Việt Nam, liệu có xảy ra tái lạm phát cao?

Như đã nói ở trên, chuyển từ tình trạng lạm phát cao sang tình trạng lạm phát được ngăn chặn cầu tiền phải tăng vọt, do vậy tiền trong lưu thông đương nhiên thiếu hụt. Sự thiếu hụt này chắc chắn trở nên nghiêm trọng hơn trong điều kiện thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản tụt dốc. Bởi lẽ một khối lượng lớn tiền sẽ được rút khỏi lưu thông chuyển thành tiền dự trữ hay chuyển ra nước ngoài do các nhà đầu tư nước ngoài rút vốn để chuyển sang các thị trường tiềm năng hơn. Mặt khác, thị trường chứng khoán và bất động sản tụt dốc thường để lại hậu quả một khối lượng tiền khổng lồ mắc kẹt lại trong lưu thông, làm mất cân đối cung cầu tiền tệ. Tình trạng thiếu hụt cung tiền này chắc chắn sẽ tạo nên sức ép làm cho giá nhiều mặt hàng giảm. Nhìn chung, ngoài những mặt hàng do Nhà nước độc quyền hay kiểm soát, như điện, săng dầu... nhiều hàng hoá trong số còn lại đã hay đang có xu  hướng giảm hoặc không tăng giống như cùng thời điểm của các năm. Tình trạng giảm giá của nhiều mặt hàng, chỉ số tiêu dùng tăng chậm hơn nhiều trong các tháng cuối năm, hàng tồn kho tăng rõ ràng là có nguyên do từ sức ép của thiếu hụt cung tiền này.

Hàng Việt đang thua trên sân nhà

Tình trạng hàng hoá nước ngoài giá rẻ, đặc biệt là hàng Trung Quốc tiếp tục tràn vào VN sẽ tạo nên sức ép giảm giá hàng nội địa. Điều này cố nhiên làm cho lạm phát khó có thể xảy ra.

Cũng cần phải chú ý thêm rằng, trong điều kiện nâng cao lãi suất cơ bản giá hàng nội địa nói chung sẽ tăng do tăng chi phí đầu vào. Điều này có thể xảy ra lạm phát do chi phí đẩy. Tuy nhiên, một khi giá hàng nội địa tăng sẽ tạo điều kiện cho hàng ngoại tràn vào nước ta, làm gia tăng áp lực giảm giá hàng nội địa. Điều này hàm ý rằng, lạm phát do chi phí đẩy không phải bắt nguồn từ nguyên do tăng lãi suất ngân hàng đã bị hạn chế bởi hàng ngoại giá rẻ. Như vậy, hàng ngoại giá rẻ rõ ràng là một trong số nguyên do làm cho tái lạm phát cao ở VN rất khó xảy ra.

Nhập siêu không đáng lo ngại

Sở dĩ như vậy là vì, đây không phải là hiện tượng xa lạ của năm 2009. Hơn thế, cần chú ý là trong cơ cấu hàng nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu giá rẻ dùng cho sản xuất, đặc biệt là dành cho sản xuất hàng xuất khẩu chiếm tỷ trọng lớn. Việc nhập khẩu nguyên nhiên liệu giá rẻ này rõ ràng đã hàm chứa khả năng gia tăng xuất khẩu khi kinh tế thế giới phục hồi vào 2010. Điều này hàm ý rằng, trong bản thân cơ cấu nhập khẩu năm 2009 hàm chứa khả năng rút ngắn chênh lệch xuất nhập khẩu trong ngắn hạn. Vì lạm phát còn được đo bằng hiệu số giữa xuất và nhập khẩu, do vạy khả năng rút ngắn chênh lệch giữa xuất và nhập rõ ràng là có tác dụng hạn chế lạm phát.

Vì những lý do nêu trên, nguy cơ tái lạm phát cao năm 2010 ở VN là không thể xảy ra như nhiều nhà kinh tế đã dự báo. Trái lại, cần phải nhìn nhận một nguy cơ hiện hữu là nếu chính sách thặt chặt tiền tệ tiếp tục kéo dài thì suy giảm tăng trưởng và thiểu phát gần như sẽ xảy ra.. Chống lạm phát là rất quan trọng. Nhưng nhiệm vụ quan trọng không kém là chống lạm phát không để lại hậu quả giảm phát và hạn chế tăng trưởng. Cần nhớ rằng, hồi phục và nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế là vấn đề có ý nghĩa sống còn. Muốn vậy Chính phủ cần có các chính sách tạo cơ hội cho các DN và khu vực nông nghiệp nông thôn dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn giá rẻ. Liệu rằng, hai khu vực có vai trò quyết định đối với sự phục hồi của nền kinh tế sau khủng hoảng có thể cạnh tranh với các DN trên thế giới khi rất khó tiếp cận nguồn vốn với lãi suất cao hơn khoảng 40 lần ? Liệu rằng, có cách chủ yếu nào khác để nhanh chống hồi phục nền kinh tế là tạo các điều kiện cho các DN có được lượng vốn mà họ cần phải có để nhanh chóng phát triển sản xuất kinh doanh ? Chính sách nâng cao lãi suất cơ bản của chúng ta phải chăng đang tạo điều kiện cho các DN và nhằm mục tiêu chống lạm phát hay bảo vệ lợi ích của một nhóm người có tiền gửi ngân hàng ?