Nếp là nông sản cùng họ với gạo, là một thực phẩm chế biến được nhiều món bánh truyền thống qua sự khéo léo, chịu khó và sáng kiến kinh nghiệm của người Việt Nam, như: bánh ít, bánh tét, bánh chưng, bánh lá dừa... Ai cũng đều biết chè trôi nước trắng phau với vài viên chè ỷ, hay chè đậu trắng ngọt lịm với nước cốt dừa... Rồi mỗi sáng sớm lại điểm tâm với xôi vò, xôi vị, xôi gấc, xôi đậu xanh, nhưng lại không hấp dẫn bằng món xôi mặn có nhiều gia vị vừa ngọt, vừa thơm, nó lại được nhiều người ưa chuộng, hợp với khẩu vị, lại rẻ tiền, cũng có thể thay thế được bữa cơm sáng, hay bữa tối, hoặc bất cứ lúc nào khi thấy xe xôi mặn đi ngang... Cho nên chọn mua nếp, cũng là một vai trò quan trọng trong việc chế biến, nếp tốt, dẻo, thì khi thành phẩm mới thật sự thơm ngon, nó sẽ mang tính đặc trưng của mỗi loại bánh ở từng vùng, từng nơi, như ở miền Bắc có bánh chưng ngày Tết, còn bánh tét miền Nam thì có quanh năm...
Thành phần cho việc chế biến món xôi mặn như sau:
A. Chuẩn bị:
- 500 g nếp tốt, thơm, dẻo.
- 50 g củ cải muối, xắt sợi, rửa sạch xào với gia vị.
- 1 cái ức gà ướp: ngũ vị hương, hành, tiêu, tỏi, đường, bột ngọt, nước tương.
- 100 g tôm khô ngâm mềm.
- 100 g thịt nạc xắt hạt lựu.
- 1 muỗng canh dầu ăn phi tỏi.
- 1 muỗng canh mỡ hành (hành nhiều, mỡ ít).
- 1 trứng gà chiên, tráng thật mỏng, xắt sợi.
- 1 muỗng canh nước cốt dừa.
- 10 trứng cút luộc chín.
- Lạp xưởng chiên, xắt khoanh mỏng.
- Gia vị: bột nêm, tiêu, đường, bột ngọt, bột năng.
B. Thực hành:
1. Vo nếp thật sạch, để ráo nước.
2. Nước sôi, cho nếp vào, bỏ bớt nước, nấu với lửa riu riu. Nếu nấu với nồi cơm điện cũng theo phương pháp này, cứ để nếp chín theo quy trình như nấu cơm.
3. Cho vào nước cốt dừa, mỡ hành, 1/4 muỗng cà phê muối, xới đều.
4. Phi dầu tỏi cho thơm, xào tôm khô, thịt nạc, nêm gia vị.
5. Ức gà ướp gia vị, chiên vàng, xé sợi.
6. Nước ướp gà, cho vào chút nước, thêm bột nêm, đường, tiêu, bột năng, cho sanh sánh lại làm nước xốt.
7. Nếp chín, xới ra dĩa, nếp và phần thức ăn: củ cải muối, thịt gà, tôm khô, thịt nạc, trứng gà, trứng cút, lạp xưởng, nước xốt, rồi thêm rau ngò, ớt sắt sợi, dưa chua hay dưa kiệu, dưa leo.
Xôi có vị vừa ăn, đậm đà chất Nam bộ, ăn với nước tương tỏi ớt, hay nước tương gừng (nếu thấy cần), có thể dùng khuôn để nhận xôi cho đẹp, phần trang trí phụ thuộc vào óc sáng tạo và kinh nghiệm bản thân phối hợp cùng rau, củ, quả thì món ăn sẽ trở thành một tác phẩm độc đáo trong những hội thi, phù hợp với chủ đề mà Ban tổ chức đã đặt ra.
(Nguồn: NGÔ CẨM HỒNG // Haugiang Online)