sẽ không được vượt quá 19.500 VND/USD. Đây đã là lần điều chỉnh tỷ giá thứ hai của NHNN kể từ tháng 2 năm nay. Vấn đề là ở chỗ lần điều chỉnh này khá “mạnh tay”, lên đến gần 2%.

Té nước theo mưa

Nhìn chung, quyết định của NHNN không gây bất ngờ đối với giới “thạo nghề”, vì thực tế giá USD trên thị trường tự do đã tăng và có dấu hiệu căng thẳng hơn một tháng nay. Theo ông Vũ Đình Ánh, Viện Nghiên cứu Thị trường Giá cả, việc điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng “sẽ tạo ra nhiều chủ động cho việc điều hành tỷ giá cuối năm - thời điểm thông thường hay căng thẳng về tỷ giá; khiến cho khoảng cách giữa tỷ giá trong hệ thống ngân hàng và tỷ giá trên thị trường tự do rút ngắn lại”. Huy động USD tại các ngân hàng cũng vì thế mà hấp dẫn hơn. Khi đầu vào tốt, ngân hàng sẽ có nguồn cung để bán ra ngoài, giải quyết các nhu cầu về ngoại tệ của cá nhân cũng như doanh nghiệp…

Thế nhưng khi nhận được thông tin theo kiểu “mở mắt là thấy giá tăng”, thị trường càng bị xáo trộn mạnh. Giá USD trong ngân hàng cũng theo đà của thị trường tự do, đua nhau tăng nhanh. Sáng ngày 18/8, ngày đầu tiên áp dụng tỷ giá liên ngân hàng mới, Eximbank đã niêm yết giá 19.295 VND/USD (mua tiền mặt); 19.305 VND/USD (mua chuyển khoản) và bán ra ở mức 19.310 VND/USD. Hay như Vietcombank, vốn được lấy làm mốc chuẩn khi thị trường có biến động, cũng niêm yết mua USD ở mức 19.245 đồng và bán ra 19.310 VND/USD, tăng tương ứng 147 VND/USD và 210 VND/USD so với giá ngày hôm trước. Đến cuối ngày 18/8, không ít NHTM đã “bình tĩnh“ trở lại bằng việc giảm giá niêm yết USD/VND. Nhưng hành động từ đầu ngày của họ đã giúp những người kinh doanh trên thị trường tự do có cơ hội “gặt hái”, dù tổng giá trị giao dịch không thể lớn bằng ngân hàng,

“Bão” cuối năm?

Theo nhận định của các chuyên gia, tỷ giá sau khi điều chỉnh vẫn nằm trong giới hạn chấp nhận được. Tính cả hai đợt tăng tỷ giá từ đầu năm 2010, đến nay USD đã tăng 5,46% so với VND, trong khi ngưỡng an toàn là 6% (là mức chênh lệch giữa lãi suất huy động USD và VND). Tuy nhiên, ông Lê Xuân Nghĩa, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia (UBGSTCQG) lại đưa ra nhiều dẫn chứng cho thấy, nhiều khả năng trong quý IV/2010, diễn biến tỷ giá USD sẽ khá phức tạp bởi tình hình cung - cầu ngoại tệ sẽ có một số thay đổi nhất định.

Một là, nhập siêu trong 7 tháng đầu năm ở mức 7,355 tỷ USD, tăng gần gấp đôi so với mức 3,888 tỷ USD của 7 tháng đầu năm 2009; và vẫn đang trong xu hướng tiếp tục tăng ở các tháng cuối năm do nhu cầu nhập máy móc, nguyên liệu, thiết bị tăng khi nền kinh tế phục hồi. Hai là, nhu cầu vay ngoại tệ của doanh nghiệp đang có xu hướng giảm do lãi suất VND giảm nhẹ trong khi lãi suất ngoại tệ tăng lên. Mặt khác, các NHTM đang hạn chế dần cho vay ngoại tệ do lo ngại biến động tỷ giá hối đoái. Vì vậy, nguồn cung ngoại tệ có xu hướng giảm. Ba là, việc các doanh nghiệp có chiều hướng gom USD để trả nợ cũng đẩy tỷ giá tăng lên do đây là thời điểm mà các hợp đồng vay ngoại tệ đáo hạn (đối với các hợp đồng có kỳ hạn từ 3 tháng trở xuống) và chuẩn bị đáo hạn đối với các hợp đồng trên 3 tháng. Chỉ tính riêng trong tháng 4/2010, tăng trưởng tín dụng ngoại tệ của hệ thống các tổ chức tín dụng đạt 28.000 tỷ đồng, trong đó cho vay xuất khẩu là 22.000 tỷ đồng với các kỳ hạn từ 3 đến 6 tháng, qua đó có thể thấy lượng ngoại tệ mà các doanh nghiệp cần có để trả nợ không nhỏ. Bốn là, tâm lý cũng là một yếu tố quan trọng trong thời gian tới khi người dân cho rằng các doanh nghiệp sẽ cần mua gom ngoại tệ để trả nợ, và đó sẽ là động lực thúc đẩy người dân và doanh nghiệp găm giữ ngoại tệ chờ giá lên. Và xét trên khía cạnh chênh lệch lạm phát của Mỹ và Việt Nam, VND vẫn trong quỹ đạo mất giá so với đồng USD. Cụ thể, theo tính toán của UBGSTCQG thông qua tỷ giá thực song phương (RER), lấy năm gốc là năm 2000, VND đang được định giá cao hơn 13,2% so với giá trị. Như vậy, đến thời điểm này sức ép tăng tỷ giá như trong năm 2009 đã giảm nhẹ nhưng vẫn còn tồn tại.

Bên cạnh đó, báo cáo xếp hạng của Fitch vừa được công bố cũng hạ định mức tín nhiệm của Việt Nam từ BB- xuống B+, trong đó uy tín nợ dài hạn được đánh giá tụt hạng mạnh nhất. Đây cũng có thể là yếu tố tác động nhất định đến thị trường ngoại hối trong thời gian tới.

Ông Nghĩa cũng cho rằng, tỷ lệ nợ công trên GDP đang có xu hướng tăng nhanh trong những năm gần đây, từ 33,8% năm 2007 lên 44,6% năm 2010 theo dự báo, trong đó nợ nước ngoài chiếm trên 60% tổng nợ công. Đáng chú ý là thâm hụt ngân sách được tài trợ chủ yếu bằng vay nước ngoài, vì vậy rủi ro tỷ giá hối đoái ngày càng lớn, nhất là khi tỷ lệ lạm phát ở Việt Nam rất cao so với quốc tế.

(Theo Ngân Hà - Báo Doanh nhân)