DN xuất khẩu rau quả: Bài toán chiến lược

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Năm 2010, kim ngạch xuất khẩu rau quả của VN có thể đạt 760 triệu USD và đạt 1,2 tỷ USD vào năm 2020

Thông tin từ Hiệp hội Rau quả VN cho thấy giá xuất khẩu rau quả đang tăng trở lại và lượng đơn đặt hàng với số lượng lớn tăng cao so với những tháng trước. Điều đáng nói là hiện nay các DN trong nước lại chỉ đáp ứng được ½ đơn hàng.

Giải thích về điều này, các DN cho rằng năm nay do mùa mưa đến sớm nên rau bị vàng, dập không thể khai thác hết. Tuy nhiên theo các chuyên gia, đấy mới chỉ là nguyên nhân khách quan, còn về chủ quan vẫn là do các DN thiếu chiến lược bài bản, nhất là vấn đề xây dựng thương hiệu. Ngoài ra, chi phí vận chuyển cao cùng việc thiếu kết nối với hệ thống phân phối quốc tế đang là những rào cản hạn chế xuất khẩu rau quả của VN.

Tín hiệu khả quan, nhưng...

Kim ngạch XK rau hoa quả của VN trong năm 2009 được đánh giá là khả quan, dự kiến sẽ đạt khoảng 400 triệu USD. Số lượng các đơn hàng trong tháng cuối năm này đang khá cao, các mặt hàng có đơn đặt hàng số lượng lớn tập trung nhiều vào nhóm hàng chế biến như hoa quả cô đặc, rau quả puree, dứa khoanh, vải thiều nước đường... Nhu cầu rau cấp đông và khoai tây cấp đông xuất khẩu sang thị trường Nhật cũng tăng mạnh với nhiều đơn đặt hàng số lượng lớn (mỗi tháng lên đến cả ngàn tấn).

Trung Quốc vẫn là thị trường chính của rau, quả VN, tiếp đó là Mỹ, Nga, Nhật Bản, Đài Loan... Chỉ tính riêng thị trường Trung Quốc, trong 10 tháng/2009 đạt khoảng 42,7 triệu USD, mặt hàng chủ yếu là: thanh long, dừa, khoai các loại vẫn là những mặt hàng được xuất khẩu nhiều nhất sang thị trường này. Bên cạnh đó, một số loại rau như súplơ, cà tím cũng là mặt hàng đang được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng. Đáng chú ý, mặt hàng thảo quả được xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc với số lượng khá lớn.

Hiện đã có 47 mặt hàng rau hoa quả xuất khẩu sang thị trường Mỹ, con số này phần nào nói lên được sự cố gắng của các DN xuất khẩu. Tuy nhiên, vẫn chưa thể hiện hết được khả năng cung ứng đa dạng các sản phẩm rau hoa quả của VN. Trong các nhóm hàng rau hoa quả xuất khẩu sang thị trường Mỹ thì kim ngạch xuất khẩu trái cây tươi vẫn còn nhiều hạn chế do những yêu cầu nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm...

XK sang thị trường Nga cũng đạt kim ngạch khá lớn và khá đa dạng, như trái cây đóng hộp, trái cây tươi, khoai lang sấy khô, dưa chuột đóng hộp và một số loại rau khác. Tiếp đến là Nhật Bản với kim ngạch xuất khẩu 10 tháng đạt 25,8 triệu USD, tăng 0,3% so với cùng kỳ 2008. Đây là thị trường nhập khẩu chủ yếu các loại hoa, rau chế biến và củ các loại.

“Đau đầu” bài toán vận chuyển

Theo các chuyên gia, đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn tới việc hoa, quả Việt bị “tắc” trên lộ trình XK. Giám đốc một Cty chuyên XK rau quả sang thị trường Hoa Kỳ cho rằng, ngoài vấn đề thương hiệu thì vấn đề chi phí và thời gian vận chuyển hàng hoá đang là nguyên nhân chính khiến các DN “đau đầu” mà vẫn chưa tìm ra loại “thuốc” đặc trị. Vị giám đốc này phân tích: XK rau quả phải đi bằng đường hàng không thì mới đảm bảo được độ tươi, ngon, còn nếu vận chuyển bằng đường thuỷ sẽ không đảm bảo, ví dụ một chuyến hàng hoa quả đi từ VN sang Hoa Kỳ bằng đường thuỷ thường mất khoảng 20 ngày, lúc cập cảng rau quả không còn tươi. Đây chính là một trở ngại không nhỏ đối với DN rau quả. “Thời gian vận chuyển quá dài đã làm giảm thời gian lưu thông hàng hoá tại nước sở tại. Mối quan tâm hàng đầu hiện nay là tìm phương pháp vận chuyển, với thời gian ngắn hơn cùng chi phí thấp hơn” - vị giám đốc khẳng định

Cũng theo vị giám đốc này, từ đầu năm đến nay, nhiều hợp đồng ký kết của một số DN bị hủy, hàng bị trả lại do không đảm bảo chất lượng mà một trong những nguyên nhân là do thời gian vận chuyển lâu.

Trong khi đó, giám đốc một DN chuyên thực hiện các hợp đồng XNK rau quả khác lại cho rằng vấn đề xây dựng thương hiệu đang là vấn đề mà các DN nên chú ý. Sẽ rất khó thuyết phục đối tác nước ngoài khi sản phẩm đó thậm chí còn chưa có chỗ đứng trên thị trường VN. Vị giám đốc này cho rằng, để xây dựng thương hiệu cho rau quả VN, cần phát triển chiến lược “dài hơi” về nâng cao chất lượng sản phẩm.

Các chuyên gia dự báo, năm 2010, kim ngạch xuất khẩu rau quả của VN xuất khẩu có thể đạt 760 triệu USD và đạt 1,2 tỷ USD vào năm 2020. Thời gian tới, các mặt hàng như trái cây đóng hộp, trái cây sấy khô, khoai lang sấy khô và dưa chuột đóng hộp vẫn là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của VN. Ngoài ra, một số loại trái cây như thanh long, bưởi, nhãn, sầu riêng, hồng xiêm, rau tươi và sấy khô cũng là những mặt hàng đạt mức tăng trưởng tốt. Đáng chú ý, hiện nay nhóm trái cây có múi (bưởi, cam, chanh) được giá vì ít chịu sức ép của những sản phẩm trái cây nhập ngoại.

(Theo Quốc Anh // Diễn đàn doanh nghiệp)