Vẫn thắc mắc chuyện đăng ký giá

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Gas là một trong những mặt hàng phải đăng ký giá theo quy định của Thông tư 122. Ảnh: Lê Toàn.

Từ ngày 1-10, Thông tư số 122/2010/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành, liên quan đến việc đăng ký giá, thay thế Thông tư 104/2008, đã chính thức có hiệu lực. Trước đó một ngày, Bộ Tài chính cũng công khai danh sách các tổ chức, cá nhân phải đăng ký giá, kê khai giá với bộ. Cho đến thời điểm này, doanh nghiệp vẫn chưa biết việc đăng ký giá theo quy định mới làm như thế nào.

Tiêu chí nào để phân loại doanh nghiệp phải đăng ký giá?

Trong thông báo 284a ngày 30-9 gửi các doanh nghiệp, Bộ Tài chính cho biết đã lên danh sách các tổ chức, cá nhân phải đăng ký giá trực tiếp với Bộ Tài chính, với gần 130 doanh nghiệp.

Tuy nhiên, khi thông tin này được phát ra, nhiều doanh nghiệp đã phản ứng là có sự không rõ ràng về tiêu chí, cơ sở phân loại trong danh sách trên.

Đại diện một doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh mặt hàng sữa có vốn đầu tư nước ngoài không đồng ý nêu tên nói rằng, không hiểu tiêu chí của Cục Quản lý giá khi lập danh sách là gì mà những cái tên vốn có thị phần lớn trên thị trường sữa bột như Vinamilk, Nutifood, Dumex, Milex… lại không có trong danh sách.

Cũng theo doanh nghiệp này, trước khi biết đến danh sách đăng tải trên trang web của Bộ Tài chính, họ cũng đã được một người trong ngành chia sẻ về một bản danh sách khác, trong đó không có tên công ty họ nhưng lại có thêm 5-7 đơn vị khác mà giới kinh doanh sữa chưa từng nghe tên.

Ở ngành sữa, doanh nghiệp này cho rằng Thông tư 122 khác với Thông tư 104 ở chỗ không phân biệt loại hình doanh nghiệp phải đăng ký giá và Nhà nước muốn quản tất cả, từ khâu sản xuất, bán sỉ đến bán lẻ nhưng cuối cùng lại nảy sinh chuyện doanh nghiệp đăng ký với bộ, doanh nghiệp đăng ký với sở, chính quyền địa phương.

Do vậy, Bộ Tài chính phải công khai tiêu chí, cơ sở của sự phân loại đó. Ví dụ, doanh nghiệp lớn, có thị phần lớn thì đăng ký với bộ, doanh nghiệp nhỏ thì do sở tài chính quản lý.

“Tiêu chí cần rõ ràng để các doanh nghiệp không nghi ngờ lẫn nhau. Cứ như hiện nay, nếu doanh nghiệp thắc mắc thì những công ty không có tên trong danh sách đăng ký với bộ sẽ dễ dàng biến hóa rằng chúng tôi đăng ký với sở. Thực tế có đúng như vậy không thì lại là chuyện khác”, người đại diện doanh nghiệp này nói.

Cho đến thời điểm này, khi Thông tư 122 đã có hiệu lực gần nửa tháng, việc đăng ký giá của các doanh nghiệp vẫn chưa được thực hiện.

Theo ông Vũ Quốc Tuấn, bộ phận truyền thông và marketing, Công ty Nestlé Việt Nam, từ thời điểm Thông tư 122 có hiệu lực đến nay, doanh nghiệp vẫn chưa thực hiện đăng ký giá vì chưa có sự điều chỉnh giá bán lần nào.

Ông Tuấn nói rằng, vấn đề là doanh nghiệp cũng không biết thực hiện ra sao khi cho đến nay, Bộ Tài chính hay Cục Quản lý giá vẫn chưa có văn bản hướng dẫn hay chương trình tập huấn cho doanh nghiệp về vấn đề này.

“Thực tế, chúng tôi biết đến thông báo 284a của Cục Quản lý giá về danh sách các doanh nghiệp, cá nhân phải đăng ký, kê khai giá với bộ trong đó có Nestlé là đọc ở trên mạng của Bộ Tài chính, không phải nhận văn bản chính thức từ đơn vị chức năng”, ông Tuấn nói.

Ông Đặng Vinh Sang, Tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên Dầu khí TPHCM (Saigon Petro), đơn vị có trong danh sách phải đăng ký giá với Bộ Tài chính, cho hay mới đây ông có nghe bộ phận kinh doanh báo cáo về việc sở công thương ở tỉnh nọ yêu cầu Saigon Petro báo cáo giá bán. Ngoài ra, ông không nghe thêm một thông tin nào.

Cũng theo ông Sang, gas là mặt hàng đã phải đăng ký giá lâu nay theo Thông tư 104 và phương thức đăng ký thường là cuối tháng báo cáo giá một lần. Chỉ trong trường hợp đột xuất, điều chỉnh tăng giá, mới báo cáo ngay nhưng thực chất chỉ là thông báo cho cơ quan quản lý biết, chứ không phải là xin ý kiến về việc có được tăng hay không vì các cơ quan này thường cũng không có ý kiến gì.

Liệu giá sẽ được kiểm soát sau Thông tư 122?

Mục tiêu của Thông tư 122 là qua việc đăng ký giá của doanh nghiệp, cơ quan quản lý ngăn chặn được các hành vi tăng giá bất hợp lý của những mặt hàng thiết yếu cho đời sống xã hội. Tuy nhiên, chính các doanh nghiệp thừa nhận, mục tiêu này có thực hiện nổi hay không thì thực tế và thời gian sẽ trả lời nhưng những tiêu cực có thể xảy ra thì đã thấy rõ.

Đại diện một công ty sữa không muốn nêu tên nói rằng, việc quản lý được hay không tùy thuộc ở Bộ Tài chính. Khi doanh nghiệp thực hiện đăng ký giá, cơ quan quản lý có đảm bảo sẽ không xảy ra tiêu cực ở khâu thẩm định hồ sơ không, hay ai quan hệ tốt thì được duyệt hồ sơ nhanh, ít quen biết hơn thì bị chậm, chưa kể còn bị trả hồ sơ tới lui. Chưa hết, để lách luật, doanh nghiệp có thể làm nhiều cách như đổi mẫu, đổi công thức rồi thông báo giá mới; thậm chí có thể dùng biện pháp chuyển giá (công ty mẹ tăng giá bán)…

Theo một số doanh nghiệp, quy định mới đang đẩy gánh nặng hành chính về phía doanh nghiệp. Khi đăng ký giá, doanh nghiệp phải chứng minh giá thị trường thế giới ra sao, giá trong nước thế nào; tỷ giá đô la Mỹ ảnh hưởng ra sao... Khối lượng công việc này không hề nhỏ và cũng không thể biết là cơ quan quản lý có đồng ý với giải trình của công ty hay không.

Bên cạnh đó, Thông tư 122 cũng chưa nói rõ, phải đăng ký giá bán theo toàn quốc hay từng vùng. Nếu đăng ký theo vùng thì những vùng nông thôn sẽ chịu giá cao hơn khi giá thành bị đội lên vì chi phí vận chuyển, chi phí thị trường…

Ông Sang nêu ý kiến: Nhà nước chỉ cần quan tâm giá cuối cùng bán cho người tiêu dùng, còn giá nhập khẩu, giá bán sỉ là không cần thiết. Như ở ngành gas, giá nhập khẩu của mỗi doanh nghiệp mỗi khác. Còn khi bán sỉ, bán cho doanh nghiệp mua nhiều giá khác, bán cho doanh nghiệp mua số lượng ít giá khác. Bên cạnh đó là những chi phí khác mà không doanh nghiệp nào giống doanh nghiệp nào. “Cách quản lý tốt nhất là để doanh nghiệp tự do cạnh tranh và để thị trường quyết định”, đó là ý kiến chung của nhiều doanh nghiệp.