Cá heo nước ngọt thường xuất hiện vào mùa nước nổi (khoảng tháng 7 đến tháng 10 âm lịch) ở những nơi nước chảy mạnh. Cá mình dẹp, to nhất cỡ 3 ngón tay người lớn, dài độ chừng 1 tấc, màu xanh nhạt, da láng, không vảy. Đuôi, vây, kỳ cá màu đỏ cam rất đẹp. Sở dĩ cá có tên gọi như thế vì khi lặn dưới nước, hoặc bắt cá đem lên bờ, ta nghe âm thanh “eng éc” của cá như tiếng heo kêu.
Khi vào mùa nước nổi, người dân miền Tây Nam bộ thường đánh bắt cá heo bằng cách đặt dớn, đặt lợp, giăng lưới... Thịt cá heo béo, thơm ngon (nhất là da) được mọi người ưa chuộng nên có giá trị kinh tế cao.
Cá heo nước ngọt. Ảnh: Hữu Tưởng |
Giá hiện nay tại Cần Thơ khoảng 150.000 – 200.000đồng/kg. Do nguồn cá trong thiên nhiên rất ít, cung không đủ cầu, để thỏa mãn nhu cầu về con giống cho nông dân, gần đây Bộ môn Kỹ thuật nuôi trồng thủy sản nước ngọt, khoa Thủy sản, trường Đại học Cần Thơ phối hợp với Trung tâm Giống Thủy sản tỉnh An Giang đã thành công trong việc cho cá heo nước ngọt sinh sản nhân tạo và bán cho nông dân nuôi thương phẩm trong bè. Hy vọng tương lai không xa, con cá heo nước ngọt miền Tây sẽ được nhiều khách tham quan biết đến với giá cả hợp lý.
Cá heo được chế biến nhiều món ăn ngon như cá heo kho sả ớt, nướng muối ớt, nấu lẩu cơm mẻ, kho mẳn (kho ngót) với lá me non v..v… Nhưng món ăn do má nấu gây ấn tượng cho tôi nhất là cá heo kho tộ.
Trước tiên, má mua cá heo ở chợ về, lựa cá còn tươi. Má dùng dao bén cắt đầu, đuôi vây, móc sạch ruột cá. Cho cá đã làm sạch vào thau với một ít giấm chua (hoặc nước cốt chanh tươi) cho cá hết nhớt và bớt mùi tanh. Lấy cá ra rửa sạch với nước lạnh, để ráo. Kế đến, má cho cá (đã sơ chế) vào tộ, ướp cá với gia vị (nước màu dừa, đường, nước mắm, tiêu giã giập, ớt xắt lát…) vừa khẩu vị để cá có mùi thơm và màu sắc hấp dẫn. Sau cùng, má bắc tộ lên bếp với ngọn lửa liu riu cho đến khi nước rút vào cá sền sệt, thịt cá mềm, nhắc xuống. Thuận tay, má thêm một ít tóp mỡ (hoặc dầu ăn) cùng một ít tiêu xay vào, múc cá ra dĩa là xong!
Bữa ăn đã sẵn sàng. Cơm nóng bới ra chén. Chỉ cần gắp một con cá heo cho vào miệng nhai từ từ để cảm nhận vị béo, ngọt, thơm ngon của cá thấm dần vào vị giác, len vào thực quản… Và một miếng cơm nóng gạo mới dẻo thơm vào nữa, thật ngon không thể nào diễn tả hết về con cá heo nước ngọt miền Tây!
(Theo Thời báo kinh tế SG)