Xuất khẩu dệt may nửa đầu năm: Mừng và lo

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

6 tháng đầu năm, dù dệt may đã vượt qua nhóm hàng xuất khẩu xếp thứ hai là dầu thô tới gần 1,7 tỷ USD, song vẫn còn đó những khó khăn từ sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu và sự thiếu hụt lao động.

Thiếu hụt lao động - khó khăn lớn nhất của các doanh nghiệp dệt may hiện nay - Ảnh: TTVN

So với cùng kỳ năm trước, con số kim ngạch xuất khẩu dệt may 4,87 tỷ USD cũng tăng tới 17,2%.

Những tín hiệu đáng mừng

Trong số các thị trường truyền thống của dệt may Việt Nam, Hoa Kỳ vẫn duy trì ngôi vị hàng đầu với 2,217 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm, tăng 23,8% so với cùng kỳ 2009. Thị trường Nhật Bản cũng tăng khoảng 12%. Ngoài ra, hàng dệt may của Việt Nam xuất khẩu sang các thị trường mới như Đài Loan, Hàn Quốc và các thị trường khu vực ASEAN cũng đều có mức tăng đáng kể. Với mức tăng trưởng này, sản phẩm dệt may của Việt Nam hiện chiếm khoảng 2,7% thị phần sản phẩm dệt may trên thị trường thế giới. Riêng tại thị trường Mỹ và Nhật Bản, Việt Nam chỉ đứng thứ hai sau Trung Quốc với thị phần tương ứng là 7,4% và 4%.

Theo ông Lê Quốc Ân, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), tại thời điểm này hầu hết doanh nghiệp dệt may đều ký được nhiều đơn hàng hơn so với cùng kỳ năm trước, nhất là đơn giá sản phẩm đã tăng lên đáng kể, khoảng 10% so với giữa năm 2009.

Tiếp tục đà tăng trưởng của những tháng đầu năm và những tính toán về đơn hàng cũng như thị trường, Vitas nhận định, ngành dệt may nhiều khả năng sẽ hoàn thành mục tiêu xuất khẩu 10,5 tỷ USD trong năm nay.

Thách thức về nguyên liệu và lao động

Tuy nhiên, theo nhận định của Vitas, những tháng cuối năm, ngành dệt may nước ta sẽ tiếp tục phải đối mặt với khó khăn do phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Lượng nguyên nhập khẩu hiện chiếm khoảng 80% tổng nguyên liệu, thậm chí có những mặt hàng phải nhập đến 95%.

Ông Nguyễn Sơn, Phó tổng thư ký Vitas cho biết, trong con số 3,2 tỷ USD nhập khẩu nguyên phụ liệu dệt may thì một phần lớn (khoảng 75% – theo tính toán của các chuyên gia trong ngành) được sử dụng để gia công hàng dệt may xuất khẩu, còn một phần (khoảng 25%) dành cho sản xuất tiêu dùng nội địa.

Nếu trừ đi kim ngạch nhập khẩu nguyên phụ liệu phục vụ cho sản xuất tiêu dùng nội địa thì tỷ trọng giá trị gia tăng trong xuất khẩu so với nguyên liệu đầu vào trong 6 tháng đầu năm còn khoảng 2,5 tỷ USD.

Do đó, việc gia tăng nhập khẩu nguyên phụ liệu chứng tỏ sản xuất thành phẩm trong nước đang tiến triển rất tốt và những tháng sau sẽ có kết quả là kim ngạch xuất khẩu tăng lên.

Tuy nhiên, vấn đề là từ quý II/2010, giá nguyên phụ liệu có xu hướng ngày càng tăng, đặc biệt là nguyên liệu bông tăng tới 40% so với cùng kỳ 2009, đã làm cho chi phí đầu vào tăng cao.

Tuy nhiên, “không thể lấy lý do các chi phí đầu vào đều tăng để tăng giá đơn hàng thêm nữa vì khách hàng vẫn có thể chuyển hợp đồng sang các quốc gia khác có chi phí thấp hơn như Bangladesh, Pakistan…”, bà Phạm Thị Liễu, Tổng giám đốc Công ty Liên doanh MSA - Hapro chia sẻ. Khó khăn lớn nhất mà lãnh đạo một số doanh nghiệp đều đồng tình là sự thiếu hụt lao động. Ông Nguyễn Văn Đô, Tổng giám đốc công ty DHA, đơn vị chuyên may gia công cho quần áo trẻ em, người lớn theo các đơn hàng của các nhà bán lẻ Mỹ nhận định, nếu tình trạng thiếu hụt lao động, và mất điện, tiếp tục xảy ra, thì chỉ cần vài chuyến phải giao hàng bằng máy bay cho khách, doanh nghiệp có thể phải đóng cửa.

Mặc dù gần đây, mức lương bình quân của công nhân ngành dệt may tại các tỉnh phía Bắc đã được nâng lên 1,8- 2,2 triệu đồng/tháng, nhưng chưa đủ hấp dẫn, khuyến khích người lao động thực sự chuyên tâm vào công việc.

Trong thời gian qua, trên 10% lao động của ngành dệt may đã chuyển sang làm những công việc khác.

Khá nhiều lãnh đạo các DN dệt may chia sẻ là không còn cách nào khác, các doanh nghiệp cần đặc biệt chú ý đến việc nâng cao nâng suất lao động, cắt giảm các chi phí. Bên cạnh đó, cần tạo thêm giá trị gia tăng cho sản phẩm thay vì chỉ nhận may gia công như trước đây.

(Theo Vũ Trọng // Tin Chính phủ)