Hội thảo Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam-EU: Cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp FDI tại Việt Nam.
Khó để đong đếm cụ thể và chính xác những cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp khi ký kết hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam - EU. Song áp lực được dự báo sẽ không lớn hơn so với FTA giữa ASEAN - Trung Quốc hay giữa ASEAN - New Zealand và Australia...
Đó là quan điểm được ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại đưa ra trong buổi hội thảo “Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam-EU: Cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp FDI tại Việt Nam” do Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài và Ủy ban Quốc gia về hợp tác kinh tế quốc tế tổ chức trong khuôn khổ dự án EU-VN MUTRAP III tại Hà Nội, ngày 7/4.
Thuế suất giảm tạo cơ hội cho xuất khẩu
EU là một khu vực kinh tế đa dạng với 27 quốc gia thành viên đã trở thành một trong những đối tác thương mại quan trọng nhất của Việt Nam. Năm 2010, Việt Nam và EU cùng thống nhất sẽ tiến hành đàm phán về một hiệp định mậu dịch tự do. Đây là dấu mốc mới trong quan hệ giữa hai bên và được kỳ vọng sẽ mở rộng quan hệ kinh tế-thương mại giữa hai bên trên cơ sở hai bên cùng có lợi và cùng phát triển.
Kim ngạch xuất khẩu vào châu Âu (chủ yếu là EU) từ 5,621 tỷ USD năm 2005 tăng gần 3 lần lên 15,446 tỷ USD trong năm 2010. EU luôn chiếm khoảng 18% thị phần xuất khẩu của Việt Nam.
Tuy vậy, đến nay cả hai bên vẫn chưa đưa ra khuôn khổ đàm phán và những yêu cầu cụ thể nên chưa thể có cái nhìn đầy đủ, chính xác về hiệp định này. Mặc dù vậy, đánh giá tác động tới các doanh nghiệp, hầu hết các chuyên gia kinh tế đều cho rằng, EU là thị trường rộng lớn, nếu đàm phán thành công, có thể mở ra cho các doanh nghiệp Việt Nam nhiều cơ hội, đặc biệt là về xuất khẩu.
Ông Massimiliano Guelfo, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Italia tại Việt Nam cho biết, việc loại bỏ thuế quan dự kiến về căn bản đối với toàn bộ hoạt động thương mại khi có FTA sẽ đem lại những lợi thế lớn cho Việt Nam so với các đối thủ khác trên thị trường.
Thực tế hiện nay cho thấy, thuế suất trung bình đơn giản mà EU tính cho các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam chỉ ở mức 4,1% nhưng thuế suất trung bình theo giá trị thương mại lại lên tới 7%. Điều này có nghĩa, những mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam phải đối mặt với thuế suất cao như dệt may 11,7%, thủy sản 10,8% và giày dép là 12,4%.
Cùng quan điểm cho rằng xuất khẩu của Việt Nam sẽ được hưởng lợi từ FTA, ông Tuyển nhận định, việc EU giảm thuế nhập khẩu cho Việt Nam theo FTA sẽ tạo điều kiện cho hàng Việt Nam tăng xuất khẩu vào thị trường EU, đặc biệt là những mặt hàng đang bị sức ép cạnh tranh từ Trung Quốc, quốc gia chưa có FTA với EU hay ngay cả những quốc gia đã có FTA với EU và những quốc gia được EU cho hưởng mức thuế thấp.
Dịch chuyển nhập khẩu
EU giảm thuế suất cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào EU, điều này cũng đồng thời với việc Việt Nam phải giảm thuế suất cho hàng hóa xuất khẩu của EU vào Việt Nam. Vì vậy câu hỏi đặt ra là việc giảm thuế nhập khẩu này có gây ra những xáo trộn tiêu cực tới cơ cấu xuất nhập khẩu của Việt Nam hay không?
Trước câu hỏi này, ông Tuyển cho rằng, do EU và Việt Nam là các thực thể kinh tế hỗ trợ lẫn nhau nên việc giảm thuế nhập khẩu không gây nhiều ảnh hưởng đến Việt Nam. “Việc giảm thuế chỉ làm chuyển luồng thương mại, nhập khẩu từ EU có thể tăng lên và nhập khẩu từ các thị trường khác sẽ giảm khi giá cả nhập khẩu từ khu vực này trở nên cạnh tranh. Việc chuyển luồng thương mại sẽ giúp Việt Nam nhập được công nghệ nguồn, giảm lệch sai về cơ cấu thị trường xuất nhập khẩu của Việt Nam”, ông Tuyển phân tích.
Việt Nam sẽ hạ thấp thuế quan của mình và sẽ được hưởng lợi từ việc nhập khẩu với giá rẻ hơn đối với công nghệ và nguyên liệu chất lượng từ châu Âu. Mặt khác, FTA cũng sẽ tạo ra xu hướng dịch chuyển xuất khẩu của EU khi các nước EU sẽ xuất khẩu các dịch vụ chất lượng cao sang Việt Nam từ đó các doanh nghiệp Việt Nam sẽ trở nên có khả năng cạnh tranh hơn trong dài hạn.
Ngoài ra, EU cũng tăng cường đầu tư tại Việt Nam nhằm tận dụng những lợi thế đầu tư tại khu vực này. Tuy nhiên, việc ký kết FTA cũng sẽ tạo ra những thách thức cho Việt Nam nhưng đó là những thách thức có lợi, thúc đẩy Việt Nam thay đổi thể chế theo hướng hoàn thiện hơn, tái cấu trúc lại nền kinh tế thích hợp hơn với xu hướng mới đồng thời cũng buộc doanh nghiệp phải đổi mới hoạt động, thay đổi tư duy và hành động một cách tích cực.
“Cách đây hơn 4 năm, gia nhập WTO khiến nhiều người lo sợ Việt Nam sẽ thua ngay trên sân nhà. Nhưng đến giờ, trong thị trường phân phối hàng may mặc, chúng ta đã gần như lấy lại thị phần hàng may mặc cho nam giới và trẻ em, nắm giữ hơn 50% thị phần hàng may mặc cho nữ giới. Vì vậy, tham gia chúng ta được lợi nhiều hơn, áp lực từ bên ngoài tạo ra thách thức khiến Việt Nam phải thay đổi”, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài Nguyễn Mại nói.
Nhóm hàng điện tử viễn thông vẫn dẫn đầu nhóm ngành hàng xuất khẩu có “hàm lượng” FDI cao nhất và giá trị xuất khẩu thuộc hàng cao nhất. Tuy nhiên, hàm lượng FDI trong top 10 đã có sự sụt giảm đáng kể.
Bằng nhiều cách, hàng hóa Thái Lan đang ngày càng chiếm lĩnh thị trường Việt Nam và trong tương lai không xa có thể là một thách thức lớn cho hàng Việt.
Trong bối cảnh kinh tế tiếp tục khó khăn, diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều rủi ro, Hiệp hội Rau quả Việt Nam đã đưa ra dự báo, nhu cầu tiêu thụ rau quả thế giới tiếp tục tăng từ 3,5-5% và ngành rau quả đặt mục tiêu xuất khẩu đạt 1 tỷ USD trong năm 2013.
Gần đây, nhiều lô hàng chè của Việt Nam xuất khẩu sang các nước châu Âu EU đã bị trả về do phát hiện có chứa các chất Acetamiprid và Imidacloprid. Đây là 2 chất thuộc danh mục 02, theo lộ trình sẽ bị đưa ra khỏi danh mục vào tháng 2/2015.
Trong khi các nền kinh tế lớn ở châu Âu bao gồm cả Đức, Pháp và Italy đều bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc khủng hoảng nợ công khu vực đồng tiền chung euro, kinh tế Thụy Sĩ trong năm qua vẫn phát triển với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu cả năm 2012 đạt khoảng 422 tỷ USD.
Vốn là vấn đề nóng nhất được các doanh nghiệp (DN), hiệp hội ngành hàng đưa ra tại buổi giao ban xuất khẩu trực tuyến quý 1/2011 do Bộ Công Thương tổ chức vào sáng 5/4. Mặc dù đã có nhiều ý kiến được đưa ra, đại diện một số ngân hàng cũng đã lên tiếng nhưng xem ra bài toán này không dễ giải.
Dù phải đối mặt với những khó khăn về thời tiết khô hạn, rét đậm rét hại ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây trồng vật nuôi, những yếu tố thị trường bất lợi như tăng giá xăng dầu, điện và nhiều nguyên liệu đầu vào, nhưng dự báo sản lượng và kim ngạch nhiều mặt hàng nông sản sẽ tăng rất cao trong năm nay.
Dù đối mặt với khá nhiều rào cản, song xuất khẩu thuỷ sản quý I/2011 vẫn đang đà tăng trưởng với con số ấn tượng trên 1,1 tỉ USD - tăng 22% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong khuôn khổ Hội chợ Thương mại Quốc tế Việt Nam lần thứ 21 (Vietnam Expo), ngày 7/4, Bộ Công Thương chủ trì tổ chức Diễn đàn Xúc tiến xuất khẩu 2011.
Sau khi áp dụng giá sàn XK, cùng với sự đồng lòng và nỗ lực của các DN XK, giá trung bình XK cá tra của Việt Nam trong 2 tháng đầu năm 2011 đã có dấu hiệu cải thiện - tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhờ vậy, mặc dù khối lượng XK 2 tháng chỉ tăng 4% nhưng giá trị tăng trên 19%.
Khi kinh doanh tại các thành phố lớn ngày càng cạnh tranh gay gắt cùng nhu cầu tiêu dùng giảm, các đại gia điện máy đã mở cuộc "tiến quân" về tỉnh lẻ để “chiều” người dân ở quê.
Nhóm hàng điện tử viễn thông vẫn dẫn đầu nhóm ngành hàng xuất khẩu có “hàm lượng” FDI cao nhất và giá trị xuất khẩu thuộc hàng cao nhất. Tuy nhiên, hàm lượng FDI trong top 10 đã có sự sụt giảm đáng kể.
Tiểu thương tại đây hàng năm đều cam kết về nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm, không bán hàng lậu và hàng nhái. Tuy nhiên, phần lớn đều cho rằng điều này rất khó khả thi.
Cục thống kê Tp.HCM vừa công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 7/2014 của thành phố đã tăng 0,12% so với tháng trước và tăng 5,47% so với cùng tháng năm trước. Như vậy, tính từ đầu năm, CPI đã tăng 1,22%, cao hơn gấp đôi mức tăng của năm 2013 (0,66%).
Hiện nay, cuộc xâm lấn của hàng giả đã khiến người ta phải nhìn nhận lại tiêu chí của sự xa xỉ và khiến nhà chức trách các nước trên thế giới đau đầu tìm cách dẹp bỏ.
Thành tích xuất khẩu của Việt Nam lẽ ra sẽ còn cao và hiệu quả hơn nữa nếu quản lý nhà nước khắc phục được những hạn chế về cơ sở hạ tầng, tệ tham nhũng, tính khó tiên liệu của chính sách, và tạo giá trị gia tăng cho hàng hoá.
Bằng nhiều cách, hàng hóa Thái Lan đang ngày càng chiếm lĩnh thị trường Việt Nam và trong tương lai không xa có thể là một thách thức lớn cho hàng Việt.
Giá cá trên thị trường toàn cầu đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại do Trung Quốc có nhu cầu ngày càng lớn đối với những loại hải sản cao cấp như cá ngừ và hàu, trong khi sản lượng đánh bắt có chiều hướng giảm sút.
Các nhà đầu tư nước ngoài đánh giá bán lẻ ở Việt Nam vẫn là lĩnh vực hấp dẫn nhất. Dù không như đồn đoán ban đầu các tập đoàn lớn sẽ tràn vào nuốt chửng thị trường Việt Nam, nhưng chỉ nhìn vào tốc độ mở rộng của Big C, Metro, Lotte... vừa qua cho thấy sức ép cạnh tranh đang nóng lên từng ngày.
Lại tương tự giá thuốc, giá thực phẩm chức năng cũng đang “nhảy múa thoải mái” khi giá mua vào với giá bán ra chênh nhau tới cả chục lần! Thị trường thực phẩm chức năng đang phát triển mạnh mẽ. Nhưng các quy định về quản lý thực phẩm chức năng đang tỏ ra quá lạc hậu. Phần quản lý giá của mặt hàng này đang bị thả nổi hoàn toàn.
Tháng 4, nhập khẩu đạt con số 6,95 tỷ USD, đưa tổng kim ngạch nhập khẩu 4 tháng qua lên hơn 24,8 tỷ USD. Với kim ngạch xuất khẩu 4 tháng là 20,1 tỷ USD, như vậy, nhập siêu những tháng đầu năm đã lên khoảng 4,7 tỷ USD, tương đương với hơn 23% kim ngạch xuất khẩu. Với cách làm như hiện nay, các chuyên gia cho rằng, mục tiêu kiềm chế nhập siêu dưới 20% trong năm nay là rất khó.
Mark Zimmeran – cựu cố vấn Chủ tịch Phòng thương mại của Mỹ ở Nhật Bản đã viết trong cuốn sách nổi tiếng “Làm ăn với người Nhật như thế nào” của ông: “việc nghiên cứu kỹ càng và nghiêm túc tâm lý người Nhật và cấu trúc xã hội của nước Nhật là cực kỳ cần thiết cho việc làm ăn có hiệu quả với người Nhật”.
Kim ngạch xuất khẩu quý I/2010 ước đạt 14 tỷ USD, giảm 1,6% so với cùng kỳ 2009. Kim ngạch nhập khẩu 3 tháng ước đạt 17,525 tỷ USD, tăng 37,6% so với cùng kỳ năm 2009. Trong đó, nhóm hàng nguyên nhiên vật liệu cần nhập khẩu tăng 35,3%; nhóm hàng cần kiểm soát nhập khẩu dự báo tăng khoảng 60,2% và nhóm hàng cần hạn chế nhập khẩu cũng tăng 33% so với cùng kỳ năm ngoái.
Sự phục hồi của kinh tế trong nước sẽ khiến nhu cầu nhập khẩu hàng hóa tăng, đặc biệt việc thực hiện giải ngân vốn FDI được dự báo tăng cao sẽ khiến nhập khẩu máy móc, thiết bị phục vụ cho hoạt động đầu tư, xây dựng và sản xuất cũng sẽ tiếp tục gia tăng mạnh. Dự báo kim ngạch nhập khẩu năm 2010 ước đạt 74,5 tỷ USD, tăng 6,5% so với năm 2009.
Hiệp định tự do thương mại ASEAN-Trung Quốc (ACFTA) về nguyên tắc có hiệu lực từ 01/01/2010, có lộ trình cắt giảm tới gần 7.000 dòng thuế. Indonesia đã yêu cầu đàm phán lại với TQ về việc hoãn thực thi ACFTA. Việt Nam hầu như vẫn chưa có một bộ hàng rào kỹ thuật đầy đủ cho các ngành sản xuất trong nước. Mối lo nhập siêu gia tăng từ TQ và mối lo nhiều Doanh nghiệp VN mất thị trường nội địa là có cơ sở....
Theo Tổng cục Thống kê, nhập siêu năm 2009 ước tính lên tới 12,246 tỷ USD, con số này thấp hơn nhiều mức nhập siêu thực hiện lên tới 18,029 tỷ USD của năm 2008, nhưng tăng gần 250 triệu USD so với mục tiêu đề ra.
Để nâng cao giá trị gia tăng cho hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam, góp phần phát triển bền vững nền kinh tế trong quá trình tham gia chuỗi giá trị cung ứng toàn cầu với những tiêu chuẩn ngày càng ngặt nghèo mà thị trường đặt ra, thì Việt Nam còn nhiều việc phải làm...
Xuất khẩu khoảng 25% tổng sản lượng gạo hàng năm, nhưng giá gạo xuất khẩu của Việt Nam ngày càng tụt dốc quá xa so với của Thái Lan trong thời gian qua, và những người nông dân vẫn không được hưởng lợi tương ứng với công sức của mình bỏ ra,....