Trung Quốc: Khi sinh viên kinh doanh thương mại điện tử

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Anh Yang Fugang tại kho hàng của mình.

Có hàng triệu người từ sinh viên cho đến những người về hưu ở Trung Quốc tham gia vào việc kinh doanh thương mại điện tử. Câu chuyện về anh sinh viên Yang Fugang – chỉ là một trong hơn 2.000 sinh viên Đại học Thương mại và Công nghiệp Yiwu đang tham gia vào việc kinh doanh trực tuyến – cho thấy sức hấp dẫn và sự phát triển không gì ngăn cản được của thương mại điện tử.

Trước khi ra trường vào tháng 6-2009, Yang Fugang dành hầu hết thời gian cho việc quản lý một cửa hàng trực tuyến nhỏ, trong đó có nhiều mặt hàng mà anh mua từ các nhà máy địa phương. Ngày nay, cửa hàng của anh trên Taobao.com – một trang web thương mại điện tử có tốc độ phát triển nhanh ở Trung Quốc – có 14 nhân viên, hai kho hàng và một số vốn kha khá.

Yang, chỉ mới 23 tuổi, cho biết: “Tôi chưa từng nghĩ là mình lại có thể kinh doanh tốt như thế. Tôi khởi đầu bằng việc bán thảm tập yoga, nhưng hiện tập trung vào mặt hàng mỹ phẩm và đồ trang điểm vì mức lợi nhuận cao hơn.” Năm ngoái, anh kiếm được 75.000 đô-la Mỹ.

Con sốt Taobao

Cơn sốt Taobao đang quét qua trường của Yang, Đại học Thương mại và Công nghiệp Yiwu, nơi ban giám hiệu cho biết khoảng 1/4 trong 8.800 sinh viên của trường mở cửa hàng trên Taobao. Khắp Trung Quốc, hàng triệu người khác, từ sinh viên mới ra trường cho đến người về hưu, cũng đang sử dụng Taobao để mua bán đủ loại hàng hóa được tìm từ nhiều nguồn khác nhau, như chợ bán sỉ hoặc xí nghiệp địa phương.

Các nhà phân tích cho rằng thị trường đang bùng nổ này – gợi nhớ về những ngày đầu của trang web đấu giá trực tuyến eBay – biến Taobao.com trở thành điểm đến được ưa thích mới nhất trên Internet ở Trung Quốc. Dù chỉ mới sáu năm tuổi, trang web đã có khoảng 120 triệu thành viên và 300 triệu sản phẩm được giới thiệu.

Theo công ty Taobao (nghĩa là “tìm kiếm kho báu”), doanh số từ những giao dịch trên trang web đạt gần 15 tỷ đô-la Mỹ vào năm ngoái. Công ty này tuyên bố rằng trang web của họ có doanh số cao hơn bất kỳ nhà bán lẻ nào ở Trung Quốc. Chưa hết, các nhà phân tích Internet cho rằng doanh số trên trang web này trong năm nay sẽ vượt qua con số dự kiến 19 tỷ đô-la Mỹ của Amazon.com.

Cũng như eBay, Tabao.com tự bản thân không bán bất kỳ thứ gì. Nó đơn giản chỉ làm cầu nối giữa người bán và người mua. Trang web có chỗ đứng vững chắc ở Trung Quốc vì hạ tầng giao thông ở nhiều vùng của nước này vẫn còn kém trong khi một số chính quyền địa phương chỉ thích những cửa hàng đại lý thuộc sở hữu của chính họ. Đây là những yếu tố khiến hệ thống bán lẻ truyền thống hoạt động không hiệu quả.  

Tuy nhiên, những người hoài nghi đang đặt câu hỏi: Liệu Taobao có thể đạt lợi nhuận và trở thành một thế lực thực sự trên web ? Việc giới thiệu hàng hóa trên Taobao.com là miễn phí, và công ty không thu phí từ những giao dịch trực tuyến. Hầu hết khoản doanh thu 200 triệu đô-la Mỹ của công ty đến từ quảng cáo, trong đó phần lớn số tiền được dùng để trang trải mọi hoạt động của họ. Ban lãnh đạo công ty nói Taobao có tiềm năng thu về nhiều lợi nhuận, nhưng ưu tiên hiện nay của họ là lập một cộng đồng trực tuyến.

Jonathan Lu, Chủ tịch Taobao, nói: “Tầm nhìn của Taobao là xây dựng một thiên đường của người tiêu dùng, nơi mọi người có thể mua sắm trực tuyến và có được niềm vui. Nếu bạn làm cho công ty ngày một tốt hơn, lợi nhuận tự nhiên sẽ kéo đến”. Niềm tin của ông Jonathan Lu đối với Taobao không phải là không có cơ sở nếu xét đến vị thế hiện nay của nó – một thành viên của tập đoàn Alibaba Group được sự hỗ trợ tài chính mạnh mẽ từ Yahoo!, Goldman Sachs và Softbank Corp. Alibaba.com, trang web chủ lực của Alibaba Group, kết nối doanh nghiệp nhỏ ở khắp thế giới với các nhà xuất khẩu Trung Quốc. Taobao.com cũng làm điều tương tự với những người tiêu dùng muốn bán hàng cho người tiêu dùng khác.

Một “Wal-Mart trực tuyến”

Khi được thành lập vào năm 2003, có vẻ như Taobao không có cơ hội phát triển. Khi đó, eBay và đối tác tại Trung Quốc là EachNet đang kiểm soát 90% hoạt động mua sắm trực tuyến ở nước này. Tuy nhiên, ông Jack Ma, người sáng lập Alibaba Group, đã nhanh chóng gây sức ép lên dịch vụ thu phí của eBay bằng cách cho phép thành viên của mình rao bán hàng hóa miễn phí trên Taobao.com. Vào thời điểm đó, các quan chức điều hành eBay chế nhạo chiến lược này và liên tục cho rằng “miễn phí không phải là một mô hình kinh doanh”. Nhưng gần như ngay lập tức, trang web này đã tăng trưởng mạnh mẽ. Đến năm 2006, eBay buộc phải rút khỏi thị trường Trung Quốc, nêu lý do thị phần sụt giảm và những khoản thua lỗ lớn.

Ngày nay, theo công ty iSearch, Taobao kiểm soát khoảng 80% thị trường thương mại điện tử Trung Quốc. Richard Ji, một nhà phân tích Internet tại Morgan Stanley ở Hồng Kông, nhận định: “Taobao đang thống trị. Họ giống như là một Wal-Mart trực tuyến.” Tại Trung Quốc, Taobao không chỉ là mối đe dọa đối với những nhà bán lẻ truyền thống, mà còn đối với những công ty Internet lớn khác, như công cụ tìm kiếm hàng đầu Baidu, vốn đang cạnh tranh với Taobao trong việc thu hút nhà quảng cáo.

Các nhà phân tích Internet cho rằng Taobao.com phát triển mạnh vì các thành viên của nó không cần phải có nhiều vốn để mở cửa hàng trực tuyến. Trong năm nay, Taobao cho rằng trang web của họ có thể giúp tạo ra thêm nửa triệu việc làm mới. Dù vậy, công ty này cũng đang bị chỉ trích là đã góp phần thúc đẩy tình trạng mua bán hàng lậu hoặc hàng giả trên mạng. Nhiều thành viên của Taobao thừa nhận họ có mua bán hàng hóa trái phép. Phía Taobao bác bỏ những chỉ trích này, và cho biết họ có một chương trình mới tỏ ra có hiệu quả trong việc truy tìm hàng giả được rao bán trên trang web.     

Những vụ tranh cãi nói trên có vẻ không khiến Yang quan tâm cho lắm. Bên trong một kho hàng chất đầy hàng hóa ở gần Đại học Thương mại và Công nghiệp Yiwu, Yang cho biết công việc kinh doanh của mình có thể còn tốt hơn. Anh cười rất tươi và nói: “Không lâu nữa, tôi có thể đạt mức doanh số 150.000 đô-la Mỹ/tháng.”

(Theo tentacgia // Thời báo kinh tế Sài Gòn // New York Times)