Con tép - món ngon dân dã

Miền Tây Nam bộ vào mùa nước lũ, cá tôm từ sông xuôi dòng kênh rạch vào đồng, là môi trường thích hợp để sinh sôi. Với các phương tiện đánh bắt đa dạng như chài, đóng đáy, đặt nò, lọp, cất vó... người ta có thể thu hoạch một lượng lớn tôm tép.

Vùng quê, con tép tươi sống được chế biến thành nhiều món ăn, tuy không đặc sắc nhưng đầy hương quê mộc mạc. Tép rang chấy mỡ hành, giã nát nấu canh bầu, xào bông điên điển, làm nhân bánh xèo, nhúng giấm cuốn bánh tráng cùng dừa nạo, rau sống chấm tương hột xay.

Miệt Bến Tre hay làm món tép rang nước cốt dừa. Tép bỏ đầu, rửa sạch, để ráo nước rồi cho vào nồi đã phi mỡ hành thơm với chút muối đường, đảo đều cho thấm vàng. Vắt nước cốt dừa vô cho con tép săn lại, bóng mượt. Món này ăn với cơm nếp, cơm gạo mới hoặc với cháo trắng là hết ý.

Một món khoái khẩu cho dân nhậu là gỏi tép trộn bắp chuối hột, đậu phộng rang, rau quế... chấm nước mắm chua ngọt. Còn muốn ăn gỏi mít thì tìm quả mít non thon đều, gọt vỏ, rửa sạch mủ, cắt dọc cho vào nồi nấu chín, bỏ cùi, thái mỏng, vắt ráo nước. Tép luộc giấm, thêm thịt heo ba chỉ thái nhỏ ướp chao, dầu ăn, đường... trộn chung tất cả với nhau, thêm rau răm, quế, ớt, đậu phộng rang đâm nhuyễn, nêm lại cho vừa miệng. Mùi vị thơm, ngọt, bùi của mít luộc, tép, thịt rất khó quên.

Một “đặc sản” khác của miền quê là mắm tép. Lựa loại tép bạc mình dẹp, bỏ râu, rửa sạch, ướp chút rượu trắng cho thấm, để ráo. Đâm tỏi, gừng, ớt trộn đều tỷ lệ ba chén tép, lưng chén muối hột, đường cát. Cho vào keo thủy tinh. Nếu không dùng muối thì thay bằng nước mắm ngon cũng được, nhưng phải đổ cho ngập tép. Hàng ngày đem keo mắm phơi nắng, chừng năm ngày tép trở màu đỏ, có mùi thơm là dùng được. Ăn mắm tép cùng thịt quay, bún, rau thơm, khế, dưa leo, chuối xanh... là đúng điệu. Mắm tép tươi thơm ngọt hòa quyện cùng các chất khác là một món ăn gần gũi của bà con nông thôn với hương vị đặc biệt khác xa mắm tôm. Con tép bé nhỏ nhưng ít khi thiếu vắng trong bữa cơm gia đình.