'Việt Nam cần tỉnh táo trước các chỉ số tăng trưởng'

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

GDP tăng nhưng tỷ lệ nợ công lớn; hiệu quả đầu tư kém; tỷ giá đồng USD cao; thị trường đô la chợ đen bành trướng... là những yếu tố được chuyên gia kinh tế khuyến cáo cần tỉnh táo trước các chỉ số tăng trưởng.

Tại hội thảo "Kinh tế Việt Nam: cơ hội và thách thức hậu khủng hoảng tài chính toàn cầu" diễn ra ngày 9/9, vấn đề được các chuyên gia kinh tế nhấn mạnh nhiều nhất là cần phải nhìn lại bản chất của chỉ số tăng trưởng GDP.

Phó chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốc gia, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa phân tích, tuy GDP của Việt Nam vẫn tăng trưởng nhưng thực chất đều dựa trên các dự án đầu tư công, khối tư nhân chiếm tỷ lệ chưa đáng kể. Ông Nghĩa chỉ ra, tỷ lệ nợ công đang có xu hướng tăng nhanh trong những năm gần đây. Cụ thể: năm 2007 nợ công là 33,8% thì năm 2010 dự báo tăng lên thành 44,6%. Từ con số này, ông cho rằng, cần xét lại mối liên hệ giữa tăng trưởng GDP và hiệu quả của nền kinh tế.

Chuyên gia này đề nghị, cần cải thiện công tác thống kê và quản lý minh bạch nợ công theo chuẩn quốc tế. Tình trạng hâm hụt ngân sách được tài trợ chủ yếu bằng vay nước ngoài đã khiến cho rủi ro tỷ giá hối đoái ngày càng lớn, nhất là tỷ lệ lạm phát tại Việt Nam cao so với thế giới. Ông còn nhấn mạnh thêm, hiệu quả đầu tư và khả năng giám sát nợ công là vấn đề đáng lo ngại nhất của Việt Nam trong những năm tới.

Chủ tịch Hội đồng khoa học Khu Công nghệ cao TP HCM, Tiến sĩ Nguyễn Trí Dũng cho biết, nếu Việt Nam chỉ dựa trên các thông số của những tổ chức IMF, Bank of America Merica - Merrlill, Goldman Sachs, Credit Suisse... công bố để nắm bắt tình hình hậu suy thoái tài chính toàn cầu thì không ổn. Bên cạnh các thông số cần bám sát thực tế.

Ông Dũng cho rằng, cuộc chiến thông tin toàn cầu chỉ đang mới bắt đầu, trong đó thông tin cũng là vũ khí quan trọng. Ông lấy ví dụ, một tập đoàn lớn của Nhật từng công bố lãi cao trong năm 2008 nhưng vừa bước sang năm 2009 lại bị lỗ nặng khiến cả thế giới kinh ngạc. Do đó, chuyên gia này khuyến cáo, lời lỗ của doanh nghiệp hay tăng trưởng kinh tế của một quốc gia không nên chỉ dựa vào những con số.

Trong khi đó, Giáo sư Tiến sĩ Trần Ngọc Thơ đến từ Đại học kinh tế TP HCM cho rằng, các chính sách thời kỳ hậu khủng hoảng tài chính toàn cầu nên quan tâm đến một yếu tố nữa là niềm tin của công dân. Bởi lẽ, tại nhiều quốc gia phát triển, sự sụt giảm niềm tin đã góp phần làm sụt giảm GDP. Đó cũng là lý do vì sao nhiều nền kinh tế phát triển thường xuyên khảo sát niềm tin của công chúng đối với các chính sách, định chế tài chính vĩ mô.

Theo ông Thơ, nhìn lại thị trường tiền tệ, chứng khoán, vàng tại Việt Nam đang bị dao động bởi hiệu ứng tâm lý là chính. Điều này cho thấy, nếu các nhà hoạch định chính sách kinh tế vĩ mô chưa tính đến yếu tố niềm tin là một thiếu sót.

Ủy viên Ủy ban kinh tế Quốc hội, Tiến sĩ Trần Du Lịch phát biểu, cần nhìn nhận khía cạnh tích cực của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đối với Việt Nam. Bởi lẽ, trong lúc đối phó với khủng hoảng, Việt Nam đã bộc lộ những yếu kém nội tại của nền kinh tế và có cơ hội nhìn nhận rõ những khiếm khuyết để đối phó, biến nó thành cơ hội vượt qua khó khăn.

Ông Lịch cho rằng, một trong những điểm tiêu cực chính là đề ra chỉ tiêu tăng trưởng rồi chạy theo thành tích mà quên rằng, phát triển không phải dựa vào các con số. Tuy nhiên, chuyên gia này cũng chỉ ra điểm sáng của kinh tế Việt Nam trong thời kỳ hậu khủng hoảng là đang dịch chuyển từ một nền kinh tế lệ thuộc sang tương thuộc. Trong đó, doanh nghiệp Việt Nam đã vượt qua giai đoạn lệ thuộc vào đối tác và tiến đến bước ngoặt khiến đối tác tìm và cần đến mình.

Nhiều chuyên gia kinh tế dự báo, rủi ro tài chính vĩ mô Việt Nam có thể gặp phải trong trung hạn là rủi ro tiền tệ, đặc biệt là tỷ giá hối đoái. Bởi lẽ, sức ép phá giá tỷ giá đang gia tăng từ nhiều phía như: thâm hụt cán cân vãng lai, dữ trự ngoại tệ toàn hệ thống giảm mạnh. Hiện tỷ giá hối đoái bị nhiều chuyên gia tài chính đánh giá kém linh hoạt và bị định giá quá cao so với giá trị thật.

Ngoài ra, điều khiến cho các chuyên gia lo ngại là sự phục hồi chậm sau khủng hoảng của kinh tế thế giới có thể khiến cho dòng vốn đổ vào Việt Nam yếu đi, kỳ vọng phá giá tăng lên, đô la hóa trầm trọng hơn và cán cân thanh toán quốc tế suy yếu.

(VnExpress)