Mua bán ngoại tệ “chợ đen”: Sẽ tịch thu toàn bộ tiền vi phạm?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

 Ngân hàng (NH) Nhà nước chi nhánh TP.HCM cho biết đang xin ý kiến chỉ đạo để “mạnh tay” hơn đối với hoạt động mua bán ngoại tệ trái phép, trong đó có biện pháp tịch thu toàn bộ ngoại tệ của người bán, không phân biệt ít hay nhiều.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc NH Nhà nước chi nhánh TP.HCM cho biết: đối với người bán ngoại tệ hiện nay cơ quan chức năng mới xử lý theo cách tạm thu. Sau khi nhắc nhở thì trả lại ngoại tệ cho người bán và yêu cầu họ bán lại cho những điểm mua bán ngoại tệ hợp pháp. Tuy nhiên hình thức này chỉ áp dụng cho những trường hợp mua bán ngoại tệ vài trăm, còn với số lượng ngoại tệ lớn có thể tịch thu và xử lý hình sự. Riêng đối với những điểm thu đổi ngoại tệ trái phép, cơ quan chức năng sẽ tịch thu và xử phạt hành chính. Những trường hợp có quy mô lớn cũng có thể bị đề nghị xử lý hình sự.

Mạnh tay nhưng... yếu luật

Quy định "nghe" thì có vẻ "mạnh" nhưng thực tế lại lỏng lẻo bởi chưa có nêu rõ mức ngoại tệ bao nhiêu sẽ bị tạm thu, tịch thu hay xử lý hình sự. Trả lời Thanh Niên về vấn đề này, ông Minh cũng nhìn nhận, việc đưa ra mức "án" xử lý như thế nào là tùy thuộc vào đánh giá của đoàn kiểm tra khi phát hiện các hành vi mua bán ngoại tệ trái phép.

Theo một chuyên gia trong ngành ngân hàng, đây chính là điểm yếu khiến quy định này không đủ mạnh để dẹp thị trường chợ đen. "Mức xử phạt không thể phụ thuộc vào tùy hứng của đoàn kiểm tra. Nếu không có quy định cụ thể, thậm chí có thể dẫn đến tiêu cực trong việc này" - chuyên gia này nói.

Cũng theo chuyên gia này, muốn "dẹp" thị trường chợ đen không chỉ cần mạnh tay trong việc mua bán ngoại tệ trái phép mà phải đồng bộ với việc mạnh tay dẹp niêm yết giá bằng ngoại tệ. Việc nhan nhản khắp nơi yêu cầu thanh toán bằng ngoại tệ, thậm chí ưu ái thanh toán bằng ngoại tệ khiến cho nhiều người có tâm lý găm giữ ngoại tệ để giao dịch. Trong khi pháp lệnh về quản lý ngoại hối quy định không được sử dụng ngoại tệ trong giao dịch kinh tế trong nước. Chuyên gia này khẳng định: "Nếu ta quản lý chặt việc này, người dân sẽ không có tâm lý găm giữ ngoại tệ vì không thể mua hàng hóa bằng ngoại tệ. Người có ngoại tệ sẽ chỉ biết bán cho NH theo tỷ giá mà NHNN quy định".

“Ngoại tệ chính thức” ở đâu?

Ông Minh khẳng định, NH chỉ bán ngoại tệ cho người dân để đáp ứng các mục đích như du học, du lịch, chữa bệnh... việc mua USD để thanh toán hàng hóa dịch vụ trong nước hay để cất trữ là không được phép. NH chỉ chi ngoại tệ cho cá nhân trong trường hợp cá nhân này nhận được nguồn kiều hối ở nước ngoài hoặc các thu nhập ngoại tệ chính đáng khác.

Trong buổi tổng kết ngành NH TP.HCM, một đại diện NH đề nghị các NH nên bán ngoại tệ cho những người có nhu cầu ngoại tệ chính đáng để họ không phải ra thị trường chợ đen. Thế nhưng việc này rất khó thực hiện bởi NH không thu hút được nguồn ngoại tệ với mức giá thấp hơn tự do.

Đối với các trường hợp muốn mua ngoại tệ để sử dụng khi ra nước ngoài, thay vì đến NH, người dân nên chuyển sang mở thẻ tại NH để sử dụng ở nước ngoài tiện hơn. Tiền nộp vào thẻ ATM là tiền đồng nhưng sử dụng được ở bất cứ nước nào có điểm chấp nhận thẻ.

Bà Lý Thị Ngọc, Giám đốc Trung tâm Thẻ NH TMCP Đông Á (DongA Bank) cho biết người dân khi dùng thẻ ATM quốc tế do NH trong nước phát hành đều rút được tiền ở máy ATM và thanh toán được hàng hóa dịch vụ ở nước ngoài. Tỷ giá quy đổi sẽ do tổ chức thẻ như Visa tính và tỷ giá này tương đương với giá mà NH công bố. Tuy nhiên khi rút tiền, khách hàng sẽ phải tốn 4% phí rút, mức tối thiểu là 40.000 đồng/lần. Còn nếu thanh toán hàng hóa dịch vụ bằng thẻ, NH phát hành thẻ sẽ thu phí chuyển đổi ngoại tệ là 1,2%/tổng số tiền.

Dùng thẻ ATM, người dân không phải mất công ra “chợ đen” mua ngoại tệ mà giá cũng thấp hơn giá ngoài tự do. Đó là chưa kể khách hàng sử dụng thẻ tín dụng quốc tế được sử dụng tiền của NH thanh toán hàng hóa dịch vụ trong vòng 45 ngày mà không phải tính lãi. Tuy nhiên bà Ngọc khuyên nếu đi nước ngoài, người dân nên dùng thẻ để thanh toán hàng hóa dịch vụ, hạn chế rút tiền hay thanh toán bằng tiền mặt.

(Thanh Niên)