Liệu có tái diễn tình trạng tăng trưởng tín dụng "nóng" ?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Giao dịch tại Chi nhánh Ngân hàng TMCP Liên Việt Cần Thơ. Ảnh: VĂN TUẤN

Gần đây, các tổ chức tín dụng (TCTD) trên địa bàn TP Cần Thơ liên tục thông báo nâng lãi suất huy động. Nhiều TCTD đã vượt ngưỡng lãi suất 10%/năm. Theo các ngân hàng, tuy đã tăng lãi suất huy động rất cao nhưng vẫn khó huy động vốn. Mới đây, một số ngân hàng đã thông báo ngưng cho vay. Những diễn biến này khiến nhiều người lo ngại sẽ dẫn đến tình trạng thiếu vốn và tăng trưởng tín dụng “nóng” có thể sẽ tái diễn...?

“CUỘC ĐUA” LÃI SUẤT

Từ hơn 2 tháng qua, các TCTD trên địa bàn TP Cần Thơ chủ yếu nâng lãi suất tiền gửi ở những kỳ hạn dài trên 12 tháng. Tuy nhiên, khoảng 1 tháng trở lại đây, tăng lãi suất đã lan sang cả các kỳ hạn ngắn. Nếu trước tháng 7, kỳ hạn ngắn dưới 3 tháng phổ biến ở mức dưới 7%/năm, thậm chí chỉ từ 5% đến 6%/năm và có một khoảng cách khá xa so với các kỳ hạn dài. Nhưng đến nay, tất cả các kỳ hạn ngắn đồng loạt tăng, mức trên 8% đã trở nên phổ biến. Và không ít ngân hàng đã vượt mức 9,5%, thậm chí có nơi đã chạm ngưỡng 10%/năm.

Ngân hàng Thương mại cổ phần (TMCP) Hàng Hải (Maritime Bank) là một trong những đơn vị có mức lãi suất cao. Mới đây, ngày 31-10, Maritime Bank vừa công bố mức lãi suất huy động mới đối với tiền gửi Việt Nam đồng (VND) và đô-la Mỹ (USD). Cụ thể, lãi suất huy động VND dành cho sản phẩm “Lãi suất cao nhất” được điều chỉnh tập trung tăng mạnh ở một số kỳ hạn như: 1 tháng là 8,85%/năm, 2 tháng là 8,95%/năm, 3 tháng là 9,55%/năm. Với sản phẩm tiết kiệm “Kỳ hạn duy nhất”, Maritime Bank đã điều chỉnh lãi suất cho kỳ hạn 13 tháng là 9,65%/ năm và rút trước hạn vẫn được hưởng lãi suất theo thời gian thực gửi kỳ hạn 1 tháng là 8,75%/năm, 3 tháng là 9,4%/năm.

Trong lần điều chỉnh này của Maritime Bank là tăng lãi suất huy động bằng USD với mức lãi suất cao nhất lên đến 4%/năm đối với kỳ hạn 36 tháng. Ở những kỳ hạn ngắn hơn, lãi suất cũng được điều chỉnh với mức cạnh tranh cao như: kỳ hạn 1 tháng là 2,0%/năm, 3 tháng là 2,7%/năm, 12 tháng là 3,4%/năm, 18 tháng là 3,5%/năm và 24 tháng là 3,6%/năm. Với biểu lãi suất đó, Maritime Bank đang ở tốp các ngân hàng có lãi suất huy động USD hấp dẫn nhất. Lý giải cho đợt tăng lãi suất lần này, lãnh đạo Maritime Bank cho biết: Gần đây, hoạt động xuất nhập khẩu khởi sắc khiến nhu cầu vay vốn ngoại tệ tại các ngân hàng đang tăng mạnh.

Trước đó, Ngân hàng TMCP Miền Tây (Western Bank) có hội sở chính tại TP Cần Thơ, cũng vừa thông báo tiếp tục tăng lãi suất huy động VND, USD. Theo đó, mức lãi suất năm dao động từ 9,50% đến 9,99%, cho các hình thức gửi từ 1 đến 13 tháng. Một ngân hàng khác có sự điều chỉnh mạnh các lãi suất ngắn hạn tính từ đầu tháng 8 là Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB). Theo đó, lãi suất các kỳ hạn cực ngắn 1 - 3 tuần đã tăng rất mạnh, từ 0,3% - 0,8%/năm. Hiện kỳ hạn 3 tuần lên tới 7,5%/năm; kỳ hạn 1, 2, 3 tháng lần lượt là 8,2%, 8,3%, 8,4%/năm. Ngân hàng Phát triển Nhà TP Hồ Chí Minh (HDBank), cũng đã đẩy kỳ hạn 3 tuần lên đến 7,6%. Ngoài ra, từ ngày 1-11 đến 31-12-2009, với chương trình “Coupon ưu đãi cộng lãi suất thưởng” của Maritime Bank các khách hàng gửi tiền tiết kiệm sẽ được tặng thêm lãi suất lên đến 0,3%/năm và tặng tiếp 0,33%/năm cho lần gửi tiền tiếp theo...

Theo Ngân hàng Nhà nước, trong tuần qua, lãi suất tiền gửi VND tăng khoảng 0,2-0,4%/năm so với tuần trước, trong đó, một số ngân hàng thương mại nhà nước như: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Ngân hàng Đầu tư và Phát triển, Ngân hàng Ngoại thương... điều chỉnh tăng từ 0,2-0,3%/năm; một số NHTM cổ phần như các ngân hàng: Á Châu, Kỹ thương, Xuất nhập khẩu, Quân đội, Quốc tế, Sài Gòn, Đông Á, Kiên Long, Việt Á, Phương Nam... điều chỉnh tăng từ 0,2-0,4%/năm. Lãi suất giao dịch bình quân trên thị trường liên ngân hàng bằng VND đối với các kỳ hạn ngắn (từ qua đêm đến 1 tháng) có xu hướng tăng so với tuần trước với mức tăng khá cao. Lãi suất bình quân kỳ hạn 1 tháng có mức tăng cao nhất (0,9%/năm). Lãi suất bình quân kỳ hạn 3 tháng có mức tăng thấp nhất (0,13%/năm). Lãi suất cho vay cao nhất là 10,5%/năm (phát sinh đối với kỳ hạn 3 tháng và 6 tháng), lãi suất cho vay thấp nhất là 3%/năm (không tính lãi suất không kỳ hạn). Lãi suất bình quân kỳ hạn 12 tháng chỉ tăng nhẹ (0,06%/năm). Lãi suất bình quân các kỳ hạn còn lại (3 tháng và 6 tháng) giảm so với tuần trước, đồng thời doanh số giao dịch ở các kỳ hạn này trong tuần cũng ở mức thấp. Lãi suất bình quân qua đêm là 7,66%/năm, tăng 0,41% so với tuần trước. Lãi suất cho vay cao nhất là 10,50%/năm, lãi suất cho vay thấp nhất là 3%/năm (không tính lãi suất không kỳ hạn).

Riêng lãi suất huy động USD cũng đã tăng khoảng từ 0,2-0,4%/năm, trong đó, ngân hàng TMCP Ngoại thương điều chỉnh tăng từ 0,3-0,4%/năm ở hầu hết các kỳ hạn, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn điều chỉnh tăng khoảng 0,2%/năm đối với các kỳ hạn dưới 12 tháng, một số NHTM cổ phần (Á Châu, Kỹ thương, Xuất nhập khẩu, Quân đội, Quốc tế, Việt Á, Phương Nam) điều chỉnh tăng với mức tăng từ 0,2-0,4%/năm.

Thống kê của Ngân hàng Nhà nước, đến nay doanh số giao dịch trên thị trường liên ngân hàng đạt xấp xỉ 71.983 tỉ VND và 1.856 triệu USD, bình quân đạt khoảng 14.396 tỉ VND/ngày và 371 triệu USD/ngày, trong đó doanh số giao dịch qua đêm chiếm khoảng 41% tổng doanh số giao dịch bằng VND. Doanh số giao dịch bằng VND tăng 5.554 tỉ VND, trong khi đó doanh số giao dịch bằng USD lại giảm 337,7 triệu USD so với doanh số tuần trước. Theo đó, giao dịch kỳ hạn qua đêm bằng VND có doanh số tăng mạnh nhất (xấp xỉ 6.000 tỉ VND).

VẪN ĐẢM BẢO AN TOÀN TÍN DỤNG

Ông Hà Hồng Ngọc, Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại TP Cần Thơ, cho biết: Không có khả năng xảy ra tăng trưởng tín dụng nóng trong những tháng cuối năm. Trên địa bàn TP Cần Thơ, vốn huy động đã đạt hơn 18.000 tỉ đồng, tăng gần 50% so với năm 2008. Trong đó, vốn huy động bằng VND gần 16.000 tỉ đồng, chiếm gần 50% trong tổng vốn huy động. Đến nay, nguồn vốn huy động của các ngân hàng tăng khá và đã đáp ứng gần 64% tổng dư nợ cho vay trên địa bàn...

Nguyên nhân hiện tượng tăng trưởng lãi suất và hạn chế tín dụng trong thời gian gần đây cũng đã được Ngân hàng Nhà nước giải thích đơn giản là do ngân hàng không huy động được tiền thì không thể cho vay ra, nhất là khi hạn mức tín dụng đã cạn. Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, tốc độ tăng trưởng huy động vốn quý II/2009 là 10,65% nhưng đến quý III/2009 chỉ số này chỉ còn tăng 4,45%. Chi tiết hơn, tính trung bình trong 6 tuần của tháng 9 và nửa đầu tháng 10, huy động vốn chỉ tăng 1,6%...

Ngân hàng Nhà nước đã lường trước sẽ có những khó khăn về vốn nhưng đã cảnh báo các ngân hàng phải tuân thủ hoạt động theo thị trường và đảm bảo các quy định an toàn tín dụng.

Bên cạnh những yếu tố mang tính cạnh tranh trên thị trường thì thực sự các ngân hàng đang có nhu cầu về vốn. Nhiều nhận định cho rằng, khả năng căng thẳng trong thanh khoản vốn ngắn hạn cho những tháng cuối năm 2009 và dịp Tết Canh Dần 2010 đang lộ dần. Áp lực vốn khiến các ngân hàng phải dự phòng trước. Trong khi đó, cùng với sự hồi phục của nền kinh tế, nhu cầu tiêu dùng cuối năm, nhất là sự tăng trưởng trở lại của các kênh đầu tư bất động sản, chứng khoán... khiến cho nhu cầu vốn tăng lên.

Theo nhiều ngân hàng, mặc dù lãi suất đang ở mức cao nhưng việc thu hút tiền gửi khá khó khăn. Hiện nay, trong cơ cấu tiền gửi, tỷ lệ không kỳ hạn và kỳ hạn ngắn luôn áp đảo kỳ hạn dài. Chính vì thế, các ngân hàng thương mại buộc phải dự trữ thanh toán lớn hơn nên thiếu chủ động nguồn vốn cho vay dài hạn cũng như dành vốn cho hoạt động kinh doanh khác. Giải pháp tăng vốn để hấp dẫn người vay tiền cũng đang gặp khó. Do lãi huy động tiến sát lãi cho vay nên khả năng sinh lãi của ngân hàng rất thấp.

Hiện nay, lãi suất cho vay bằng VND ổn định hơn so với tuần trước. Lãi suất cho vay VND phổ biến ở mức từ 10-10,5%/năm. Lãi suất cho vay thỏa thuận đối với các nhu cầu vốn phục vụ đời sống, cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ tín dụng phổ biến từ 14-16,5%/năm. Lãi suất cho vay USD của nhóm NHTM nhà nước phổ biến ở mức 3,5-5%/năm; nhóm NHTM cổ phần phổ biến ở mức 4,5-6%/năm đối với ngắn hạn và 6-7,5%/năm đối với trung, dài hạn. Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước cũng đã đề nghị các ngân hàng phải chú trọng tới chất lượng hoạt động và cân đối vốn cho những tháng cuối năm...

(Theo TẤN PHÚC // Cantho Online)