Quản lý hàng gia công xuất khẩu : Vướng mắc về thanh khoản

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Được miễn thuế nhập khẩu đối với nguyên phụ liệu, loại hình gia công xuất khẩu lâu nay được tạo nhiều điều kiện thuận lợi. Tuy nhiên, tình trạng tồn đọng hợp đồng gia công chưa thanh khoản hiện nay đang cần xem xét, bởi đây là mắt xích quan trọng để quản lý loại hình này.

Theo quy định, nguyên phụ liệu NK để gia công hàng XK được miễn thuế khi nhập khẩu. Việc thanh khoản hợp đồng gia công kịp thời  nhằm xác định được số nguyên phụ liệu NK đó có được sử dụng vào sản xuất hàng XK hay không, số sản phẩm đó có được XK hết hay không. Do còn tồn đọng các hợp đồng gia công chưa được thanh khoản nên việc quản lý chưa được chặt chẽ, thậm chí rất có khả năng xảy ra trường hợp lợi dụng tiêu thụ nguyên phụ liệu NK được miễn thuế ra thị trường nội địa để trốn thuế.

Tuy nhiên, xét về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này lại không chỉ xuất phát từ sự chậm trễ của DN, sự lơi lỏng của cơ quan Hải quan, mà còn từ những quy định pháp luật hiện nay. Theo phân tích của Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư gia công Hải Phòng, đơn vị quản lý số lượng lớn DN làm hàng gia công XK, hiện có phát sinh một số vướng mắc khi thực hiện Thông tư 116/2008/TT-BTC ngày 4/12/2008 hướng dẫn về thủ tục hải quan đối với hàng hóa gia công với thương nhân nước ngoài. Chẳng hạn một loại chứng từ mới mà DN cần phải xuất trình khi thanh khoản hợp đồng gia công là Chứng từ thanh toán tiền công của bên thuê gia công (bản chính). Các DN cho rằng, thực hiện theo quy định này sẽ khó khăn, bởi đặc thù của loại hình gia công là hợp đồng gia công không phải là hợp đồng mua bán, vì vậy không có điều khoản thanh toán cho hàng hóa. Trên thực tế không phải lúc nào DN nước ngoài cũng thanh toán tiền công cho DN gia công của VN, mà có thể thay thế bằng hình thức khác (như sản phẩm, nguyên phụ liệu thừa, máy móc thiết bị...). Bởi vậy, một số DN đề nghị không nên yêu cầu DN xuất trình chứng từ thanh toán tiền công khi thanh khoản hợp đồng.

Về phía cơ quan hải quan, Hải quan Hải Phòng cũng cho rằng đây là đề nghị hợp lý, vì nếu DN không xuất trình được chứng từ thanh toán tiền công, hoặc xin nộp chậm thì sẽ không thanh khoản được, dẫn đến việc quản lý không chặt chẽ. Thực tế thì việc thanh khoản chỉ cần dựa trên việc so sánh giữa số lượng nguyên phụ liệu NK, định mức sản xuất và số sản phẩm gia công XK, trên cơ sở đó xác định được hàng gia công thuộc hợp đồng gia công đã được NK, XK đúng mục đích, tránh thất thu ngân sách.

Việc kiểm tra định mức hàng gia công (một tiêu chí để thanh khoản hợp đồng) hiện cũng đang vướng. Bởi theo Thông tư 116, Hải quan kiểm tra việc đăng ký định mức của DN khi đăng ký tờ khai NK. Tuy nhiên, hồ sơ NK không yêu cầu phải nộp hợp đồng gia công, trong tờ khai NK DN chỉ khai báo tên nguyên liệu NK, không có các tiêu chí về các mã hàng. Vì vậy cơ quan hải quan khó kiểm tra định mức khi đăng ký tờ khai. Bên cạnh đó, định mức hàng gia công tại thời điểm đăng ký hợp đồng gia công hoặc thời điểm đăng ký tờ khai chưa thể coi là định mức thực tế nên việc cơ quan hải quan kiểm tra định mức tại thời điểm này cũng không mang lại hiệu quả.

Thiết nghĩ việc nghiên cứu tháo gỡ các quy định liên quan đến thanh khoản hợp đồng gia công là cần thiết nhằm tạo điều kiện cho các DN chấp hành tốt pháp luật cũng như mở rộng sản xuất kinh doanh trong điều kiện kinh tế khủng hoảng như hiện nay. Tuy nhiên, các Cục Hải quan địa phương cũng cần nâng cao hơn nữa trách nhiệm đôn đốc, giải quyết thanh khoản kịp thời, đồng thời phải thực hiện nghiêm các chế tài xử phạt đối với các DN cố tình chậm trễ trong thanh khoản.

 

( Theo Diễn đàn doanh nghiệp )